1. Lập dàn ý về hình ảnh người mẹ trong 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ'
I. Mở bài
- Giới thiệu tác phẩm 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' của Nguyễn Khoa Điềm.
- Nhấn mạnh vai trò của người mẹ trong bài hát và ý nghĩa của hình ảnh đó.
II. Thân bài
- Đoạn 1: Những gánh nặng vất vả mà người mẹ phải gánh chịu
- Miêu tả các công việc nặng nhọc của mẹ: như giã gạo, chăm sóc bộ đội, tỉa bắp trên núi, di chuyển lán trại, và vào rừng.
- Nhấn mạnh sự hy sinh và khó khăn mà mẹ trải qua khi làm những công việc này.
- Mẹ thực hiện tất cả vì tình yêu sâu sắc dành cho con cái và lòng yêu nước.
- Đoạn 2: Sự chăm sóc tận tụy của mẹ dành cho đứa con yêu quý
- Đứa con yêu quý luôn được đặt trên lưng mẹ.
- Miêu tả tình yêu và sự chăm sóc vô điều kiện mà mẹ dành cho con.
- Mẹ luôn đặt lợi ích và sức khỏe của con lên hàng đầu.
- Đoạn 3: Tình yêu và khát vọng về tương lai của mẹ
- Mẹ tin tưởng vào tương lai tươi sáng của con, hy vọng con sẽ trưởng thành và cống hiến cho đất nước.
- Con sẽ trở thành người chiến sĩ, giúp mẹ xây dựng quê hương.
- Niềm hy vọng vào sự phát triển của con và tương lai của đất nước.
III. Kết bài
- Nhấn mạnh ý nghĩa sâu sắc của bài hát 'Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ' trong việc ca ngợi tình mẫu tử và tình yêu quê hương.
- Khẳng định sự quan trọng và ảnh hưởng của người mẹ trong việc nuôi dưỡng, bảo vệ con cái và xây dựng quê hương.
2. Hình ảnh người mẹ trong bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ siêu hay
'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' là một tác phẩm tuyệt vời của Nguyễn Khoa Điềm, sáng tác vào ngày 25 tháng 3 năm 1971. Bài thơ này nổi bật trong sự nghiệp của ông, vẽ nên hình ảnh người mẹ Tà Ôi như một biểu tượng của tình mẫu tử anh hùng. Mẹ Tà Ôi không chỉ là một người mẹ yêu thương con cái mà còn là một chiến sĩ yêu nước. Với tình yêu mãnh liệt dành cho con và đất nước, mẹ đã nuôi dưỡng con và tham gia cuộc chiến chống kẻ thù, góp phần giải phóng quê hương trong thời kỳ chống xâm lược của Mỹ.
Bài thơ không chỉ đơn thuần là một khúc hát ru, mà còn là một bức tranh cảm xúc về hình ảnh người mẹ. Tác giả ru em Cu Tai vào giấc ngủ, đồng thời khắc họa hình ảnh người mẹ. Trong bài thơ, lời ru không chỉ là sự an ủi mà còn là tiếng nói từ sâu thẳm tâm hồn (Lưng đưa nôi và tim hát thành lời). Lời ru của tác giả và của mẹ hòa quyện vào nhau, tạo nên một khúc hát ru vừa nhẹ nhàng, êm ái vừa sâu lắng, trầm tư. Bài thơ được chia thành ba phần, mỗi phần tương ứng với một đoạn thơ. Trong đoạn đầu, người mẹ vừa ru con trên lưng vừa làm việc nặng nhọc như giã gạo và nuôi bộ đội. Giấc ngủ của em được đồng điệu với những nhịp chày, thấm đẫm công sức của mẹ. Mẹ Tà Ôi yêu con vô bờ, không bao giờ rời bỏ con, dùng lưng làm nôi và vai làm gối. Lời ru bên cối gạo không chỉ là sự chăm sóc mà còn là tâm sự, tự nhủ của mẹ. Tình yêu thương con của mẹ gắn bó mật thiết với tình yêu bộ đội.
'Mẹ yêu A Kay, mẹ yêu bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng tinh
Ngày mai con lớn, vung chày trên sân...'
Ước mơ của mẹ và giấc mơ của con hòa quyện vào nhau, tạo thành một liên kết không thể tách rời, cùng nhau dâng trào tình yêu dành cho các anh bộ đội. Trong phần thơ thứ hai, mẹ Tà Ôi vừa đỡ con trên lưng vừa tỉa bắp trên núi Ka Lưi. Tình yêu và hy vọng của mẹ dành cho con được thể hiện qua lời ca và những hình ảnh độc đáo. Trong khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, mẹ và con cùng chia sẻ những khoảnh khắc yêu thương và niềm vui. Mẹ tỉa bắp, con tỉa ước mơ, tạo nên hình ảnh của sự chăm sóc và nuôi dưỡng hy vọng trong lòng. Trên con đường màu xanh của cuộc sống, mẹ và con cùng khám phá và tận hưởng niềm vui.
'Mặt trời của bắp nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ con nằm trên lưng.'
Trong bài thơ, mặt trời không chỉ là một biểu tượng cụ thể mà còn là ẩn dụ. Mặt trời mang ánh sáng và sự sống cho cây cỏ, giúp chúng phát triển tươi tốt, như cây bắp và hạt ngô. Trong câu thơ tiếp theo, mặt trời trở thành ẩn dụ cho Cu Tai. Mẹ xem con như mặt trời, ánh sáng và nguồn sống, biểu thị tình yêu vô bờ và kỳ vọng của mẹ đối với con. Hai hình ảnh này kết hợp, làm nổi bật tình yêu sâu sắc và hy vọng lớn lao của mẹ. Tình yêu của mẹ không chỉ dừng lại ở tình mẫu tử mà còn mở rộng đến cộng đồng và những người dân lao động nghèo khó. Mẹ luôn bên con, nhưng tâm hồn mẹ vẫn hướng về tình yêu dành cho những người xung quanh đang chịu đựng khó khăn. Tình yêu và lòng nhân ái của mẹ không biên giới, không phân biệt, mà bao trùm lên tất cả.
3. Những hình ảnh nổi bật về người mẹ trong bài 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ'
Tình mẹ là một trong những cảm xúc sâu sắc và thiêng liêng nhất của con người. Vẻ đẹp của tình mẫu tử đã được nhiều nhà văn và nhà thơ miêu tả trong các tác phẩm của họ, trở thành một chủ đề quen thuộc và đầy ý nghĩa. Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cũng đã thể hiện tình cảm này theo cách riêng biệt và sáng tạo trong tác phẩm của mình. Bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' là một ví dụ tiêu biểu với hình ảnh người mẹ Tà-ôi được khắc họa rõ nét trong toàn bài.
Nguyễn Khoa Điềm, sinh năm 1943 tại Huế, là một nhà thơ và chính trị gia nổi tiếng của Việt Nam. Ông nổi bật với các tác phẩm như tập thơ 'Đất và khát vọng', 'Đất ngoại ô', 'Mặt đường khát vọng' và nhiều tác phẩm khác. Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, với thơ ca kết hợp cảm xúc mãnh liệt và suy tư sâu sắc về đất nước, nhân dân và những người bình dị đã đóng góp cho tổ quốc.
Bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' được Nguyễn Khoa Điềm viết vào ngày 25/3/1971, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Mặc dù chiến thắng đang đến gần, nhưng cuộc sống của người dân vẫn đầy gian khổ. Bài thơ, được in trong tập 'Đất và khát vọng' năm 1984, kết hợp giữa thể thơ tám chữ và một số câu bảy chữ, tạo nên âm điệu nhẹ nhàng như lời ru vỗ về. Tình cảm thiết tha của người mẹ dành cho con, đất nước và quê hương được thể hiện một cách rõ ràng qua giọng điệu trữ tình này.
Bài thơ là một lời ru dịu dàng và đầy âu yếm, chứa đựng những từ ngữ thủ thỉ, như những cái ôm ấp giấc ngủ của em bé Cu Tai và các đứa trẻ lớn trên lưng mẹ. Điều đặc biệt là, qua lời ru, hình ảnh người mẹ Tà-ôi hiện lên rõ nét với những công việc thường ngày và cuộc sống lao động vất vả, thể hiện tình yêu và sự chăm sóc của mẹ.
Người mẹ Tà-ôi trong bài thơ không chỉ hiện lên như một hình mẫu mà còn là biểu tượng của tình yêu vô bờ và sự hy sinh cao cả. Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa cuộc sống của bà qua những câu thơ nhẹ nhàng, tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống vất vả của người phụ nữ này. Bà là hình mẫu của người lao động cần cù, vừa chăm sóc gia đình vừa nuôi dưỡng con cái. Hàng ngày, bà phải vật lộn với những công việc nặng nhọc như cày cấy, trồng trọt, đánh cá, và thu hoạch mùa màng. Dù cuộc sống đầy thử thách, bà vẫn không ngừng phấn đấu, để mang lại một tương lai tươi sáng hơn cho con cái.
Nguyễn Khoa Điềm đã khéo léo sử dụng ngôn từ tinh tế để thể hiện hình ảnh người mẹ Tà-ôi. Bà không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là động lực cho những đứa trẻ lớn lên trên lưng bà. Những đêm dài, khi con cái yên giấc trên lưng mẹ, được thể hiện qua những lời ru nhẹ nhàng, như một bài hát ru ấm áp và đầy tình cảm. Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được sự yêu thương và sự che chở mà người mẹ Tà-ôi dành cho con cái.
Bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' không chỉ đơn thuần là một tác phẩm văn học, mà còn là hình mẫu của tình mẫu tử và tình yêu gia đình. Nguyễn Khoa Điềm đã vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về tình mẫu tử qua những nét vẽ tinh tế và cảm xúc chân thật, với người mẹ Tà-ôi là biểu tượng của sự hy sinh và tình yêu vô điều kiện. Bài thơ gợi nhắc người đọc sự trân trọng và biết ơn đối với tình yêu và sự hy sinh của người mẹ, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của tình mẫu tử trong cuộc sống.
'Mẹ làm gạo nuôi bộ đội,
Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ con cũng nghiêng.'
Mồ hôi mẹ rơi, làm má em ấm nóng,
Vai mẹ gầy làm gối, nhấp nhô từng nhịp,
Lưng mẹ đưa nôi, trái tim hát thành lời:'
Hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong công việc giã gạo để nuôi bộ đội không chỉ thể hiện sự vất vả mà còn là biểu tượng của sự hy sinh và tận tụy. Công việc này đòi hỏi không ít công sức và mồ hôi, để có những hạt gạo trắng thơm phục vụ cho kháng chiến. Người mẹ Tà-ôi không chỉ cung cấp thực phẩm cho gia đình mà còn chắt chiu từng hạt gạo để hỗ trợ bộ đội, góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến.
Trong công việc đơn giản nhưng đầy ý nghĩa này, người mẹ Tà-ôi hiện lên như một hình mẫu cao cả. Bằng sự đóng góp âm thầm nhưng quan trọng cho cuộc kháng chiến, bà đã trở thành một phần không thể thiếu của hậu phương. Hình ảnh 'nhịp chày nghiêng' và 'giấc ngủ con nghiêng' gợi lên cảm giác hai mẹ con hòa quyện trong cùng một nhịp điệu, đó là nhịp điệu lao động vất vả của mẹ và giấc ngủ của em. Tác giả đã khéo léo mô tả sự vất vả của mẹ qua 'Mồ hôi mẹ rơi, má em nóng hổi', khiến người đọc cảm nhận rõ ràng nỗi đau và sự tận tụy của người mẹ, đồng thời em bé Tai cũng cảm nhận được sự vất vả ấy.
Hình ảnh 'Vai mẹ gầy' không chỉ gợi lên cảm giác của những đứa trẻ khi nằm trên lưng mẹ, mà còn phản ánh nỗi vất vả, khó khăn, đau đớn và sự kiệt sức mà người mẹ phải gánh chịu. Người mẹ ấy đã hy sinh rất nhiều, với vai gánh nặng của những cơn đau đẻ, đôi tay cần cù giã gạo, đôi vai làm nôi và giọng ru con bằng trái tim tràn đầy yêu thương. Những dòng thơ này vẽ nên một bức tranh sống động về người mẹ Tà-ôi, người mẹ với trái tim yêu thương và sự hy sinh vô điều kiện, khắc sâu vào tâm trí người đọc, gợi lên những cảm xúc mạnh mẽ về tình mẹ và sự hy sinh không ngừng nghỉ của người phụ nữ Tà-ôi trong cuộc sống và cuộc kháng chiến.
Người mẹ Tà-ôi không chỉ là hình mẫu của sự vất vả và nỗ lực trong công việc giã gạo, mà còn là biểu tượng của lòng trung thành và tình yêu đối với quê hương. Với đôi tay cần cù và lòng chân thành, người mẹ đã làm ra những hạt gạo trắng thơm, không chỉ nuôi sống gia đình mà còn góp phần vào cuộc kháng chiến của dân tộc. Đó là hành động cao cả và đầy ý nghĩa, minh chứng cho sự tận tâm và trách nhiệm của người mẹ Tà-ôi đối với cộng đồng và đất nước.
Hình ảnh 'nhịp chày nghiêng' và 'giấc ngủ em nghiêng' thể hiện sự kết nối sâu sắc giữa người mẹ và con cái. Dù cuộc sống đầy vất vả và mệt mỏi, người mẹ luôn chăm sóc con để đảm bảo giấc ngủ của em bé Tai được an toàn. Mỗi giọt mồ hôi trên khuôn mặt mẹ là minh chứng cho tình yêu thương và sự quyết tâm vượt qua mọi khó khăn để bảo vệ gia đình. Những đứa trẻ ngủ trên vai mẹ là biểu tượng của sự an toàn và sự bảo vệ mà người mẹ Tà-ôi mang đến cho con cái, dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt của cuộc sống và chiến tranh.
Người mẹ Tà-ôi không chỉ là một người phụ nữ trong gia đình, mà còn là một lao động sản xuất và đóng góp cho xã hội. Với sự cống hiến của mình, người mẹ đã tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển khu vực chiến sự, đồng thời hỗ trợ cho sự thắng lợi của cuộc kháng chiến. Điều này cho thấy tinh thần đoàn kết và sự đồng lòng của người dân trong cuộc sống hàng ngày và cuộc chiến chống lại thế lực xâm lược.
-' Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi'
Lưng núi rộng lớn, lưng mẹ lại nhỏ bé,
-' Mặt trời trên đồi rực sáng bắp,
Mặt trời trên lưng mẹ, con nằm ngủ.'
Nhà thơ đã khéo léo dùng sự tương phản để làm nổi bật sự vĩ đại của núi rừng so với tấm lưng nhỏ bé của mẹ, từ đó làm nổi bật sức mạnh và lòng kiên cường của người mẹ. Tấm lưng của mẹ không chỉ vững bền hơn cả núi, mà còn là nơi chứa đựng ánh sáng của tình yêu. Hình ảnh mẹ là nguồn sống, là sức mạnh giúp mẹ vượt qua những thử thách trong công việc, giống như mặt trời chiếu sáng giúp cây bắp phát triển.
Hình ảnh người mẹ đã chuyển từ vai trò hậu phương thầm lặng sang một nhân tố tích cực trong cuộc kháng chiến. Giờ đây, mẹ không chỉ là người ủng hộ, mà còn tham gia trực tiếp vào các hoạt động như 'chuyển lán', 'đạp rừng', và cùng bộ đội chiến đấu quyết liệt chống quân thù.
Thông điệp từ hình ảnh này làm nổi bật sự hy sinh và tình yêu vô hạn của người mẹ. Không chỉ là nguồn sống và sức mạnh cho con cái, người mẹ còn là một chiến sĩ kiên cường trên mặt trận. Với tình yêu và hy sinh không có giới hạn, người mẹ đã trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho quân đội và toàn dân trong cuộc kháng chiến.
Hình ảnh này phản ánh sự vĩ đại và quyết tâm của người phụ nữ Việt Nam. Với lòng yêu quê hương và ý chí kiên cường, người mẹ đã dâng hiến tất cả cho đất nước và con cái. Điều này khơi dậy lòng tự hào và sự biết ơn sâu sắc đối với những người mẹ đã hy sinh để bảo vệ quê hương và mang lại tự do.
Nhà thơ đã khắc họa hình ảnh người mẹ và sự hy sinh của bà một cách sống động trong bài thơ. Ông đã tạo ra một tác phẩm đầy cảm xúc, truyền tải thông điệp sâu sắc về tình yêu thương và sự hy sinh của người mẹ Việt Nam. Đây là bức tranh tuyệt vời về lòng hiếu thảo và dũng cảm của người phụ nữ, người đã vượt qua mọi thử thách để bảo vệ gia đình và xây dựng đất nước.
Người mẹ Việt Nam không chỉ đóng vai trò quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ mà còn suốt lịch sử. Từ việc chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái đến tham gia hoạt động xã hội và chính trị, người mẹ luôn là nguồn sức mạnh và động lực không thể thiếu.
Với tình yêu bao la và sự hy sinh không điều kiện, người mẹ Việt Nam đã tạo nên những câu chuyện đầy hào hùng về tình yêu gia đình và quê hương. Họ là những người phụ nữ kiên cường, thông minh, vượt qua khó khăn để bảo vệ và nuôi dưỡng con cái, góp phần xây dựng một xã hội và đất nước vững mạnh.
Nhìn vào hình ảnh người mẹ trong bài thơ, ta thấy rõ tình yêu và sự hy sinh của họ không có giới hạn. Họ có khả năng vượt qua mọi thử thách để trở thành nguồn ánh sáng và niềm hy vọng cho gia đình và cộng đồng. Hình ảnh này chứng minh cho sự vĩ đại và tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ Việt Nam.
Từ bài thơ, chúng ta nên nhận thức và trân trọng những người mẹ quanh ta. Hãy biết ơn và đánh giá cao những đóng góp quý báu mà họ mang lại cho cuộc sống. Hãy học hỏi từ lòng hy sinh và kiên nhẫn của họ để trở thành những con người tốt đẹp hơn, góp phần xây dựng một xã hội và tương lai sáng lạn.
'Mẹ đang di chuyển lán, mẹ đi vượt rừng.
Quân Mỹ đuổi ta phải rời khỏi con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông,
Mẹ địu em trên lưng để chiến đấu đến trận cuối cùng.
Từ trên lưng mẹ, em hướng tới chiến trường,
Vượt qua đói khổ, em tiến vào Trường Sơn.'
Khi cuộc kháng chiến trở nên ác liệt, người mẹ đã từ bỏ những công việc như gặt lúa, tỉa bắp để tham gia trực tiếp vào trận tuyến. Mẹ đảm nhận những công việc nặng nhọc như 'chuyển lán' và 'đạp rừng', nhưng với tình yêu thương vô bờ, mẹ vẫn đưa con yêu thương lên lưng và cùng nhau trải qua mọi thử thách. Mẹ và con đồng hành, 'giành trận cuối', bước vào chiến trường, vượt qua rừng, lội suối, và chinh phục dãy Trường Sơn.
Hình ảnh này thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa mẹ và con trong mọi hoàn cảnh. Họ hỗ trợ lẫn nhau, cùng chiến đấu với niềm tin vào một tương lai cách mạng chiến thắng. Đây là hình ảnh của những người phụ nữ anh hùng, sẵn sàng hy sinh và cống hiến cho cách mạng, tình yêu quê hương và tình yêu con cái.
Hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong thơ Nguyễn Khoa Điềm thật sự nổi bật và đặc biệt. Bà đại diện cho những người phụ nữ dũng cảm, chịu đựng và cống hiến cho cách mạng. Trong trái tim nhân hậu của người mẹ, luôn hiện hữu niềm tin mạnh mẽ rằng một ngày đất nước sẽ hòa bình, và con cái bà sẽ được sống trong hạnh phúc và tự do. Vì thế, mẹ sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách để đạt được ngày mai tươi sáng ấy.
Người mẹ đã hy sinh những gì quý giá nhất của mình, cả thời gian và công sức, để bảo vệ và xây dựng một tương lai tươi đẹp cho đất nước và con cái. Họ là những người phụ nữ kiên cường, dũng cảm, luôn tràn đầy tình yêu thương và niềm tin vào tương lai. Hình ảnh ấy là biểu tượng cho tình yêu quê hương và sự hy sinh vô bờ bến của mẹ Việt Nam.
Chúng ta nên trân trọng và biết ơn những người mẹ quanh ta, những người đã và đang đóng góp vô giá cho cuộc sống của chúng ta. Hãy học hỏi từ sự hy sinh và kiên nhẫn của các mẹ để trở thành những người tốt hơn, góp phần xây dựng xã hội và một tương lai sáng lạn cho đất nước.