Nguyễn Tuân - nhà văn suốt đời tìm kiếm cái đẹp. Trước Cách mạng tháng Tám, nhân vật trong văn của ông thường là hiện thân của cái đẹp. Một ví dụ nổi bật là ông Huấn Cao, một nhân vật tàn nhẫn nhưng cũng rất trân trọng vẻ đẹp, lòng trung hiếu.
Viên quản ngục đại diện cho quyền lực, pháp luật của triều đình, nhưng cũng là người biết yêu và trân trọng cái đẹp. Ông yêu thích chơi chữ và ao ước có chữ của ông Huấn treo trong nhà riêng. Sự vui mừng của ông khi biết Huấn Cao được áp giải về thể hiện sự khao khát và ân hận của ông về việc chưa kịp xin chữ trước khi Huấn Cao bị hành hình.
Viên quản ngục có tâm hồn nghệ sĩ, yêu mến và trân trọng cái đẹp. Sở thích chơi chữ và ao ước có chữ của Huấn Cao thể hiện sự khát khao và nuối tiếc của ông. Nguyễn Tuân nhận biết nét đẹp nhân cách của nhân vật trong phương diện văn học nghệ thuật.
Viên quản ngục là người có con mắt sắc bén, biết đánh giá và tôn trọng người tài, cũng như có tấm lòng nhân ái. Trong cuộc trò chuyện với thầy thơ, ông luôn thể hiện sự kính trọng và thành kính đối với Huấn Cao. Hằng ngày, ông chiêu đãi Huấn Cao và bạn bè của ông bằng rượu và thịt thơm ngon. Khi bị Huấn Cao xem thường, ông không tức giận mà thể hiện sự lịch thiệp và hiểu biết. Nguyễn Tuân nhìn nhận viên quản ngục như là “một âm thanh trong trẻo trong bản nhạc hỗn loạn”. Khi được Huấn Cao đồng ý cho chữ, ông rất hạnh phúc và biểu hiện sự kính trọng trong tư thế và tâm thế. Viên quản ngục “khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ trên mặt phiến lụa óng”. Điều đó không làm giảm đi phẩm giá mà còn tôn lên tính cách cao quý của ông. Với sự kết hợp giữa bút pháp lãng mạn và sự trung thực, ngôn ngữ nghệ thuật sinh động, người viết đã mô tả viên quản ngục như một tượng đài của trí tuệ và lòng nhân ái, tương đương với Huấn Cao anh dũng và tài năng, tạo ra những hình tượng đẹp trong trang văn của Nguyễn Tuân.
Qua nhân vật viên quản ngục, chúng ta học được bài học và mở rộng tầm nhìn về con người. Mỗi người chúng ta đều có một tâm hồn nghệ sĩ biết trân trọng cái đẹp và người tài, cũng như có những tấm lòng cao cả và thiên lương. Điều đó là minh chứng cho quan niệm mới về nghệ thuật: cái đẹp có thể hiện hữu trong môi trường của sự xấu xa, và không bị hủy hoại bởi nó, mà ngược lại, nó càng tỏa sáng và mang lại ý nghĩa nhân văn cao đẹp.