Đề bài: Đặng Dịch Trai và Hình ảnh người cha trong bài Cha tôi
Bài làm:
Mẫu số 1:
'Tình cha ấm áp như ánh thái dương
Ngọt ngào như dòng nước trôi nguồn'
Mỗi đứa con trên thế gian đều gìn giữ tình cha như kho báu quý giá. Đặng Huy Trứ đã chép lại câu chuyện về người cha yêu thương ông và truyền đạt những bài học sâu sắc về cuộc sống. Bằng bóng dáng người cha, ông tạo nên bức tranh 'Cha tôi' sâu lắng và đầy cảm xúc. Cảm nhận của người đọc được đánh thức bởi hình ảnh của người cha tuyệt vời, mang theo những triết lý về may mắn, thất bại, và ý nghĩa của cuộc sống.
Mọi người thường mong muốn con cái thành công. Tuy nhiên, với ông Đặng Huy Trứ, thành công không phải là để tỏ ra hùng dũng mà là động lực để con chúng ta tiếp tục phấn đấu. Khi con ông đỗ cử nhân, mọi người đều mừng, nhưng cha ông lại không hạnh phúc mà khóc, thậm chí lên đồng cây xoài. Ông giải thích: 'Đỗ cao chỉ dành cho người phúc đức. Con tôi trẻ trung, chưa có kinh nghiệm... Cổ nhân nói 'Thiếu niên đăng khoa nhất bất hạnh.'' Lời nhắc nhở khiêm tốn và chân thành từ một người đã trải qua nhiều, đầy lòng lo lắng cho con. Ông không hạnh phúc vì con đỗ cao mà lo sợ rằng con sẽ tự mãn và kiêu căng.
Với ông: 'Ngạc nhiên, chỉ sau một lần tham gia thi, con lại đỗ ở vị trí thứ ba. Điều này là nhờ triều đình tạo điều kiện, tổ tiên tích đức, và gia đình có giáo dục chặt chẽ... Nhìn lên, tôi cảm ơn sự ân phước của thiên tử, và biết ơn công lao của tổ tiên. Chỉ lo rằng con tôi sẽ không hiểu trọng nghĩa nặng của ơn lành nên tôi không giữ được nước mắt'. Đó là tâm hồn cha nhìn xa trông rộng, điềm tĩnh trước mọi biến cố, lo lắng cho tương lai của con cái. Năm 1947, khi nhà nước mở cửa khoa thi, Đặng Huy Trứ 23 tuổi, dù đề rất khó, nhưng ông tiếp tục đỗ. Người cha lo lắng, tuy tin tưởng vào khả năng của con trai, nhưng vẫn sợ rằng con có thể kiêu căng. 'Người đỗ đại học chắc chắn phải là người có phúc đức lớn. Con tôi có phẩm hạnh như thế nào mà lại được như vậy, điều này làm tôi thêm lo lắng'.
Nghe tin người anh mất khiến người cha đau lòng. Nhưng khi con bị trượt kỳ thi đình, ông coi đó là chuyện bình thường và khuyên bảo con trai. Người cha khiêm tốn và tâm lí, không bao giờ tỏ ra hài lòng hay thất vọng quá mức. Ông luôn đưa ra những lời khuyên thấu đáo, triết lí chín chắn từ người hiểu lẽ đời dành cho con. 'Đã vào thi Đình là không bao giờ đánh trượt nữa, từ đời Lê đến giờ đã lâu mà nay con lại trượt.' Ông dạy cho Đặng Huy Trứ về ý nghĩa của những thất bại trong cuộc sống và cần học hỏi từ mỗi cuộc thi. Thất bại không đáng sợ, đáng sợ là không thể đứng lên sau khi gặp trắc trở. Cần có ý chí và nghị lực để vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
Quan điểm về học hành, đỗ đạt, và triết lí của người cha là nguồn động viên sâu sắc, mang ý nghĩa giáo dục cho thế hệ sau. Phải cố gắng, không kiêu căng trước thành công. Hãy biết rèn luyện bản thân mỗi ngày, không tự mãn với thành công hiện tại. Hãy đối diện với thất bại, vì 'thất bại là mẹ của thành công'. Hãy mạnh mẽ, như những đóa hoa hướng dương, luôn đối diện với điều tích cực, vươn lên trước những khó khăn.
Mẫu số 2:
“Khắp nơi trên thế gian, không ai tốt như mẹ
Gánh nặng cuộc sống, cha làm nhẹ gánh thêm”
Thường thấy viết về tình mẫu tử, Đặng Huy Trứ độc đáo khi tập trung vào hình ảnh của người cha trong tác phẩm Cha tôi. Kể về cuộc sống phức tạp, khoa cử và tình cha con, tác giả dựa vào ký Đặng Dịch Trai ngôn hành lục để gợi lên nhiều tư tưởng về phúc, họa, và lòng kính trọng.
Đặng Huy Trứ (1825-1874), tự Hoàng Trung, hiệu Tỉnh Trai, Vọng Tân, quê Thanh Lương, Hương Điền, Thừa Thiên - Huế. Là người đỗ cử nhân và tiến sĩ, nhưng bị đánh trượt và mất học vị cử nhân vì phạm húy. Đời ông gắn liền với việc đề xuất chính sách tiến bộ nhưng chưa bao giờ được chấp nhận. Đặng Dịch Trai ngôn hành lục là một tác phẩm ký nổi bật của ông, tập trung vào hồi tưởng về người cha đáng kính, thể hiện tư tưởng và thái độ của tác giả với cuộc sống, học hành, và tình cảm cha con.
Trong đoạn trích, có ba sự kiện quan trọng đánh dấu bước ngoặt trong hành trình học vấn của nhân vật. Điều đặc biệt là tư duy của nhân vật chủ yếu thể hiện qua hành động và lời nói của người cha. Phản ứng của ông trước những thách thức trong cuộc sống của con là biểu hiện của một nhân cách thông thái và cái nhìn sâu sắc về cuộc sống của người trí thức.
Sự kiện đầu tiên, khi cha con nhân vật 'tôi' tham gia kỳ thi tài năng ở Phú Xuân, ông Đặng Văn Trọng tỏ ra vui mừng khi con đỗ thứ ba. Tuy nhiên, ông lo lắng vì con trai chưa đủ trưởng thành, không muốn con tự mãn và kiêu căng. Hành động và suy nghĩ của ông thể hiện lòng cha sâu sắc, đầy tình thương.
Bước ngoặt thứ hai, khi Đặng Huy Trứ 23 tuổi, thi vào kỳ thi Hội ở kinh thành và đỗ thứ 7. Ông Đặng Văn Trọng lại một lần nữa lo lắng, cho rằng con trai chưa đủ già dặn và có đủ phúc đức để nhận danh hiệu lớn này. Hành động này khiến người ta suy nghĩ, liệu ông đã đoán trước về tương lai không tốt của con hay không.
Sự kiện tiếp theo, Đặng Huy Trứ bị mất bằng tiến sĩ và cử nhân vì phạm húy. Trong giai đoạn khó khăn này, ông Đặng Văn Trọng vẫn giữ bình tĩnh và khuyên con trai học từ lỗi lầm, sẵn sàng bắt đầu lại từ đầu. Ông nhắc nhở về Phạm Văn Huy và Mai Anh Tuấn, giúp động viên tinh thần con trai.
Sau tang lễ của anh trai, ông Đặng Văn Trọng khuyên bảo con phải học hỏi từ kỳ thi Đình, nhấn mạnh rằng việc sửa sai và nỗ lực mới là điều quan trọng. Lời khuyên của ông chứa đựng triết lý và lòng nhân văn cao đẹp.
Ông Đặng Văn Trọng, người cha mẫu mực, toát lên nhân cách cao quý qua từng hành động và lời nói. Triết lý sâu sắc của ông giáo dục chúng ta về tầm quan trọng của việc lo xa, phòng gần và đặc biệt là giữ gìn tình thân trong gia đình. Ông dạy chúng ta phải nỗ lực không ngừng, nhận lỗi và khắc phục từ đầu mỗi khi gặp sai sót, không để kiêu căng và tự hào đẩy mình vào nguy cơ. Ngay cả trong những thất bại, ông khuyến khích chúng ta không được nản chí, mà phải đứng lên và vượt qua khó khăn. Những lời dạy của ông Đặng Văn Trọng luôn chứa đựng sự sâu sắc và lòng nhân văn, là nguồn động viên lớn và mẫu gương đáng kính trong cuộc sống.