Buzz
Ý tưởng chính
I. Bắt đầu
- Giới thiệu về tác giả Thanh Tịnh: Một nhà văn với những tác phẩm thể hiện sự tươi mới, tình cảm dịu dàng và sự trong trẻo.
- Lược sử của truyện ngắn “Tôi đi học”: Có mặt trong tập truyện “Quê mẹ”, được xuất bản năm 1941, tập trung vào những kí ức và cảm xúc của nhân vật “tôi” trong buổi khai giảng đầu tiên.
II. Phát triển ý
1. Nền tảng cho nhân vật “tôi” suy tưởng về ngày khai giảng đầu tiên
- Sự chuyển đổi của mùa thu sang mùa đông: Cuối mùa thu, thời điểm khai giảng, cảnh vật với lá cây rụng nhiều, những đám mây màu bạc làm cho trái tim nhẹ nhàng nhớ lại
- Hình ảnh những đứa trẻ trốn dưới nón mẹ khi đến trường lần đầu tiên,…
⇒ Gợi lên, cung cấp cơ sở tư duy liên kết tự nhiên
2. Những hồi ức của nhân vật “tôi”
a. Tâm trạng khi đi cùng mẹ đến trường
- Cảnh vật, con đường quen thuộc nhưng lần này mang cảm giác lạ lẫm.
- Cảm giác thay đổi lớn trong lòng, cảm thấy trang trọng, nghiêm túc hơn.
- Sự bối rối, lúng túng
⇒ Sử dụng ngôn từ mô tả, nghệ thuật so sánh, lựa chọn chi tiết tiêu biểu, cụ thể: tâm trạng bối rối của “tôi” trong buổi khai giảng đầu tiên
b. Khi đứng giữa sân trường và nghe gọi tên vào lớp học
- Không khí của ngày hội khai giảng: Náo nhiệt, vui vẻ nhưng vẫn trang trọng.
- Cảm giác nhỏ bé so với trường, lo lắng lạc lõng.
- Hồi hộp, lo lắng chờ nghe tên mình được gọi.
- Khi gần vào lớp học thì lo lắng, bật khóc
⇒ Miêu tả sống động tâm trạng của nhân vật “tôi” với từng cung bậc, cảm xúc, có nhiều trạng thái cảm xúc đối lập, tâm trạng phức tạp
c. Khi ngồi trong lớp học
- Cảm thấy vừa xa lạ, vừa thân thuộc với mọi vật, với bạn bè ngồi bên cạnh…
+ Làm quen, tìm hiểu phòng học, bàn ghế, … ⇒ Cảm nhận thấy quen thuộc.
⇒ Tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” khi ngồi trong lớp học, chờ đón giờ học đầu tiên tự nhiên, sinh động, hấp dẫn.
3. Hình ảnh của những người lớn
- Ông hiệu trưởng: Hình ảnh của một người thầy, một người lãnh đạo hiểu biết về tâm lý của trẻ, hiền từ, rộng lượng …
- Thầy giáo trẻ vui vẻ, tràn đầy tình yêu thương
⇒ Thể hiện rõ trách nhiệm, tấm lòng của gia đình, nhà trường đối với thế hệ trẻ, đồng thời tạo ra một môi trường giáo dục thân thiện, là nơi nuôi dưỡng tinh thần của các em.
⇒ Kết thúc truyện một cách tự nhiên, khép lại bài văn nhưng mở ra một bầu trời mới, một không gian mới, và tình cảm mới.
III. Kết luận
- Khẳng định lại những yếu tố quan trọng của đoạn trích: Mô tả tinh tế, chân thực về tâm trạng, ngôn từ giàu cảm xúc, hình ảnh so sánh độc đáo và giọng điệu trữ tình, trong sáng.
- Một đoạn trích ngắn nhưng để lại trong lòng người nhiều xúc động, nhớ lại những kỷ niệm về ngày đầu tiên đi học.
Mẫu văn
Khi nhắc đến tác giả Thanh Tịnh, người ta thường nghĩ ngay đến một cây bút tài năng viết về vẻ đẹp tươi mới, tình cảm dịu dàng, và sự trong trẻo, nhẹ nhàng. 'Tôi đi học' là một trong những tác phẩm như vậy. Đây là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách sâu sắc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật 'tôi”, chú bé được mẹ dắt đến trường học vào ngày tựu trường.
Đó là “một buổi sáng đầy sương mù và gió lạnh', chú bé mặc “chiếc áo dài vải dù đen”, cảm thấy “trang trọng và đứng đắn”. Lòng chú 'rộn rã' được mẹ 'vuốt ve nắm tay' dẫn đi trên con đường làng 'dài và hẹp'. Chú cảm thấy vô cùng xúc động, cảm thấy bỡ ngỡ, cảm thấy lạ, tưởng như con đường làng và mọi cảnh vật xung quanh 'đều thay đổi'. Chú đã suy nghĩ về sự bỡ ngỡ ấy: “vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học”.
Chú cảm thấy tự hào vì đã lớn khôn, không còn chơi những trò đùa như trước nữa. Chú 'thèm' cảnh các bạn cùng trang lứa “áo quần tươm tất, tươi tắn gọi tên nhau hay trao đổi sách vở'. Chỉ cầm hai cuốn sách mới, dù 'tay cầm chật chội” nhưng chú vẫn thấy 'nặng', rồi một cuốn sách “trượt ra và rơi xuống đất'. Nhìn thấy các bạn ôm nhiều sách hơn lại còn mang theo bút thước, chú ngây ngô nghĩ: “chắc chỉ có người thông thạo mới cầm được bút thước'. Ý nghĩ, tâm trạng ấy đã thoáng qua trong trí của nhân vật 'tôi' nhẹ nhàng 'như một đám mây lướt qua ngọn núi'.
Khi đứng trước cổng trường, chú bé càng hồi hộp, bỡ ngỡ. Chú ngạc nhiên trước cảnh đông vui 'đầy người' trước sân trường; ai cũng mặc 'sạch sẽ' và có khuôn mặt 'tươi tắn rạng rỡ'. Chú đã từng đi bắt chim với bạn Minh, và ghé lại trường một lần, đi qua từng lớp, cảm thấy trường 'rộng lớn, cao ráo và sạch sẽ hơn nhà mình'. Buổi tựu trường hôm nay, chú bé cảm thấy trường Mỹ Lý của mình 'đẹp như cái đình làng Hòa Ấp'. Đứng giữa sân trường rộng lớn, chú bé 'cảm thấy lo sợ vô cùng'. Đó là tâm trạng bồi hồi, bỡ ngỡ rất thực, rất điển hình đối với tuổi thơ trong buổi tựu trường đầu tiên của đời mình.
Chú bé cũng như những bạn học mới khác “bỡ ngỡ đứng nép bên người thân', chỉ dám 'nhìn một nửa', chỉ dám 'đi từng bước nhẹ'. Tất cả đều 'như con chim con đứng bên bờ tổ, muốn bay mà còn e sợ'...
Chú cảm thấy tim mình vô cùng hồi hộp “dập vang” khi nghe tiếng trống của trường; cảm thấy mình 'một mình', “vụng về lúng túng'. Chân 'không đi' như bị một lực lượng 'kéo dìu' về phía trước; lúc “co”, lúc “duỗi”, cứ “dềnh dàng mũi'. Chú cũng như các bạn học mới vì quá hồi hộp mà 'run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp'.
Lúc nghe hiệu trưởng đọc tên từng người, chú bé xúc động, hồi hộp đến mức tim như 'ngừng đập', “giật mình lúng túng', chú 'quên cả mẹ' đứng sau mình. Nghe hiệu trưởng dặn dò, “không ai dám trả lời', trước ánh mắt của mọi người, các bạn học mới cũng như nhân vật 'tôi' càng thêm “lúng túng'. Nhiều bạn học mới 'khóc nức nở”, chú bé cũng “đẩy đầu vào lòng mẹ khóc theo'. Mặc dù lúc ấy 'một bàn tay dịu dàng”, “một bàn tay quen nhẹ” của mẹ hiền “vuốt ve' trên má, nhưng chú vẫn cảm thấy cô đơn, lẻ loi hơn bao giờ hết khi xếp hàng vào lớp: 'Trong thời thơ ấu, tôi chưa bao giờ cảm thấy xa mẹ tôi như lần này”.
Cảm xúc hồi hộp, bâng khuâng dâng lên man mác trong lòng khi chú vào ngồi trong lớp, cảm thấy “một mùi hương lạ xông lên”. Chú “thấy lạ và thú vị' những hình treo trên tường. Chú nhìn bàn ghế rồi nhận ra đó là “đồ của mình” nhìn người bạn bên cạnh không cảm thấy xa lạ mà 'yêu mến tự nhiên'... Có lúc chú“đưa mắt thèm thuồng' một chú chim... Chú vòng tay lên bàn lẩm nhẩm đánh vần bài viết tập 'Tôi đi học'. Tiếng phấn của thầy giáo đã đưa chú trở về “thực tế”...
Thanh Tịnh đã miêu tả những kỷ niệm, những biến cố tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật 'tôi” trong buổi tựu trường theo trình tự thời gian - không gian: ban đầu là buổi sớm mẹ dắt đi trên con đường làng, sau đó là lúc đứng giữa sân trường, tiếng trống vang lên, nghe hiệu trưởng đọc tên và dặn dò, cuối cùng là khi thầy giáo trẻ đưa vào lớp.
Kỷ niệm ấy vô cùng sâu đậm và đẹp đẽ, vì thế sau này 'hàng năm đến cuối thu, lá rụng nhiều và trên trời có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại xao xuyến về những kỷ niệm ấn tượng của buổi tựu trường”.
