Heracles | |
---|---|
Người giữ cổng Đỉnh Olympus Thần của sức mạnh, anh hùng, thể thao, vận động viên, y tế, nông nghiệp, khả năng sinh sản, thương mại, nhà tiên tri, bảo vệ sự thiêng liêng của nhân loại | |
Tượng Heracles, được làm bởi Lysippos (Marble, La Mã sao với tên gọi Hercules Farnese, 216 CN) | |
Nơi ngự trị | Đỉnh Olympus |
Biểu tượng | Dùi cui, sư tử Nemea, cung, mũi tên |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | khoảng 60 Thebes, Boeotia, Hy Lạp |
Mất | khoảng 154 (93-94 tuổi) Đỉnh Oeta, Phocis, Hy Lạp |
Cha mẹ | Zeus và Alcmene |
Anh chị em | Ares, Athena, Apollo, Artemis, Aphrodite, Dionysus, Hebe, Hermes, Helen thành Troy, Hephaestus, Perseus, Minos, Iphicles, các nàng Muse, Graces |
Phối ngẫu | Megara, Omphale, Deianira, Hebe |
Con cái | Alexiares và Anicetus, Telephus, Hyllus, Tlepolemus |
Tương ứng La Mã | Hercules |
Thần thoại Hy Lạp |
---|
Các vị thần |
|
Các anh hùng |
|
Liên quan |
|
Hercules (tiếng Hy Lạp: Ηρακλης - Herakles, trong thần thoại La Mã, anh hùng này được gọi là Hercules, phiên âm: Hê-cờ-rơ-lét) là một bán thần, con của Thần Zeus, và tên ông được đặt cho chòm sao Hercules. Những chiến công lẫy lừng của Hercules đã vang xa khắp bốn phương, tượng trưng cho sức mạnh và sự chinh phục thiên nhiên của nhân loại trong thời kỳ cổ đại.
Thời kỳ trẻ tuổi
Vào thời điểm đó, thần Zeus lo lắng vì lời tiên tri của các nữ thần Số Mệnh rằng đỉnh Olympia sẽ bị tấn công bởi những Gigantos - những Đại Khổng Lồ. Chỉ có một vị anh hùng vĩ đại từ trần gian mới có thể cứu giúp. Để thực hiện điều này, Zeus đã xuống trần, giả làm chồng của Alcmene để có thể yêu đương với cô trong ba đêm dài hơn bình thường, nhờ vào lệnh của Zeus với thần Mặt Trời không được mọc. Sau vài ngày, Amphitryon, chồng thật của Alcmene trở về từ chiến trường và nghi ngờ sự chung thủy của vợ vì sự thay đổi lạ lùng của cô. Cuối cùng, Amphitryon đã đến đền thờ để tìm kiếm lời chỉ dẫn và sau khi nhận được lời phán truyền, anh cảm thấy yên lòng và không còn lo lắng về Alcmene.
Sau một thời gian, Alcmene sinh đôi: một đứa con trai của Amphitryon tên là Iphicles và một đứa con trai của Zeus, lúc đó còn được gọi là Alcides. Tuy nhiên, Hera, vì ghen tức với cuộc tình vụng trộm, đã thực hiện âm mưu trả thù. Bà chọn thời điểm thần Zeus đang vui vẻ để bắt ông hứa rằng sẽ trao ngôi báu của xứ Mycenae cho hậu duệ của người anh hùng Perseus, một tổ tiên cùng cha khác mẹ của Heracles, ra đời sớm nhất. Zeus chấp nhận vì ông tin con trai mình sẽ ra đời trước. Hera sau đó đã sai nữ thần Ilithi, phụ trách việc sinh nở, xuống trần gian để thúc đẩy việc sinh của hoàng hậu xứ Mycenae, người đang mang thai một hậu duệ của Perseus. Kết quả là hoàng hậu sinh ra Eurystheus, người sau này sẽ khiến Heracles trải qua 12 năm thử thách, dẫn đến những chiến công vĩ đại của Heracles, dù cậu mới chỉ nằm trong bụng mẹ 7 tháng. Thần Zeus rất tức giận nhưng buộc phải tuân thủ lời hứa và chấp nhận trao ngôi báu cho Eurystheus.
Zeus rất vui mừng vì có con trai và vào một đêm, đã đưa Heracles lên cung điện Olympus và lén đặt cậu vào lòng nữ thần Hera để bú sữa. Khi Hera phát hiện và đẩy cậu ra, Heracles đã bú gần no. Tương truyền rằng khi Hera đẩy cậu ra, sữa của bà văng khắp bầu trời, tạo thành dải Ngân Hà. Nhờ được uống sữa của Hera, Heracles sau này trở nên bất tử. Vì vậy, Zeus đã đặt tên mới cho cậu là 'Heracles', có nghĩa là 'Vinh quang của Hera'.
Nữ thần Hera, căm ghét Heracles, đã gửi hai con rắn vào nôi của hai đứa trẻ để tấn công Heracles. Iphicles khóc thét khiến Amphitryon và vợ vội vàng đến. Họ chứng kiến cảnh Heracles đang nắm hai con rắn và bóp cổ chúng đến chết.
Ngay từ khi còn bé, Heracles đã thể hiện sức mạnh vượt trội. Khi trưởng thành, cậu học cách điều khiển xe ngựa, võ thuật, bắn cung và cả âm nhạc, nghệ thuật, khoa học. Mặc dù Heracles rất say mê võ thuật, nhưng cậu lại tỏ ra lười biếng và kém cỏi trong các môn khoa học và nghệ thuật. Một lần, khi thầy dạy nhạc tức giận vì Heracles không thuộc bài, ông đã đánh cậu. Heracles tức giận, dùng đàn lia (hoặc có người nói là cái ghế) đánh vào đầu thầy, khiến ông tử vong vì cú đánh quá mạnh. Lo sợ con trai mình sẽ gây thêm tội lỗi, Amphitrion đã gửi Heracles đến học với nhân mã Chiron, người nổi tiếng với việc đào tạo các anh hùng của Hy Lạp. Hy vọng rằng sự bình yên trên núi cao sẽ làm dịu bản tính nóng nảy của cậu. Tại đây, Heracles đã trở thành học trò xuất sắc nhất về võ thuật và bắn cung. Vào tuổi 18, Heracles trở thành một thanh niên khỏe mạnh và lực lưỡng, quyết định rời núi để bắt đầu sự nghiệp giúp đỡ nhân dân.
Các chiến công đầu tiên & bi kịch gia đình
Trước khi thực hiện mười hai kỳ công, Heracles đã tiêu diệt một con sư tử hung dữ ở vùng Chiteron. Con sư tử này không chỉ to lớn mà còn tàn ác, đã gây ra cái chết cho nhiều người dân vô tội và bắt đi gia súc. Mặc dù mới mười tám tuổi, Heracles đã tình nguyện tiêu diệt con sư tử. Cậu phải mất năm mươi ngày để đánh bại con quái vật này bằng chùy. Sau chiến công này, nhà vua xứ Chiterin (Thespius) đã gả cho Heracles 50 người con gái. Trong suốt năm mươi ngày săn sư tử, Heracles đã ngủ với từng người con gái trong số họ mỗi đêm.
Heracles còn giúp quân thành Thebes chiến thắng trước cuộc xâm lược, đánh dấu hai chiến công vĩ đại đầu tiên của mình.
Nhà vua thành Thebes, Creon, biết ơn Heracles và đã gả công chúa Megara cho chàng. Gia đình Heracles sống hạnh phúc và ấm cúng, và họ có ba hoặc tám người con. Tuy nhiên, tai họa ập đến khi Hera, vì ghen ghét, đã làm cho Heracles rơi vào cơn điên cuồng, khiến chàng giết chết tất cả vợ con của mình. Khi tỉnh lại, Heracles chỉ còn biết ôm xác người thân mà khóc. Chàng đến đền Delphi cầu xin thần Apollo chỉ dẫn để chuộc lỗi. Thần Apollo phán rằng Heracles phải làm nô lệ cho vua Eurystheus xứ Mycenae trong 12 năm và hoàn thành mười hai kỳ công vĩ đại. Heracles đành phải chấp nhận làm nô lệ cho Eurystheus. Sau khi hoàn thành mười hai kỳ công, chàng còn thực hiện nhiều kỳ công khác như tham gia đoàn Argonauts để lấy lại bộ lông cừu vàng và đánh bại thành Troy.
Trong một lần du hành, vợ Heracles - Deianira - bị nhân mã Nessus bắt cóc. Heracles đã dùng mũi tên tẩm độc từ máu con long xà ở Lerna để tiêu diệt Nessus. Trước khi chết, Nessus lừa Deianira lấy máu của hắn tẩm vào một chiếc áo và nói rằng đó là bùa yêu, chỉ cần đưa cho Heracles mặc thì chàng sẽ yêu cô mãi mãi. Khi Heracles mặc chiếc áo, chất độc từ máu làm chàng đau đớn dữ dội. Heracles đã nhờ tráng sĩ Philoctetes - một tay cung thiện xạ - hỏa thiêu chàng và đổi lại là bó cung tẩm chất độc của con long xà ở Lerna.
Sau khi Heracles qua đời, thần Zeus - cha của chàng - đã biến chàng thành một vị thần bất tử như đã hứa với nữ thần Hera. Heracles từ đó sống cùng các vị thần bất tử trên đỉnh Olympus. Chàng đã đóng góp lớn lao trong trận chiến của các vị thần chống lại các Gigantos. Để tạ ơn và hóa giải mối thù, Hera đã gả con gái của mình, nữ thần Hebe, cho Heracles.
Mười hai kỳ công của Heracles
Heracles nổi tiếng với Mười hai kỳ công khi phải làm nô lệ cho vua Eurystheus như một hình phạt cho việc giết vợ con mình - một hành động do cơn điên mà Hera gây ra. Mười hai kỳ công của Heracles, theo trình tự thời gian, bao gồm:
- Tiêu diệt con sư tử Nemea
- Tiêu diệt con quái vật Hydra ở Lerna
- Đem về con hươu cái ở Cerynaea của Artemis
- Trói con lợn lòi ở núi Erymanthus
- Vệ sinh chuồng bò của Augeas
- Diệt đàn chim và con ác điểu Stymphalus
- Trói con bò mộng trên đảo Crete
- Đoạt bầy ngựa cái của Diomedes
- Chiếm thắt lưng của Hippolyta, nữ hoàng bộ tộc Amazon
- Chiếm đàn bò của Geryon
- Đem về những quả táo vàng của chị em Hesperides
- Trói con chó ba đầu Cerberus
Do có nhiều phiên bản thần thoại khác nhau, thứ tự các chiến công của Heracles có thể thay đổi tùy theo từng phiên bản.