Buzz
1. Hệ tiêu hóa bao gồm những bộ phận nào?
Hệ tiêu hóa của con người gồm nhiều cơ quan, bắt đầu từ miệng để nhận biết thức ăn và kết thúc ở hậu môn để loại bỏ chất không tiêu hóa. Các cơ quan này chịu trách nhiệm phân hủy thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Để thực hiện điều này, cần sự phối hợp giữa việc nhai, nghiền cơ học và sự tác động của enzyme.
Hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong cơ thể với sự tham gia của nhiều cơ quan.
Dưới đây là các chức năng cụ thể của từng cơ quan trong hệ tiêu hóa:
1.1. Cổ họng
Cổ họng nhận thức ăn từ miệng và dẫn xuống thực quản. Đây là một phần của hệ tiêu hóa giúp vận chuyển thức ăn.
1.2. Thực quản
Thực quản nằm phía dưới cổ họng và có vai trò đưa thức ăn xuống dạ dày. Nó tạo những cơn co thắt để đẩy thức ăn và ngăn không cho thức ăn trào ngược lên bằng một cơ chế cơ học.
1.3. Túi mật
Đây là một túi nhỏ nằm gần gan, có chiều dài khoảng 80 - 100mm. Túi mật co bóp để đẩy dịch mật vào ống mật chủ, từ đó chất mật vào ruột non giúp tiêu hóa chất béo. Túi mật đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa.
1.4. Gan
Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, hỗ trợ tổng hợp protein huyết tương, lưu trữ glycogen và loại bỏ độc tố. Nó được xem như nhà máy hóa học của cơ thể, điều chỉnh các phản ứng sinh hóa.
Dạ dày là cơ quan tiêu hóa quan trọng, đóng vai trò trong quá trình phân hủy thức ăn.
1.5. Dạ dày
Dạ dày là một cơ quan quan trọng, có cấu trúc dạng túi với nhiều cơ. Khi nhận thức ăn từ thực quản, dạ dày tiết ra axit và enzyme để phân hủy protein và dưỡng chất cần thiết.
Thức ăn thường ở lại trong dạ dày một thời gian dài để trải qua quá trình phân hủy, sau đó dạ dày sẽ chuyển thức ăn đã thành chất lỏng hoặc bột xuống ruột non.
1.6. Ruột non
Ruột non của con người dài đến 6 mét, là nơi thức ăn tiếp tục được phân hủy và phá vỡ cấu trúc nhờ vào enzyme từ mật gan hoặc tuyến tụy. Với chiều dài đó, ruột non di chuyển thức ăn suốt đường tiêu hóa và trộn đều thức ăn với dịch tiêu hóa.
Thức ăn sau khi qua ruột non tiếp tục được phân hủy tại tá tràng, sau đó dưỡng chất được hấp thụ tại hỗng tràng và hồi tràng trước khi chuyển vào máu.
1.7. Đại tràng
Khi quá trình tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất kết thúc, các chất còn lại không hấp thu được sẽ di chuyển xuống đại tràng ở dạng lỏng. Ở đây, đại tràng hút nước từ dịch để biến chất thải thành phân rắn. Thường mất khoảng 36 giờ để xử lý phân ở đại tràng.
Đại tràng là nơi chuyển thức ăn dư thừa thành phân.
Phân chủ yếu bao gồm mảnh vụn thức ăn và vi khuẩn có nhiều chức năng hữu ích như tổng hợp Vitamin, xử lý chất thải, bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn gây hại.
1.8. Trực tràng
Trực tràng nằm dưới đại tràng, dài khoảng 20cm. Khi phân di chuyển xuống đây, các dây thần kinh sẽ kích thích và gửi tín hiệu đến vỏ não để bạn cảm thấy cần đi đại tiện.
Ở trẻ em nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, chức năng này vẫn chưa hoàn thiện đến mức mà trẻ có thể tự đi vệ sinh. Ngược lại, ở người lớn, khi muốn đi vệ sinh, não gửi tín hiệu làm giãn cơ vòng để đẩy phân ra khỏi cơ thể. Nếu cần, cơ thắt và ruột sẽ điều chỉnh, tạm thời làm tắt cảm giác muốn đi vệ sinh, giữ phân lại tại chỗ.
Thức ăn trải qua quá trình tiêu hóa dài để cơ thể hấp thụ dưỡng chất tốt nhất
1.9. Hậu môn
Hậu môn là cơ quan cuối cùng của hệ tiêu hóa, gồm cơ sàn chậu và cơ thắt hậu môn. Nhiệm vụ của nó là lưu trữ và đào thải phân. Khi đi vệ sinh, hậu môn tiết dịch nhầy để phân di chuyển dễ dàng ra khỏi cơ thể.
Vì vậy, tiêu hóa thức ăn ở con người là một quá trình dài, phức tạp với sự tham gia, phối hợp hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể. Mọi vấn đề xảy ra ở bất kỳ cơ quan nào trong hệ tiêu hóa cũng có thể ảnh hưởng, làm trở ngại quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thu dưỡng chất.
2. Để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, bạn cần chú ý ăn uống như thế nào?
Khi các cơ quan này hoạt động không hiệu quả, bạn có thể gặp phải nhiều vấn đề như: táo bón, trĩ, trào ngược dạ dày, suy dinh dưỡng, thiếu dưỡng chất,… Đối với các rối loạn không phải do bệnh lý, bạn có thể điều chỉnh, cải thiện hệ tiêu hóa mà không cần phải dùng thuốc bằng cách sử dụng các loại thực phẩm như:
2.1. Nước
Thiếu nước là một trong những nguyên nhân phổ biến gây táo bón. Cơ thể cần được cung cấp từ 2-3 lít nước lọc mỗi ngày, bạn cần uống nhiều hơn nếu tham gia tập thể dục, làm việc vất vả hoặc sống trong điều kiện khí hậu nóng.
Ngoài việc uống nước lọc, bạn cũng nên tiêu thụ nhiều loại trái cây, rau quả có chứa nhiều nước như: bí xanh, dâu, dưa, cần tây, dưa chuột,…
Uống nhiều nước giúp hệ tiêu hóa hoạt động mạnh mẽ hơn
2.2. Chất béo tốt
Bạn cần cung cấp đủ lượng chất béo cho cơ thể, nhưng cần ưu tiên chất béo tốt để hấp thu chất dinh dưỡng hiệu quả. Thực phẩm giàu chất béo tốt nên bao gồm: hạt chia, hạt óc chó, các loại cá béo (cá thu, cá hồi, cá mòi), hạt lanh,…
2.3. Chất xơ
Cơ thể không có enzyme tiêu hóa chất xơ, nhưng dưỡng chất này rất có ích cho hệ tiêu hóa.
Chất xơ hòa tan được tìm thấy nhiều trong yến mạch, lúa mạch, các loại đậu, trái cây,… có khả năng hấp thu nước tạo thành gel di chuyển dễ dàng trong hệ tiêu hóa. Việc hấp thu nhiều chất xơ này giúp tăng lợi khuẩn ruột, củng cố hệ miễn dịch và tiêu hóa, ngăn chặn hấp thu cholesterol và đường vào máu.
Chất xơ không hòa tan thường có trong bột mì nguyên cám, đậu, quả hạch, súp lơ, ngũ cốc nguyên hạt,… Dưỡng chất này không hòa tan trong nước nên cơ thể không thể phân hủy và hấp thu nhưng sẽ tăng khối lượng, kích thích quá trình đào thải cặn bã và các sản phẩm dư thừa của hệ tiêu hóa.
Ngoài ra, một số dưỡng chất có khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa bao gồm: Glutamine, Probiotic, kẽm,…
Do đó, thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hoạt động của hệ tiêu hóa. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin Mytour cung cấp ở đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của nó, từ đó bạn có thể bảo vệ và tăng cường hoạt động của các cơ quan này một cách hiệu quả hơn.
