Hết lòng với Tết Nguyên đán: Sự kiện quan trọng và lớn lao nhất trong năm

Khi chim én về trời xuân, ta đều cảm thấy hồi hộp, năm mới sắp đến, điều gì cũng tràn đầy hy vọng. Hãy khám phá Tết Nguyên đán, lễ hội quan trọng nhất của người Việt.

Tết Nguyên đán là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng nhất trong năm. Ngày này không chỉ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà còn là cơ hội để mọi người quay về với gia đình, các con xa nhà trở về với quê hương và để nhớ về tổ tiên.

1. Tết Nguyên đán là gì? Tết Nguyên đán diễn ra vào thời điểm nào?

Tết Nguyên đán còn được biết đến với các tên gọi khác như Tết ta, Tết cả, Tết Âm lịch, Tết truyền thống. Đây là một trong những lễ hội Tết quan trọng và ý nghĩa nhất theo lịch âm ở Việt Nam. Tết là sự kết hợp của chữ “Tiết” có nghĩa là ngày lễ, chữ “Nguyên” biểu thị sự bắt đầu và chữ “Đán” đề cập đến buổi sáng sớm. Khi đọc theo phiên âm Hán Việt, chúng ta có Tiết Nguyên đán, tượng trưng cho sự khởi đầu mới.

Do phương pháp tính lịch Âm lịch ở Việt Nam khác biệt so với Trung Quốc, Tết Nguyên đán của người Việt không trùng với Tết của người Trung Quốc hay những quốc gia khác chịu ảnh hưởng từ văn hóa Trung Hoa. Lịch Âm lịch dựa trên chu kỳ của mặt trăng, do đó Tết Nguyên đán thường diễn ra sau Tết Dương lịch và thường rơi vào cuối tháng 1 hoặc giữa tháng 2 theo lịch Dương.

Các điểm khác biệt giữa Tết Ta và Tết Trung Quốc:

• Điểm khác biệt đầu tiên giữa Tết truyền thống Việt Nam và Trung Quốc là tên gọi. Tết của người Việt được gọi là Tết Nguyên đán, trong khi Tết Trung Quốc được gọi là Xuân Tiết.
• Về thời gian, người Việt ăn Tết từ lễ cúng tiễn Táo quân ngày 23 tháng Chạp đến mồng 7 tháng Giêng. Còn người Trung Quốc lại có Tết bắt đầu sớm và kết thúc muộn hơn, kéo dài từ ngày 8 tháng Chạp đến ngày 15 tháng Giêng. 

2. Xuất xứ và ý nghĩa của ngày Tết Nguyên đán

2.1. Gốc gác của Tết Nguyên đán

Tết Nguyên đán xuất phát từ đâu? Đây là câu hỏi vẫn đang gây tranh cãi. Nhiều nguồn tin cho biết Tết Nguyên đán có nguồn gốc từ Trung Quốc và được nhập vào Việt Nam vào thời kỳ 1000 năm Bắc thuộc. Tuy nhiên, theo truyền thuyết về 'Sự tích bánh chưng bánh dày', một câu chuyện được kể lại qua nhiều thế hệ, người Việt đã ăn Tết từ thời cổ đại, thậm chí trước cả thời kỳ của Vua Hùng, tức là cách đây hơn 1000 năm từ thời kỳ Bắc thuộc. 

2.2. Ý nghĩa của ngày Tết Nguyên đán

Ngày Tết Nguyên đán mang ý nghĩa to lớn đối với người dân Việt Nam. Đây không chỉ là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hoá, tâm linh sâu sắc. Theo quan niệm phương Đông, trong khoảng thời gian này, trời đất giao hòa và con người có thể gần gũi hơn với thần linh.

Tin ngưỡng cho rằng đây là cơ hội để người nông dân thể hiện lòng kính trọng đối với các thần linh như Thần Sấm, Thần Đất, Thần Nước, Thần Mưa, Thần Mặt Trời,... và cầu nguyện cho một mùa màng mùa màng phong phú, mưa thuận gió hòa.

Ngày Tết Nguyên đán cũng được coi như một “bắt đầu mới”. Đây là thời điểm mọi người hướng đến một năm mới thịnh vượng, hạnh phúc, và để lại những điều không may trong năm cũ. Vì vậy, vào những dịp Tết, mọi gia đình đều chăm chỉ dọn dẹp, trang trí nhà cửa, và chuẩn bị cho một không gian tươi đẹp, sạch sẽ.

Tết Nguyên đán ở Việt Nam cũng là dịp mọi người dành thời gian cho gia đình để tăng cường mối quan hệ gia đình. Thường vào thời gian này, các gia đình tụ họp để chúc Tết nhau, cùng thắp hương tưởng nhớ tổ tiên, tri ân ông bà, tổ tiên đã bảo vệ chúng ta suốt một năm qua.

3. Các giai đoạn quan trọng của Tết Nguyên đán

3.1. Rằm tháng Chạp

Rằm tháng Chạp là một lễ cúng quan trọng trong tháng Chạp âm lịch, diễn ra vào ngày 15 tháng 12 hàng năm. Dù bận rộn đến đâu, mọi người đều dành thời gian để chuẩn bị và thực hiện lễ cúng Rằm tháng Chạp. Một số món cúng phổ biến có thể kể đến: gà luộc (gà trống), xôi đỗ (hoặc xôi gấc), giò chả, canh miến, món xào hay một số món mặn khác, rượu gạo…

3.2. Tết Ông Công Ông Táo

Trước Tết Nguyên đán, một dịp quan trọng là ngày Tết ông Công ông Táo diễn ra vào ngày 23 tháng 12 Âm lịch. Vào ngày này, mọi nhà đều dọn dẹp nhà cửa, bếp núc để chuẩn bị một bữa cơm đầy đủ và thịnh soạn. Bữa cơm bao gồm các món ăn, trái cây và cúng cá chép vàng. Việc này nhằm cúng ông Công ông Táo, tiễn ông Táo về trời để báo cáo những việc đã xảy ra trong gia đình suốt một năm qua.

3.3. Tất niên

Cúng tất niên vào ngày cuối năm là một truyền thống quan trọng ở Việt Nam từ lâu đời. Đây được xem là nghi lễ quan trọng nhất mà mọi gia đình thực hiện vào ngày 30 Tết. Vào ngày này, mọi gia đình chuẩn bị một bữa cơm đầy đủ và trang trí nhà cửa thật đẹp để mời tổ tiên, ông bà đến ăn Tết cùng gia đình. Đồng thời, bữa cơm tất niên cũng là dấu mốc kết thúc năm cũ và chào đón một năm mới suôn sẻ, an lành và phồn thịnh.

3.4. Giao thừa

Cúng giao thừa là lễ cúng tổ tiên trong khoảnh khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới. Với mong muốn nhận được sự bảo trợ của tổ tiên, ông bà, gia đình chuẩn bị mâm lễ cúng với các món ăn dịp Tết, được bày biện và sắp xếp cẩn thận, trang nghiêm.

Khi cúng giao thừa, toàn bộ gia đình chuẩn bị văn khấn giao thừa và đứng trước bàn thờ tổ tiên, xin tổ tiên phù hộ cho gia đình, cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc và khỏe mạnh.

3.5. Ba ngày Tân niên

• Ngày mùng 1 Tết là ngày quan trọng nhất trong dịp Tết. Theo truyền thống, chủ nhà sẽ mời những người hợp tuổi đến xông đất, cầu mong một năm mới tốt lành. Vào ngày này, mọi người sẽ đi chúc Tết những người thân trong gia đình theo phong tục “mùng 1 Tết cha”.
• Vào ngày mùng 2, các nghi lễ cúng tổ tiên sẽ diễn ra vào buổi sáng. Sau đó, mọi người sẽ đi chúc Tết những người ngoại theo phong tục “mùng 2 Tết mẹ”. Riêng đàn ông sắp lập gia đình sẽ đi chúc Tết gia đình vợ tương lai theo phong tục đi sêu.
• Đến ngày mùng 3 là ngày học trò đến chúc Tết thầy cô theo phong tục “mùng 3 Tết thầy”. Trong những ngày này, mọi người thường trao nhau những lời chúc năm mới ý nghĩa và những phong bao lì xì Tết biểu tượng cho sự may mắn. Mọi người thường chia sẻ về những thành tựu trong năm cũ và những ước mơ, kế hoạch trong năm mới.

4. Những điều kiêng kỵ nên tránh trong ngày Tết Nguyên đán

Từ xa xưa, người dân Việt Nam luôn tin rằng đầu năm mới, nếu gặp may mắn tốt lành, thì cả năm sẽ tràn đầy an lành, hạnh phúc. Dân gian có câu 'Có thờ có thiêng, có kiêng có lành', vì vậy hãy cùng tìm hiểu những điều kiêng kỵ nên tránh trong ngày Tết Nguyên đán như sau:

• Đầu năm không nên cắt tóc
• Mùng 1 kiêng ăn trứng vịt lộn
• Người có tang không nên xông đất
• Kiêng quan hệ nam nữ đầu năm
• Không nói tục, ăn nói xui xẻo
• Kiêng mặc quần áo tông đen và trắng
• Không cãi nhau vào mùng 1
• Không đi chúc Tết sáng mùng 1
• Không vay hay đòi nợ đầu năm
• Kiêng làm đổ vỡ đồ dùng
• Không cho người khác nước, lửa đầu năm
• Không đổ rác, quét nhà vào ngày mùng 1

Ngoài những điều đã đề cập, một câu hỏi mà nhiều người quan tâm là có nên đi du lịch trong dịp Tết Nguyên đán không? Vào thời điểm này, khi hầu hết mọi người được nghỉ một khoảng thời gian, nhiều gia đình đã quyết định thay đổi không khí bằng cách đi du lịch Tết.

Tin vui là, ngay bây giờ, không khí rộn ràng chào đón 'năm mới' đã tràn ngập tại các khu nghỉ dưỡng Vinpearl như: Vinpearl Nha Trang, Vinpearl Phú Quốc, Vinpearl Nam Hội An, với vô vàn trải nghiệm du lịch - nghỉ dưỡng đang chờ đón bạn và những người thân yêu.

Tết Nguyên đán là một trong những ngày lễ quan trọng nhất và được mong chờ nhất ở Việt Nam. Đây là thời điểm mọi người quay về quê hương, quay về với gia đình, dù họ đang sinh sống hay học tập ở bất kỳ đâu. Ngoài việc thăm hỏi người thân, việc đi du lịch trong dịp Tết Nguyên đán cũng là sự lựa chọn phổ biến của nhiều gia đình ngày nay.