Việc hiểu rõ về tác động tâm lý đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng sức khỏe tinh thần và phục hồi sau những trải nghiệm khó khăn. Cùng Mytour khám phá về tác động tâm lý và cách vượt qua nó trong bài viết dưới đây nhé.
Tác động tâm lý là gì
Tác động tâm lý là cảm giác ám ảnh tinh thần, mà người trải qua không thể vượt qua được. Tác động tâm lý xuất hiện sau khi trải qua một sự kiện đau thương và không thể quên đi cảm giác đó. Khi đối mặt với một tình huống tương tự, gợi nhớ lại sự kiện đó, tâm trí luôn bị ám ảnh, lo sợ.
Ví dụ: Một người gặp tai nạn giao thông, phải nhập viện cấp cứu. Sau khi xuất viện, người đó thường xuyên bị ám ảnh bởi những hình ảnh kinh hoàng trong vụ tai nạn, dẫn đến mất ngủ, lo lắng, sợ hãi khi lái xe hoặc đi bộ trên đường. Trường hợp này có thể coi như người đó đang gặp tác động tâm lý.
Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến sang chấn tâm lý
- Bị lạm dụng hoặc tấn công về thể chất: Tất cả các hành vi gây đau đớn cho cơ thể, bất kể có sử dụng vũ khí hay không.
- Bạo hành tinh thần: những hành động như làm đau lòng, sỉ nhục, và đổ lỗi cho nạn nhân trong mọi tình huống.
- Bị bỏ rơi trong thời thơ ấu: Việc không được chăm sóc, hỗ trợ y tế, và giáo dục đúng cách trong thời thơ ấu có thể để lại hậu quả lớn cho tâm hồn.
- Tai nạn hoặc bệnh nghiêm trọng: bao gồm các tai nạn, thương tích, bệnh tật, hoặc các ca phẫu thuật đáng sợ tạo ra cảm giác bất an, ám ảnh.
- Nạn nhân hoặc chứng kiến của bạo lực: Cảm giác bất lực và sợ hãi có thể nảy sinh khi bạn chứng kiến bạo lực cực đoan, bao gồm cả các hành động như giết người và tự tử.
- Đau đớn từ sự chia cắt: bao gồm sự mất mát khi bị chia cắt với người thân yêu, như ba mẹ, người chăm sóc, bạn bè, vợ/chồng,...
- Thảm họa tự nhiên hoặc nhân tạo: Những sự kiện như lũ lụt, động đất, hoặc các thảm họa nhân tạo như hỏa hoạn có thể tạo ra cảm giác bất an và sợ hãi, góp phần vào sang chấn tâm lý.
- Chiến tranh, khủng bố, bạo lực chính trị: sự tiếp xúc với các hành động khủng bố như đánh bom, bắn súng, hoặc các sự kiện liên quan đến bạo lực chính trị.
Tất cả những sự kiện này đều gây ra cảm giác bực bội, ám ảnh, sợ hãi và cảm giác bất lực. Sang chấn tâm lý có thể tạo ra một cảm giác ám ảnh cực độ khiến người bệnh không thể thoát ra khỏi các sự kiện trong quá khứ.
Hậu quả của sang chấn tâm lý
Ngày càng nhiều người phải đối mặt với các triệu chứng của sang chấn tâm lý, thậm chí có những người không hề ý thức về vấn đề tâm thần này. Việc không điều trị tình trạng này có thể gây tổn thương và xâm phạm vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Dưới đây là những hậu quả và tác động phổ biến nhất:
- Lạm dụng các chất gây nghiện
- Cồn tạo nghiện
- Khó duy trì mối quan hệ thân thiết và lựa chọn đúng người đồng hành
- Xung đột không ngớt với người thân
- Tránh né hoặc chống đối xã hội
- Cảm giác liên tục bị đe dọa
- Hành vi tự gây tổn thương cho bản thân
- Suy nghĩ phản ứng không kiểm soát
- Triệu chứng rối loạn ly biệt
- Luôn trong tình trạng chán nản, xấu hổ và tuyệt vọng
- Cảm thấy bản thân không đáng giá, không có giá trị
- Xuất hiện các hành vi buộc phải
- Mất niềm tin vào mọi điều từng tin tưởng trước đó.
Làm thế nào để vượt qua sang chấn tâm lý?
Cách để tự vượt qua sang chấn tâm lý
- Hiểu rõ về sang chấn tâm lý: Đầu tiên, hãy hiểu rõ về tình trạng và các triệu chứng của sang chấn tâm lý để có cái nhìn tổng quan về tình hình của bản thân.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Tìm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý. Chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của bạn để giảm bớt áp lực và tìm được hướng đi tích cực.
- Xây dựng mạng lưới xã hội: Tạo mối quan hệ xã hội lành mạnh và hỗ trợ trong việc vượt qua sang chấn tâm lý. Gặp gỡ và kết nối với những người có cùng sở thích và mục tiêu.
- Tập trung vào cải thiện sức khỏe tinh thần: Bạn cần đặt việc chăm sóc bản thân lên hàng đầu. Thực hiện các hoạt động giảm căng thẳng như yoga, thiền định hoặc tập thể dục để giữ cho tâm trí và cơ thể cân bằng.
- Xây dựng một lối sống lành mạnh: việc ngủ đủ giấc, sử dụng các chất dinh dưỡng phù hợp với cơ thể, tránh cồn và chất kích thích và ăn các bữa nhỏ suốt một ngày để duy trì năng lượng là một cách rất hiệu quả để giảm căng thẳng.
- Đặt mục tiêu và hành động: Đề ra mục tiêu cụ thể và thiết lập các bước hành động để tiến lên phía trước. Điều này giúp bạn tập trung và tăng cường sự tự tin.
Cách giúp người khác vượt qua sang chấn tâm lý
- Lắng nghe chân thành: Hãy lắng nghe một cách chân thành và không đánh giá khi người khác chia sẻ về trạng thái tâm lý của họ. Điều này giúp họ cảm thấy được quan tâm và được hỗ trợ.
- Cung cấp sự hỗ trợ qua lời khuyên: Nếu bạn có kinh nghiệm hoặc kiến thức liên quan, hãy cung cấp lời khuyên xây dựng và khuyến khích người khác tìm kiếm giải pháp cho tình huống của họ.
- Hướng dẫn đến nơi điều trị: Giới thiệu các chuyên gia tâm lý, nhóm hỗ trợ hoặc tài liệu để giúp người bệnh tiếp cận thông tin và hỗ trợ sâu sắc.
- Khích lệ họ tự quyết định và tôn trọng quyền riêng tư: Luôn tôn trọng quyền riêng tư và không áp đặt lên người khác trong quá trình vượt qua sang chấn tâm lý. Hãy để họ điều chỉnh theo tốc độ của mình và học từ trải nghiệm của bản thân.
- Đồng hành và khích lệ: Hãy ở bên cạnh và khích lệ người khác trong quá trình họ vượt qua sang chấn tâm lý. Đôi khi, sự hiện diện và lời động viên nhỏ của bạn cũng có thể có tác động lớn.
Hãy nhớ rằng, quá trình hồi phục sau sang chấn tâm lý không dễ dàng, nhưng bạn không cô đơn trong hành trình này. Bằng sự kiên nhẫn, sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và các chuyên gia, bạn có thể vượt qua những thách thức và tìm lại cân bằng trong cuộc sống. Đừng ngần ngại tiến về phía trước, bởi bạn xứng đáng với một cuộc sống lành mạnh và hạnh phúc.
Hãy theo dõi danh mục Sức khỏe tinh thần của Mytour để cập nhật những thông tin mới nhất về sức khỏe và tâm lý nhé.