Buzz
Lặp lại hành động một cách vô thức không phải là kết quả của thuật thôi miên hay thao túng tâm lý. Đó hoàn toàn là hiện tượng tự nhiên từ hiệu ứng Rùa.
Khác với việc rập khuôn và lập trình ở robot, con người tự hào là những bản thể độc lập với tư duy riêng. Nhưng bạn đã từng bất ngờ khi bản thân vô tình sao chép cử chỉ của mẹ, tật rung đùi của bạn bè và cách nói chuyện của đồng nghiệp chưa?
“Thần giao cách cảm' cũng là một cách giải thích thú vị, nhưng các nhà nghiên cứu còn một lời giải khác về xu hướng vô thức bắt chước người xung quanh, được gọi là hiệu ứng tắc kè hoa.
1. Hiệu Ứng Rùa là gì?
Rùa effect, hay hiệu ứng tắc kè hoa, mô tả xu hướng lặp lại hành động, biểu cảm và phong cách của người khác một cách vô ý.
Tên gọi của hiệu ứng xuất phát từ đặc tính tự nhiên của rùa. Loài bò sát này có khả năng thay đổi màu sắc cơ thể theo môi trường để ngụy trang, bảo vệ lãnh thổ và thể hiện cảm xúc với bạn đời.
Tương tự, hiệu ứng Rùa thúc đẩy sự thay đổi hành vi để phù hợp với môi trường hoặc hòa nhập với đối tượng ta bắt chước.
Hiệu ứng tắc kè hoa có ảnh hưởng tích cực đối với các mối quan hệ con người. Việc bắt chước hoạt động như một chất kết nối xã hội, tăng cường liên kết và thúc đẩy sự đoàn kết nhóm ngay cả khi không có mục đích rõ ràng. Đặc biệt, hiệu ứng này là “chiêu trò” giao tiếp với người lạ dựa trên các tín hiệu bề ngoài như ngôn ngữ cơ thể.
2. Nguồn gốc của hiệu ứng Rùa?
Tanya L. Chartrand và John A. Bargh là hai nhà tâm lý học hàng đầu phát hiện ra hiệu ứng này. Năm 1999, hai giáo sư tại Đại học New York đã tiến hành 3 thí nghiệm nghiên cứu về hiện tượng tắc kè hoa. Kết quả là:
- Thí nghiệm đầu tiên chỉ ra rằng các đối tượng đã vô thức bắt chước hành động của người đối diện, bao gồm chạm vào mặt, vắt chéo chân và mỉm cười, dù đó là cuộc gặp đầu tiên.
- Trong thí nghiệm thứ hai, những sinh viên bắt chước đã đánh giá cuộc giao tiếp dễ dàng hơn, hiệu quả hơn với sự tương tác tốt giữa hai bên.
- Trong thí nghiệm cuối cùng, những cá nhân cởi mở có tỉ lệ bắt chước hành động của người đối diện cao hơn. Tuy nhiên, đặc tính đồng cảm này không phải là yếu tố gây ra hiệu ứng hoặc ảnh hưởng đến mức độ bắt chước của một người.
3. Hiệu ứng Rùa hoạt động như thế nào?
Nghiên cứu ban đầu chỉ ra rằng các thí nghiệm đã vô thức bắt chước hành động của đối tượng, bao gồm chạm vào mặt, vắt chéo chân và mỉm cười, ngay cả khi đó là cuộc gặp đầu tiên.
Trong thí nghiệm thứ hai, những sinh viên được bắt chước đánh giá cuộc giao tiếp dễ dàng hơn, hiệu quả hơn với sự tương tác tốt giữa hai bên.
