Hime (姫; [çime] (Hán việt: cơ) trong tiếng Nhật có nghĩa là 'công chúa', hoặc theo cách hiểu khác là 'thiếu nữ', là danh hiệu dùng để chỉ phụ nữ trong tầng lớp quý tộc. Dù con gái của vua thường được gọi bằng các danh xưng khác như Ōjo (王女, Vương nữ), Hime cũng có thể được sử dụng thay thế cho danh hiệu này.
Từ Hime ban đầu được dùng để chỉ một người phụ nữ xinh đẹp. Từ trái nghĩa của Hime là Shikome (醜女) (Xú nữ), nghĩa là 'người đàn bà xấu xí', mặc dù từ này đã lỗi thời và ít được sử dụng. Hime cũng có thể biểu thị cho giới tính nữ hoặc đơn giản là 'bé, nhỏ' khi kết hợp với các từ khác, chẳng hạn như Hime-gaki (hàng rào thấp).
Hime thường được sử dụng như một phần trong tên của các vị nữ thần trong thần thoại Nhật Bản, chẳng hạn như Toyotama-hime. Kanji dùng cho Hime là 比 売 hoặc đôi khi là 毘売, và cũng được viết là 姫. Từ chỉ giới tính nam tương ứng là Hiko (彦, 比古 hoặc 毘古), thường xuất hiện trong tên các vị thần nam Nhật Bản như Saruta-hiko. Không giống như Hime, Hiko là từ trung lập, không lỗi thời và vẫn được dùng trong tên của nam giới Nhật Bản hiện đại, như Nobuhiko Takada.
Thông thường, một 'Hime' sẽ trải qua một nghi lễ đặc biệt, trong đó cô được xem là 'Daoshi' và sau đó nhận danh hiệu 'Hime'. Nghi lễ này giống như trà đạo Nhật Bản và có thể kéo dài tới 3 giờ.
Tục ngữ
Câu nói Ichi hime ni taro ('Đứa con đầu lòng là một bé gái, đứa con thứ hai là bé trai') từng ám chỉ việc sinh con gái trước sẽ giúp mẹ dễ nuôi bé trai sau vì đã có kinh nghiệm. Tuy nhiên, với những gia đình ít con, câu này thường bị hiểu nhầm là 'một gái hai trai' hoặc ba con. Điều này xuất phát từ việc 'ichi' có nghĩa là 'một' và 'ni' có nghĩa là 'hai' trong tiếng Nhật, nên có thể đọc là 'Một cô gái, hai chàng trai'.
Cách sử dụng
Mặc dù nhiều người dùng từ Hime để chỉ những người có địa vị cao quý, vẫn có một số ít người dùng nó làm tên của các cô gái. Do đó, những tên kết hợp với Hime hoặc tên của các cô gái cũng có thể được gọi là Hime
Tên trong lịch sử
- Himiko (có người tin rằng Himiko là phiên âm từ tiếng Nhật sang tiếng Trung của Himemiko hoặc có nghĩa là 'nữ pháp sư')
- Soga no Kitashihime (vợ của Thiên hoàng Kinmei)
Thời kỳ Chiến quốc
- Nōhime (vợ của Oda Nobunaga)
- Ichi Hime (姫) (em gái của Oda Nobunaga)
- Megohime (姫) (vợ của Date Masamune)
- Koma Hime (姫) (con gái của Mogami Yoshiaki)
- Gotoku Hime (徳) (con gái của Oda Nobunaga)
- Iroha Hime (八 姫) (con gái của Date Masamune)
- Toku Hime (督 姫) (con gái thứ hai của Tokugawa Ieyasu)
- Hosokawa Gracia (con gái của Akechi Mitsuhide)
- Senhime (Công chúa Sen, con gái trưởng của shougun Tokugawa Hidetada)
- Komatsuhime (con gái của Honda Tadakatsu)
- Yodo-dono (con gái của Ichi Hime (市 姫))
- Hatsu Hime (初 姫) (con gái của Ichi Hime (市 姫))
- Oeyo (con gái của Ichi Hime (市 姫), vợ của Tokugawa Hidetada)
- Tachibana Ginchiyo (con gái của Tachibana Dōsetsu)
- Mah Hime (姫) (con gái của Maeda Toshiie)
- Go-hime (姫) (con gái của Maeda Toshiie)
Trong văn học
- Kaguya-hime (Công chúa Mặt Trăng); nhân vật chính trong câu chuyện dân gian Nhật Bản Taketori Monotogari
- Kiyo-hime (清 姫)
- Tsubaki-hime (姫, bản dịch tiếng Nhật phổ biến của tác phẩm Pháp 'The Lady of the Camellias' hay 'Trà Hoa Nữ')
Trong văn hóa đại chúng
- Mutsumi Otohime từ manga và anime Love Hina, tên lấy cảm hứng từ Toyotama-hime hay còn gọi là Otohime.
- Shikabane Hime là một manga Nhật Bản và anime
- Anmitsu Hime (Công chúa Đường, anime và manga)
- Mononoke Hime (Công chúa Mononoke, phim)
- Hime, nhân vật chính trong anime và manga Princess Resurrection.
- Sakura Hime Kaden, một manga của Arina Tanemura
- Fushigiboshi no Futagohime, một anime Nhật Bản
- Kuragehime (Công chúa Sứa, anime và manga)
- Tsunade-hime, nhân vật trong manga Naruto
- Orihime Inoue, nhân vật trong manga Bleach
- Ryūgū Otohime, nhân vật trong tiểu thuyết kami-san
- Tsukihime, tiểu thuyết hình ảnh được chuyển thể thành anime Lunar Legend Tsukihime
- Crunchyroll-hime, linh vật của dịch vụ phát trực tuyến anime Crunchyroll.
Lâu đài
- Lâu đài Himeji
- Hoàng đế