Tóm tắt về tác phẩm văn học 'Hịch tướng sĩ -Trần Quốc Tuấn' giúp học sinh hiểu rõ nội dung, phân tích dàn ý, bố cục, giá trị nghệ thuật.
Tác giả
1. Tiểu sử
Trần Quốc Tuấn (1231-1300) còn được gọi là Hưng Đạo Đại Vương
Cuộc đời:
Là danh tướng vĩ đại của dân tộc.
Năm 1285 và năm 1288, ông chỉ huy quân đội đánh bại hai cuộc xâm lược của quân Nguyên-Mông.
Ông đã có nhiều chiến công lớn, trong đó có 3 lần đánh bại quân Nguyên Mông.
Tác phẩm nổi bật của ông là Binh thư yếu lược và Đại Việt sử kí toàn thư.
Sơ đồ tư duy của tác giả Trần Quốc Tuấn:
Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
Được viết vào thời điểm trước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông lần thứ hai (1285): Khi giặc Nguyên Mông xâm lược nước ta lần thứ hai, quân giặc rất mạnh, để đánh bại chúng cần sự đồng lòng, ủng hộ của toàn quân, toàn dân, nên Trần Quốc Tuấn đã viết bài hịch này để kêu gọi tướng sĩ hết lòng đánh giặc.
Bố cục: 4 phần
- Đoạn 1 (từ đầu đến 'còn lưu tiếng tốt'): Nêu những gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sách để khích lệ ý chí lập công danh, xả thân vì nước.
- Đoạn 2 (từ 'Huống chi' đến 'cũng vui lòng'): Tố cáo sự hống hách và tội ác của kẻ thù, đồng thời nói lên lòng căm thù giặc.
- Đoạn 3 (từ 'Các ngươi' đến 'không muốn vui vẻ phỏng có được không?'): Phân tích phải trái, làm rõ đúng sai trong lối sống, trong hành động của các tướng sĩ.
- Đoạn 4 (đoạn còn lại): Nêu nhiệm vụ cụ thể, cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu của tướng sĩ.
Thể loại: hịch
Hịch là thể văn nghị luận thời xưa, thường được vua chúa, tướng lĩnh viết ra để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài. Hịch có kết cấu chặt chẽ, lý lẽ sắc bén, dẫn chứng thuyết phục. Đặc điểm nổi bật của hịch là khích lệ tình cảm, tinh thần người nghe. Hịch thường được viết theo thể văn biền ngẫu (từng cặp câu cân xứng với nhau). Kết cấu của bài hịch có thể thay đổi linh hoạt tùy theo mục đích và nghệ thuật lập luận của tác giả.
Giá trị nội dung, nghệ thuật
Giá trị nội dung
Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc chiến chống ngoại xâm, thể hiện lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược.
Giá trị nghệ thuật
- Hịch tướng sĩ là một áng văn chính luận xuất sắc
- Lập luận chặt chẽ, lý lẽ rõ ràng, giàu hình ảnh, sức thuyết phục cao
- Kết hợp hài hoà giữa lí trí và tình cảm
- Lời văn giàu hình ảnh nhạc điệu.
Sơ đồ tư duy văn bản Hịch tướng sĩ: