1. Ho khan là gì?
Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể khi có vật lạ gây cản trở đường hô hấp. Phản xạ này giúp đẩy các chất dịch, vi khuẩn, virus hay dị vật ra khỏi đường thở.
Để hiểu rõ hơn về ho khan kéo dài, trước hết cần biết ho khan là gì. Khác với ho có đờm, ho khan không kèm theo đờm hoặc chất nhầy dù người bệnh ho nhiều và mạnh. Hiện tượng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
Tình trạng ho khan có thể được phân loại là cấp tính hoặc mạn tính dựa trên thời gian kéo dài. Ho khan cấp tính xảy ra từ vài ngày đến 3 tuần. Trong khi đó, ho khan mạn tính kéo dài hơn 8 tuần ở người lớn và trên 4 tuần ở trẻ em.

Ho khan là tình trạng ho không có đờm hoặc chất nhầy được khạc ra.
2. Ho khan kéo dài là gì?
Ho khan kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng sức khỏe của người bệnh. Vậy ho khan kéo dài là bệnh gì? Các trường hợp cụ thể như sau:
2.1. Ho khan kéo dài vào ban đêm
Trong trường hợp này, người bệnh gặp khó thở, thở rít, tức ngực và ho khan nhiều lần trong đêm. Điều này gây khó chịu, mất ngủ, mệt mỏi, đau rát họng, ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập và công việc. Đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như:
- Viêm xoang:
Viêm xoang làm tắc các xoang, gây ngạt mũi. Ban ngày, chất nhầy chảy xuống mặt sau cổ họng và được xì ra hoặc trôi xuống tiêu hóa. Ban đêm, khi ngủ, chất nhầy ứ đọng ở cổ gây ho khan.
- Hen suyễn:
Ho khan kéo dài có thể là triệu chứng ban đầu của bệnh hen suyễn. Bệnh có thể tái phát khi người bệnh bị cảm cúm, nhiễm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp, gây cảm giác khó thở, thở rít, nặng ngực, ho khan hoặc ho có đờm,...
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản:
Khi nằm xuống, axit trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản và lan tới phổi, gây ra tình trạng ho khan liên tục kéo dài.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD):
Người bệnh sẽ có các triệu chứng điển hình như: khó thở, ho, tiết đờm, thở khò khè. Nguyên nhân thường do tiếp xúc lâu dài với các chất khí hoặc hạt kích thích, thường là từ khói thuốc lá.
- Suy tim:
Những người bị suy tim, đặc biệt là suy tim do vấn đề huyết áp hoặc hở van tim, cũng có thể bị ho kéo dài. Cơn ho thường xuất hiện vào ban đêm hoặc khi người bệnh gắng sức, đôi khi chỉ là ho khan, nhưng cũng có thể ho ra đờm có lẫn máu.

Ho khan kéo dài vào ban đêm có thể do viêm xoang gây ra.
2.2. Ho khan kéo dài theo từng cơn.
Trong trường hợp này, người bệnh bị ho khan theo từng cơn ngắn và sẽ trở lại bình thường sau khi hết cơn. Các cơn ho này thường gây khó thở, tức ngực, đỏ mặt, cơ bụng đau do ho quá mạnh,... Ngoài ra, nếu ho nặng có thể dẫn đến nôn ói do áp lực lên cơ thành bụng và dạ dày.
Đây là biểu hiện có thể gặp trong các bệnh lý như:
-
Hen phế quản;
-
Ho gà;
-
Viêm phế quản dị ứng;...
2.3. Ho khan kéo dài kèm theo máu
Đây là tình trạng ho khan nhưng có kèm theo máu. Nó có thể xảy ra sau khi người bệnh vừa vận động mạnh hoặc đột ngột xuất hiện khi người bệnh đang cảm thấy khỏe mạnh. Triệu chứng này có thể cảnh báo các bệnh lý như:
-
Ung thư phổi;
-
Lao phổi;
-
Viêm phổi cấp tính;
-
Viêm phổi mạn tính;

Ho khan kéo dài kèm máu có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lao phổi.
3. Nên làm gì khi bị ho khan kéo dài?
Mặc dù ho là một phản xạ bình thường của cơ thể, nhưng nếu bị ho khan kéo dài dai dẳng, người bệnh nên sớm đi khám. Đây có thể là biểu hiện của bệnh lý tiềm ẩn mà người bệnh đang gặp phải. Thông qua thăm khám và chẩn đoán, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng ho khan kéo dài ở trường hợp cụ thể của bệnh nhân để phát hiện và điều trị kịp thời bệnh lý liên quan với phương pháp điều trị phù hợp.

Người bệnh cần thăm khám khi gặp ho khan kéo dài và chữa trị sớm.
Ngoài việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh có thể xem xét thêm lời khuyên từ bác sĩ để áp dụng một số biện pháp giúp cải thiện ho khan kéo dài. Đó là:
- Dọn dẹp không gian sống và duy trì không khí trong nhà tốt để không kích thích cổ họng gây ra ho. Có thể sử dụng máy tạo ẩm để tăng độ ẩm trong nhà.
- Tránh tiếp xúc với các chất kích thích hô hấp như lông động vật, khói bụi, phấn hoa,...
- Rửa miệng bằng nước muối sạch.
- Tránh hít phải khói thuốc lá từ người xung quanh.
- Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh. Sau bữa ăn, hạn chế nằm xuống và tránh ăn những thực phẩm cay nóng,...
- Uống đủ nước để giữ ẩm cho cổ họng.