Hiểu rõ về tràn dịch màng phổi: Triệu chứng và cách chẩn đoán

1. Đặc điểm của tràn dịch màng phổi

Khoảng trống giữa phổi và thành ngực tạo thành màng phổi. Thường, màng phổi chứa một lượng nhỏ dịch để hỗ trợ hô hấp. Tuy nhiên, khi dịch tích tụ nhiều hơn bình thường do nguyên nhân không bình thường, gây ra hiện tượng tràn dịch.

Hiểu về tràn dịch màng phổi là hiện tượng dịch bị ứ đọng trong khoang màng phổi do nhiều nguyên nhân khác nhau

Tràn dịch ở màng phổi là một căn bệnh phổ biến hiện nay và có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, đặc biệt ảnh hưởng đến phụ nữ. Bệnh có thể được phòng tránh và điều trị hoàn toàn nếu áp dụng phương pháp phù hợp.

2. Tìm hiểu các yếu tố nguy cơ gây bệnh

Có nhiều nguyên nhân gây ra tràn dịch màng phổi và thường liên quan đến bệnh lý của các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Theo thống kê, khoảng 90% bệnh có nguyên nhân cụ thể bao gồm: 

Tăng sự thấm dịch

Suy tim được coi là một nguyên nhân chính, cùng với các bệnh như xơ gan, suy tuyến giáp, u nang,... sẽ thúc đẩy quá trình dịch thấm vào phổi. Dịch tiếp tục thấm vào khoang màng phổi nhưng không thể thoát ra ngoài kịp thời, dần dần dẫn đến ứ đọng và gây tràn dịch.

Tăng sản xuất dịch

Lao màng phổi (chiếm khoảng 40%) là nguyên nhân dẫn đến tràn dịch cao nhất hiện nay, trong đó các bệnh như viêm phổi, ung thư, nhiễm trùng, bệnh miễn dịch (ung thư hạch bạch huyết, lupus ban đỏ hệ thống),... góp phần tăng tiết dịch vào khoang màng phổi. 

Khoảng 40% bệnh nhân gặp vấn đề ứ đọng dịch trong phổi do lao màng phổi

Chảy máu trong phổi

Ung thư màng phổi, biến chứng do di căn ung thư, chấn thương ở phần ngực, tai biến từ các thủ thuật xâm lấn, thăm dò phổi,... có thể gây ra chảy máu và tích tụ trong phổi, dẫn đến tràn máu màng phổi.

Nồng độ protein trong máu thấp

Thành phần protein trong máu thấp cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến dịch thấm ra khỏi các mạch máu và tích tụ trong các mô, cơ quan lân cận, gây tăng lượng dịch trong khoang màng phổi.

Các bệnh lý khác

Một số bệnh lý khác cũng có thể gây tràn dịch màng phổi, như ống dưỡng chất ở phổi bị chèn ép hoặc chấn thương, viêm hạch. Các vấn đề về thận như hội chứng thận hư, viêm thận khiến tiểu ít gây ứ dịch cũng có thể dẫn đến tràn dịch ở màng phổi với màu trong như sữa.

3. Triệu chứng của tràn dịch màng phổi là gì? 

Khi mắc tràn dịch ở màng phổi, người bệnh thường trải qua nhiều triệu chứng khác nhau. Một số trường hợp không có biểu hiện bên ngoài nhưng cũng có những triệu chứng làm ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày như: 

• Đau ngực, khó thở, đặc biệt khi nằm hoặc nghỉ ngơi, bệnh nhân phải thở nhanh và gấp để có được oxy. Cơn đau có thể tăng khi hoặc hắt hơi, hoặc cảm giác đau âm ỉ hoặc liên tục. 

• Ho là một trong những biểu hiện chính của các bệnh lý phổi, bao gồm tràn dịch. Ban đầu, bệnh nhân có thể bị ho khan, sau đó cơn ho tăng dần, có đờm, có thể tăng khi vận động, xoay người,...

Người mắc bệnh thường có triệu chứng ho liên tục hoặc ho từng cơn

• Thường khi bệnh mới phát, bệnh nhân có thể bắt đầu có sốt nhẹ sau đó tăng dần lên và có sốt cao ở giai đoạn sau khoảng 39 - 40 độ C. Sốt cũng là một dấu hiệu để nhận biết bệnh do nhiễm trùng.

• Mệt mỏi, sụt cân, mất cảm giác ngon miệng là những triệu chứng thường gặp khiến tinh thần của người bệnh suy sụp, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là ở những người mắc lao phổi.

4. Phát hiện bệnh tràn dịch màng phổi như thế nào? 

Để phát hiện màng phổi bị tràn dịch, các bác sĩ thường áp dụng nhiều phương pháp khác nhau bao gồm: 

Kiểm tra lâm sàng

Dựa vào các triệu chứng như ho, sốt, đau, tức ngực, khó thở,... bác sĩ sẽ nghi ngờ người bệnh mắc bệnh tràn dịch. Sau đó, bác sĩ sẽ kết hợp nghe phổi bằng ống nghe, gõ ngực để phát hiện âm thanh. Tuy nhiên, các chẩn đoán ban đầu chỉ nhằm mục đích hướng dẫn cho các xét nghiệm cận lâm sàng tiếp theo. 

Kiểm tra cận lâm sàng 

Các phương pháp cận lâm sàng được thực hiện để xác định tràn dịch trong màng phổi bao gồm: 

• Siêu âm ngực: Đây là phương pháp thường được chỉ định đầu tiên do đơn giản, an toàn và chi phí thấp, phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau. Hình ảnh siêu âm cũng thể hiện rõ lượng dịch trong khoang màng phổi. Đồng thời, phương pháp này hỗ trợ trong điều hướng các thủ thuật khác như sinh thiết, hút dịch phổi để xét nghiệm,...

• Chụp X - quang lồng ngực: Bằng cách chụp ảnh tia X quét qua các cơ quan trong lồng ngực, có thể nhìn thấy dịch ứ đọng trong màng phổi hoặc trong phổi, kể cả tim. Bạn có thể nhận thấy lượng dịch nhiều hoặc ít, thậm chí cả nguyên nhân gây ra bệnh.

• CT Scanner lồng ngực: Hình ảnh chụp CT cung cấp thông tin bệnh lý nhiều hơn so với X - quang, bao gồm cả các mô mềm, xương và mạch máu. Do đó, chụp CT có thể phát hiện dịch tràn màng phổi, các tổn thương, tình trạng viêm hoặc các khối u lao phổi gây bệnh.

Ngoài các phương pháp chẩn đoán trên, việc xác định chính xác nguyên nhân gây ra bệnh cũng quan trọng cho quá trình điều trị có hiệu quả hay không? Lao màng phổi là nguyên nhân chính dẫn đến tràn dịch. Vì vậy, trong trường hợp bác sĩ nghi ngờ tràn dịch xuất phát từ lao màng phổi, họ có thể tiến hành một số xét nghiệm tìm vi khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis, bao gồm soi tìm vi khuẩn dưới kính hiển vi, nuôi cấy trong môi trường đặc biệt. Ngoài ra, áp dụng kỹ thuật PCR phân tích chuỗi polymerase, xét nghiệm Xpert - MTB để vừa tìm vi khuẩn lao đặc hiệu lẫn kiểm tra tính kháng thuốc của vi khuẩn.

Mytour là địa chỉ được nhiều người chọn lựa cho việc kiểm tra sức khỏe