Hình tượng của Tác giả trong Cuộc hành trình của Chiếc thuyền ngoài xa

Nhiệm vụ: Phân tích Hình tượng của Tác giả trong Chiếc thuyền ngoài xa

Bài văn mẫu về Hình tượng của Tác giả trong Chiếc thuyền ngoài xa

Bài viết đặc sắc

Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là một tác giả đóng vai trò quan trọng cả trước và sau năm 1975. Ông nhìn nhận rằng quá trình sáng tạo của nghệ sĩ không bao giờ tuân theo một lối mòn cụ thể, điều này đã làm cho những tác phẩm của ông sau giai đoạn giải phóng hoàn toàn khác biệt so với trước đó, một giai đoạn ông gọi là 'thời kỳ của văn nghệ minh họa'.

Chiếc thuyền ngoài xa là một kiệt tác thể hiện rõ quan điểm sáng tạo của ông. Tác phẩm mang đậm tinh thần nhân đạo và phong cách truyện độc đáo của tác giả, thể hiện tài năng và lòng nhân hậu. Chiếc thuyền ngoài xa được xem là một tác phẩm xuất sắc cả về nội dung lẫn nghệ thuật trong thời kỳ văn học đó. Những thành công này giúp tạo nên hình tượng đặc biệt của tác giả mà chúng ta đang thảo luận về trong Chiếc thuyền ngoài xa.

'Mỗi nhà văn, dù muốn hay không, đều thể hiện chính mình trong các tác phẩm một cách đặc biệt' (Goethe). Tác giả là trung tâm của nội dung và hình thức của tác phẩm, tác giả hiện diện trong thế giới của tác phẩm và chính là hình tượng tác giả. Đối với mỗi thể loại, hình tượng tác giả được thể hiện khác nhau. Ở văn xuôi, hình tượng này chủ yếu xuất hiện qua người kể chuyện. Trong Chiếc thuyền ngoài xa, hình tượng tác giả rõ nét nhất là qua nhân vật Phùng - một người kể chuyện tự xưng là Tôi. Nhiều ý kiến nhận định rằng Phùng là bản lục của tác giả. Điều này là hoàn toàn hợp lý vì Nguyễn Minh Châu đã thực sự đạt được thành công mà bất kỳ nhà văn nào cũng khao khát trong quá trình sáng tạo. Theo M.Bakhotin trong Ngữ cảnh, 'chúng ta nhận biết tác giả thông qua sự sáng tác của anh ta, không thể làm bên ngoài sự sáng tác đó'. Điều này có nghĩa là chúng ta sẽ đánh giá hình tượng của tác giả thông qua mỗi tác phẩm mà họ sáng tạo chứ không phải bằng hình ảnh bên ngoài và để đánh giá chúng, chỉ có cách duy nhất là tập trung vào văn bản và các yếu tố cấu trúc của văn bản như ngôn ngữ, giọng điệu, cái nhìn nghệ thuật, nhân vật, và cảm xúc v.v.

Nguyễn Minh Châu đã thành công trong việc vẽ lên hình ảnh sáng tạo của mình. Ông chơi chơi xổ số tài khác biệt so với những tác phẩm trước đó, tập trung vào cuộc sống thường nhật, đặc biệt là những khía cạnh khó khăn của người dân làng chài ven biển. Chiến trường xưa trở thành nơi trải nghiệm 'tôi trở về thăm một vùng chiến trường cũ, có thằng bạn đồng hương và đồng đội, sống cùng nhau trên rừng A So'. Tác giả chăm chút đến số phận của những người bình dân, lênh đênh trên biển, làm quen với sóng gió. Cái nhìn nhạy bén của ông đã chuyển từ vẻ đẹp hoàn mỹ đến con người trong cuộc sống khó khăn. Câu chuyện bắt đầu khi nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng được giao nhiệm vụ chụp 'thế giới tĩnh lặng, không có người'. Trong hành trình tìm kiếm vẻ đẹp tự nhiên, anh phát hiện ra vẻ đẹp của con người ẩn sau những điều mà người ta thường xuyên bỏ qua trong cuộc sống hàng ngày. Nhà văn thể hiện chính mình qua nhân vật Phùng, người kể chuyện. Ông muốn trực tiếp bày tỏ suy nghĩ của mình về hiện thực, không che đậy trước một thế giới đầy thách thức.

Trong câu chuyện, thời gian mở ra vào một ngày tháng bảy sau chuyến công tác thành công của nghệ sĩ. Mặc dù có những bức ảnh nghệ thuật tuyệt vời, nhưng trưởng phòng kinh nghiệm vẫn chưa hài lòng. 'Chụp một cảnh sương trên biển' là một thách thức khó khăn, khiến Phùng phải lặn lội lần nữa. Nguyễn Minh Châu chọn sử dụng thời gian tuyến tính, tạo nên một câu chuyện chân thực, khiến độc giả cảm thấy người kể đang trực tiếp chia sẻ những điều đã trải qua. 'Năm ngày sau tôi có mặt ở một vùng biển cách Hà Nội ngoài sáu trăm cây số'. Một khoảng thời gian ngắn, nhưng đủ để Phùng tận hưởng và chứng kiến số phận của những con người đầy khó khăn ở làng chài. Thời gian thuận chiều được tác giả chọn lựa, tạo nên một cảm giác thực tế, đưa độc giả đến trải nghiệm những sự kiện. Những điều chứng kiến khiến Phùng ám ảnh, và lần gặp thứ hai mở ra cơ hội để anh hiểu rõ hơn về mọi thách thức. Nhà văn không tiết lộ mọi điều ngay từ đầu, để nhân vật có thời gian để nghĩ và chuẩn bị tâm trạng trước những sự thật đằng sau số phận của những con người. Điều này tạo ra một hình dung mới, một cái nhìn sâu sắc về những gì đã và đang diễn ra, gieo rắc những điều cần giải đáp trong tâm độc giả.

Người kể chuyện trải qua những trải nghiệm ngắn ngủi tại làng chài. Anh chứng kiến cuộc sống lao động và từ bỏ ý nghĩ ban đầu về vẻ đẹp của thiên nhiên để tập trung vào hình ảnh thu lưới trên các thuyền đánh cá, đánh đổi với tiếng động của nhóm thuyền đêm bằng vó bè. Không gian mở ra là sự đối lập giữa biển rộng và cuộc sống hẹp hòi của làng chài. Những người dân giúp anh hiểu về mảnh đời và anh nhận ra vẻ đẹp không chỉ nằm trong thiên nhiên mà còn trong những điều gần gũi. Với 'Chiếc thuyền ngoài xa', Nguyễn Minh Châu mở ra hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng, vừa mô tả vẻ đẹp tự nhiên vừa lồng ghép cuộc sống đầy khắc nghiệt của con người. Người kể chuyện giờ không chỉ là người chứng kiến bên ngoài mà còn là người trải qua không gian của mình. Anh chọn biển làm không gian sáng tạo, nắm bắt nghệ thuật trong cỗ xe tăng còn sót lại từ thời chiến.

Không gian của người kể chuyện chia thành biển rộng và căn phòng làm việc của Đẩu - Bao Công huyện. Cảnh trong phòng làm việc hẹp hòi và câu chuyện về cuộc đời tù túng của người đàn bà làng chài tạo nên bức tranh động lòng. Sự tù túng của không gian và cuộc đời hòa quyện, ảnh hưởng đến tâm trạng người nghe chuyện khi 'Sau câu nói của người đàn bà, tôi cảm thấy gian phòng ngủ lồng lộng gió biển của Đẩu tự nhiên bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt quá'. Người đọc bước ra khỏi căn phòng để cùng nhân vật chứng kiến câu chuyện của cuộc đời chị. Không gian này đóng lại câu chuyện và mở ra một cánh cửa mới của những chặng đường tiếp theo, nhưng đọng lại là nỗi xót xa trong vòng quay của kiếp người mà người kể chuyện đã chứng kiến.

Một lần nữa, Nguyễn Minh Châu qua hình tượng người kể chuyện Phùng, mở ra thế giới và con người qua suy tư sâu sắc. Là nghệ sĩ nhiếp ảnh từng trải chiến tranh, Phùng không tránh khỏi những góc khuất của thực tại. Truyện Chiếc thuyền ngoài xa không chỉ là cuộc phiêu lưu của Phùng, mà còn là sự chấp nhận và đồng cảm với những số phận đau thương. Tác giả tạo nên một người kể chuyện thấu hiểu và chia sẻ, không chỉ là người hướng dẫn câu chuyện mà còn là một nhân vật độc lập, chịu đựng và đồng cảm với cuộc sống của những người anh gặp.

Hình tượng người kể chuyện trong Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu không chỉ đơn thuần là người dẫn dắt câu chuyện mà còn là nhân vật biết mà theo dõi, thể hiện sự cuốn hút của câu chuyện. Từ điểm nhìn chủ quan của người kể, câu chuyện dần lộ rõ và đạt đến cao trào trong cảnh người đàn ông lại đánh mẹ Phác. Sự thay đổi ngôi kể giúp tăng cường tính chân thực, thể hiện tư tưởng tác phẩm một cách sâu sắc. Phùng không chỉ là người kể mà còn là người biểu đạt cảm xúc, suy ngẫm về nghệ thuật, cuộc sống và mối quan hệ con người. Sự kết hợp giữa quan sát trực tiếp và cảm xúc nội tâm tạo nên một cách kể độc đáo, hấp dẫn người đọc.

Người xưa đã tỏ ý: 'Văn hóa như tâm hồn', hiểu văn là hiểu người, đọc tác phẩm là biết ngay tác giả. Chiếc thuyền ngoài xa, tác phẩm của Nguyễn Minh Châu, thật sự là bức tranh sống động về văn chương độc đáo. Chiếc thuyền đó xa xôi mãi mãi là niềm mong đợi suốt cuộc đời, nhưng chỉ khi gần người nghệ sĩ mới phát hiện ra những sự thật ẩn sau vẻ đẹp huyền bí đó, nhận ra vẻ đẹp thực sự giữa thế giới ảo là vẻ đẹp tận cùng trong tâm hồn mỗi con người. Cách xây dựng nhân vật phản ánh tầm nhìn về con người của nhà văn. Họ là những người sống cuộc sống bình dị, như nhân vật Phùng, là chính tác giả hóa thân, người hiểu rõ rằng trước khi là nghệ sĩ cảm nhận vẻ đẹp, hãy trở thành người hiểu yêu, ghét, vui, buồn trong cuộc sống hàng ngày, hành động để có cuộc sống đáng sống.

Nếu hình tượng tác giả trong văn Nguyễn Huy Thiệp tiếp xúc với nhiều suy nghĩ về thân phận con người, về cuộc sống qua những câu chuyện ngôn ngữ mạch lạc, súc tích, đôi khi trần thuật, nếu 'Tôi' trong thơ Huy Cận là 'một linh hồn nhỏ, mang theo nỗi buồn trên vai' thì hình tượng tác giả trong truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu chính là người nghệ sĩ luôn tìm kiếm vẻ đẹp trong cuộc sống hàng ngày của mọi người. Đó là điểm độc đáo nổi bật tác giả đã thể hiện qua Chiếc thuyền ngoài xa, khi mà câu hỏi về mỗi nhân vật, mỗi số phận, mặc dù đã có câu trả lời, nhưng chúng ta vẫn không thể quên cuộc sống của họ, vì có thể đó là những người đang sống xung quanh chúng ta.

"""""KẾT THÚC""""--

Qua truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, tác giả Nguyễn Minh Châu chia sẻ những tâm huyết về cuộc sống và khám phá sâu sắc về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, về trách nhiệm của nghệ sĩ đối với tác phẩm nghệ thuật của mình. Khám phá những nét độc đáo trong nội dung, nghệ thuật của truyện, độc giả có thể tham khảo:  Phân tích Nghịch lý trong Chiếc thuyền ngoài xa,  Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa,  Cảm nhận của em về người đàn bà làng chài trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa, Phân tích tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.