Buzz
1. Các bước giải bài tập nhận diện chất hóa học
- Bước 1: Trước tiên, cần chiết các mẫu chất cần nhận diện vào các ống nghiệm (mỗi ống nghiệm cần được đánh số rõ ràng).
- Bước 2: Lựa chọn thuốc thử phù hợp (theo yêu cầu của đề bài: thuốc thử tùy chọn, hạn chế hoặc không dùng thuốc thử nào khác).
- Bước 3: Quan sát các hiện tượng xảy ra trong các ống nghiệm và từ đó đưa ra kết luận về việc nhận diện và phân loại hóa chất.
- Bước 4: Ghi chép phương trình hóa học minh họa cho các phản ứng đã thực hiện.
2. Nguyên tắc và yêu cầu khi giải bài tập nhận diện hóa chất
- Để phân biệt hay nhận diện các hóa chất, ta cần dựa vào các phản ứng đặc trưng và quan sát các hiện tượng như sự hình thành kết tủa, sự đổi màu dung dịch, sự giải phóng khí có mùi hoặc bọt khí. Ngoài ra, nếu bài toán cho phép, có thể sử dụng các tính chất vật lý như nung ở các nhiệt độ khác nhau hoặc hòa tan trong nước để nhận diện.
- Phản ứng hóa học được sử dụng để nhận diện cần phải là phản ứng đơn giản và dễ dàng quan sát. Trong hầu hết các trường hợp, để nhận diện n hóa chất, bạn sẽ cần thực hiện (n - 1) thí nghiệm.
- Các chất được chọn để nhận diện hóa chất theo yêu cầu bài tập đều được xem là thuốc thử.
- Lưu ý: Khi phân biệt, bạn cần so sánh ít nhất hai hóa chất trở lên, nhưng mục tiêu cuối cùng vẫn là nhận diện tên của các hóa chất cụ thể.
3. Bài tập nhận diện hóa chất
3.1. Nhận diện hóa chất dựa trên các tính chất vật lý
- Loại bài tập này có thể dựa vào các đặc điểm vật lý như màu sắc, mùi vị, hoặc khả năng hòa tan.
- Những đặc điểm nhận diện các chất bao gồm: CO2 không hỗ trợ cháy, sắt bị nam châm hút, khí NH3 có mùi khai, khí H2S có mùi trứng thối...
Bài 1: Dựa vào tính chất vật lý, phân biệt hai loại bột: AgCl và AgNO3.
Hướng dẫn: + Lấy một lượng nhỏ của từng chất để thử nghiệm.
+ Đổ hai mẫu thử vào nước, chất nào tan trong nước là AgNO3, còn chất không tan là AgCl.
Bài 2: Phân biệt các loại bột: AgNO3, Fe và Cu dựa trên tính chất vật lý của chúng.
Bài 3: So sánh ba loại khí: Cl2, O2, CO2 dựa trên các đặc tính vật lý của chúng.
Bài 4: Sử dụng tính chất vật lý để phân biệt các chất trong các lọ không có nhãn:
a) Bột sắt, bột lưu huỳnh, bột đồng oxit.
b) Khí CO2, khí H2S, khí NH3.
c) Khí H2, khí Cl2, khí H2S.
d) Các chất bột màu trắng bao gồm: đường, muối ăn và tinh bột.
e) Các loại khí gồm: O2, Cl2 và N2. f) Các khí như NH3, O2, Cl2 và CO2. Chuyên đề về nhận diện các chất.
3.2. Xác định các chất dựa trên các đặc tính hóa học.
Dạng 1: Xác định bằng thuốc thử tùy chọn.
a) Xác định các chất dạng rắn:
Thường hòa tan các chất rắn vào nước và sau đó nhận diện sản phẩm thu được.
Bài 1: Sử dụng phương pháp hóa học để phân biệt các chất rắn sau đây:
a) CaO và Na2O
b) CaO và CaCO3
c) CaO và MgO
d) CaO và P2O5
e) Nhôm và Sắt.
f) Nhôm, Sắt và Bạc
g) NaCl, NaNO3, BaCO3 và BaSO4.
h) Na2CO3, MgCO3 và BaCO3
Bài 2: Sử dụng phương pháp hóa học để phân biệt các loại bột trắng sau đây:
a) Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ.
b) Tinh bột, glucozơ, saccarozơ.
b) Xác định các khí: Thực hiện dẫn các khí qua thuốc thử để nhận biết chúng.
Bài 1: Sử dụng phương pháp hóa học để nhận diện các loại khí sau:
a) CO2 và O2
b) SO2 và O2
c) CO2 và SO2
d) Cl2, HCl, và O2
e) CO2, Cl2, CO, và H2
f) CO2, SO2, O2, NH3, C2H2, C2H4
Bài 2: Sử dụng phương pháp hóa học để nhận diện các khí sau đây:
a) CO2, CH4 và C2H2
b) CH4 và C2H4
c) CH4, C2H4 và C2H2
d) CH4, CO2, C2H2 và O2
c) Xác định các chất trong dung dịch: Thực hiện đưa các chất đó vào thuốc thử.
Bài 1: Mô tả phương pháp hóa học để phân biệt các dung dịch sau đây:
a) HCl và H2SO4
b) HCl, H2SO4, và HNO3
c) HCl, H2SO4, HNO3 và H2
d) HCl, H2SO4, HNO3 và H3PO4
e) HCl, H2SO4, HNO3, H3PO4 và H2O
Bài 2: Sử dụng phương pháp hóa học để phân biệt các dung dịch sau:
a) NaCl và Na2SO4
b) NaCl, Na2SO4 và NaNO3
c) Na2SO4 và CuSO4
d) Na2SO4, CuSO4 và NaCl
e) CuSO4, AgNO3 và NaCl
f) K2SO4 và Fe2(SO4)3
g) K2SO4, FeSO4, Fe2(SO4)3
h) MgSO4, Na2SO4, FeSO4, CuSO4
i) FeSO4, Fe2(SO4)3, MgSO4
Bài 3: Trình bày cách phân biệt các dung dịch sau bằng phương pháp hóa học:
a) Na2SO4 và H2SO4
b) Na2SO4, H2SO4, NaCl
c) NaCl, Na2SO4, H2SO4
d) NaCl, HCl, H2SO4
e) Na2SO4, H2SO4, HCl
f) Na2SO4, NaCl, H2SO4, HCl
Bài 4: Hãy xác định các ống nghiệm không nhãn chứa các dung dịch sau đây:
a) Na2CO3, NaOH, NaCl, HCl.
b) HCl, NaOH, Na2SO4, NaCl, NaNO3.
c) NaNO3, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2, Cu(NO3)2
d) Na2CO3, NH4NO3, HCl, FeCl2
e) NaCl, NaNO3, Na2SO4, Na2S, Na2CO3, Na2SO3
f) FeSO4; Fe2(SO4)3 và MgSO4
Bài 5: Trình bày phương pháp hóa học để phân biệt giữa dung dịch Glucozơ và rượu etylic.
Bài 6: Có hai lọ dung dịch không màu, một là CH3COOH và một là C2H5OH. Hãy mô tả cách phân biệt chúng.
Bài 7: Có ba chất lỏng: rượu etylic, axit axetic và dầu ăn. Dầu ăn tan trong rượu. Hãy sử dụng phương pháp hóa học để phân biệt chúng.
Bài 8: Có ba chất lỏng gồm: rượu tylic, axit axetic và glucozơ. Sử dụng phương pháp hóa học để phân biệt hai trong số các chất lỏng này.
Bài 9: Trong các lọ riêng biệt có chứa các dung dịch: CH3COOH, C6H6, C2H5OH, và C6H12O6. Hãy mô tả phương pháp hóa học để nhận diện từng dung dịch và viết các phương trình phản ứng xảy ra.
Dạng 2: Nhận biết bằng thuốc thử quy định
- Trong trường hợp này, chỉ cần sử dụng thuốc thử theo yêu cầu của đề bài mà không cần sử dụng nhiều thuốc thử khác.
- Để thực hiện điều đó, sử dụng thuốc thử để xác định một trong các lọ đã cho, và lọ tìm được sẽ là thuốc thử cho các lọ còn lại.
Bài 1: Sử dụng quỳ tím để phân biệt các ống nghiệm không có nhãn chứa các dung dịch sau đây:
a) H2SO4, Na2SO4, BaCl2.
b) H2SO4, Na2SO4, BaCl2, NaCl.
c) NaOH, HCl, H2O
d) HCl, H2SO4, BaCl2
e) Na2SO4, H2SO4, NaOH
f) Na2SO4, Na2CO3, H2SO4, BaCl2
g) NaCl, H2SO4, NaOH
h) HCl, NaCl, Na2CO3, BaCl2
Bài 2: Sử dụng quỳ tím để phân biệt các dung dịch trong từng lọ riêng biệt như sau:
a) NaOH, AgNO3, HCl, HNO3, H2
b) Na2CO3, NaOH, HCl, Ba(OH)2
c) H2SO4, NaOH, BaCl2, (NH4)2SO4
d) CuCl2, NaOH, NaCl, AlCl3
e) Na2SO4, Na2CO3, NaCl, H2SO4, BaCl2, NaOH
f) HCl, Na2CO3, AgNO3, BaCl2
g) NaHSO4, Na2CO3, Na2SO3, BaCl2, Na2S
h) BaCl2, NH4Cl, (NH4)2SO4, NaOH, Na2CO3
Bài 3: Với việc chỉ sử dụng thêm một thuốc thử khác, hãy xác định các chất sau đây:
a) Na2CO3, HCl, Ba(NO3)2
b) Na2SO4, Na2CO3, H2SO4, BaCl2
c) Na2CO3, HCl, Ba(NO3)2, Na2SO4
d) Ba(OH)2, NH4Cl, HCl, (NH4)2SO4
e) FeCl2, FeCl3, NaOH, HCl
f) Na2CO3, BaCl2, H2SO4
g) H2SO4, Ba(NO3)2, KCl, Na2
h) HCl, NaOH, AgNO3, CuSO4
i) MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3
j) H2SO4, Na2SO4, Na2CO3, MgSO4
k) HCl, H2SO4, BaCl2
l) NH4HSO4, Ba(OH)2, BaCl2, HCl, NaCl và H2SO4
Bài 4: Sử dụng dung dịch HCl để phân biệt các chất sau:
a) NaCl, Na2CO3, BaSO4, BaCO3
b) Fe, FeO, Cu c) Cu, CuO, Zn.
d) NaCl, Na2CO3, MgSO4, NaOH
Bài 5: Dùng dung dịch brom để nhận diện các khí sau:
a) CH4 và C2H4.
b) CH4 và C2H2
c) C2H4 và C2H2.
d) CO2, C2H4, C2H2
Bài 6: Sử dụng dung dịch NaOH để phân biệt các dung dịch sau:
a) NaCl, NH4Cl, MgCl2, FeCl3, AlCl3.
b) FeSO4, Fe2(SO4)3 và MgSO4
c) K2CO3, MgSO4, Al2(SO4)3, FeSO4 và Fe2(SO4)3
Bài 7: Dùng dung dịch H2SO4 để phân biệt các chất sau:
a) NaCl, Na2S, Na2SO3, Na2CO3.
b) Ba, BaO, Al, Al2O3 c) Mg, Zn, Fe, Ba.
Bài 8: Dùng một kim loại để phân biệt các dung dịch sau: Na2SO4, Na2CO3, HCl, Ba(NO3)2
Bài 9: Thêm nước để nhận diện các chất sau: Na, MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3.
Bài 10: Phân biệt các dung dịch sau: NaHSO4, KHCO3, Mg(HCO3)2, Na2SO3, Ba(HCO3)2, bằng cách đun nóng và kiểm tra phản ứng giữa chúng.
Bài 11: Mô tả cách phân biệt các chất sau bằng 2 thuốc thử: C2H4, C2H2, C2H6, CO2, SO2.
Dạng 3: Phân biệt không cần thuốc thử khác.
- Trong trường hợp này, bạn cần thực hiện phản ứng với các lọ còn lại.
- Để so sánh dễ dàng, hãy lập bảng phản ứng. Mỗi lọ sẽ có những hiện tượng phản ứng khác nhau, giúp phân biệt các lọ.
Bài 1: Không sử dụng thêm thuốc thử nào khác, phân biệt các ống nghiệm không nhãn chứa các dung dịch:
a) Na2CO3, HCl, BaCl2.
b) MgCl2, BaCl2, H2SO4, K2CO3.
c) Na2SO4, MgSO4, CuSO4, Ba(OH)2
d) NaCl, H2SO4, CuSO4, BaCl2, NaOH
e) NaOH, FeCl2, HCl, NaCl
f) CaCl2, HCl, Na2CO3, (NH4)2CO3
g) HCl, NaCl, Ba(OH)2, Ba(HCO3)2, Na2CO3
h) Cu(NO3)2, Ba(OH)2, HCl, AlCl3, H2SO4
n) HCl, NaOH, Na2CO3, MgCl2
m) HCl, H2SO4, Na2SO4, BaCl2
