Buzz
| Thanh Nhân Tông Hoa phi 清仁宗华妃 | |
|---|---|
| Gia Khánh Đế phi | |
| Thông tin chung | |
| Mất | 1804 Cát An sở, Bắc Kinh |
| An táng | Phi viên tẩm của Xương lăng, Thanh Tây lăng |
| Phối ngẫu | Thanh Nhân Tông Gia Khánh Hoàng đế |
| Hậu duệ | Hoàng lục nữ |
| Tước hiệu | [Cách cách; 格格] [Doanh tần; 瑩嬪] [Hoa phi; 华妃] |
| Hoàng tộc | Hầu thị Ái Tân Giác La |
| Thân phụ | Thảo Trụ (讨住) |
Hoa phi Hầu Giai thị (chữ Hán: 华妃侯佳氏, ? - 1804), còn được biết đến với tên gọi Hầu thị (侯氏), là một phi tần nổi bật của Thanh Nhân Tông Gia Khánh Đế trong lịch sử Trung Quốc.
Bà là một trong chín phi tần được Gia Khánh Đế yêu mến, cùng với Trang phi Vương Giai thị, có vị trí vững chắc trong hậu cung.
Cuộc đời
Nguồn gốc
Hoa phi Hầu Giai thị, tên gọi gốc là [Hầu thị], xuất thân từ [Tương Hoàng kỳ Bao y Quản lĩnh hạ nhân], có nguồn gốc từ Tân Giả khố. Bà là con gái của Thượng Tứ viện khanh Thảo Trụ (讨住), cơ quan quản lý ngự mã cho Hoàng đế thuộc Nội vụ phủ. Dù gia đình bà không thuộc hàng quý tộc, nhưng cũng không bị xếp vào tầng lớp thấp kém trong quan trường Bao y.
Tổ tiên bà, Hầu Ưu Tài (侯优才), là người Hán ở Thẩm Dương, gia nhập Kỳ vào cuối triều Minh. Sau khi gia nhập Kỳ, ông và con trai Thế Kiệt (世杰) đều là nhân viên tản mạn thuộc Nội vụ phủ Quản lĩnh hạ nhân. Đến đời cháu, gia đình bắt đầu có sự nghiệp. Thảo Trụ, tằng tôn của Hầu Ưu Tài, là người có chức vụ cao nhất trong gia tộc, dù làm đến vị trí Nội vụ phủ Đại thần, ông cũng không thăng chức cho người nhà. Theo ghi chép của 'Ái Tân Giác La Tông phổ', Hoa phi có ít nhất một chị gái đã kết hôn với Phụng ân Tướng quân Phúc Minh A (福明阿), tằng tôn của Bối lặc Nặc Ni (诺尼), con trai thứ ba của Diễn Hi Giới Quận vương La Lạc Hồn.
Ngày 28 tháng 2 năm Càn Long thứ 43 (1778), bà được nhận vào cung làm Cung nữ tử và sau đó được Gia Khánh Đế (lúc bấy giờ là Gia Thân vương) nhận làm tiềm để, có cấp bậc là Cách cách, tức là hàng thiếp hầu thấp. Gia Thân vương có nhiều Cách cách, bao gồm Cách cách Lưu thị, Cách cách Vương thị, Cách cách Lương thị, Cách cách Thẩm thị và Cách cách Quan thị. Trên cao có Trắc Phúc tấn Hoàn Nhan thị, sau này là Trắc Phúc tấn Nữu Hỗ Lộc thị. Chủ mẫu là Đích Phúc tấn Hỉ Tháp Lạp thị.
Ngày 12 tháng 6 năm Càn Long thứ 54 (1789), vào giờ Mùi, bà sinh ra Công chúa thứ sáu của Gia Thân vương. Năm sau, Công chúa qua đời sớm. Sau sự kiện này, tinh thần của Hầu Giai thị trở nên suy sụp và bà không sinh thêm con nữa. Theo ghi chép của 'Thanh cung y án', bà mắc chứng khí huyết không đủ, không rõ có phải do ảnh hưởng từ việc sinh Công chúa hay không.
Đại Thanh tần phi
Ngày 13 tháng 10 năm thứ 60 (1796), Càn Long Đế đã chỉ định Gia Thân vương lên làm Hoàng thái tử. Đến năm sau (1796), vào tháng giêng, Hoàng thái tử Vĩnh Diễm lên ngôi, được gọi là [Gia Khánh Đế]. Đích phi Hỉ Tháp Lạp thị được phong làm Hoàng hậu, Trắc phi Nữu Hỗ Lộc thị trở thành Quý phi, Cách cách Lưu Giai thị được phong làm Hàm phi, Cách cách Vương thị được phong Xuân Thường tại, và Cách cách Lương thị được phong Vinh Thường tại. Cố Trắc Phúc tấn Hoàn Nhan thị cũng được truy phong làm Phi, trong khi hai Cách cách đã mất là Thẩm thị và Quan thị cũng được truy phong làm Tần.
Ngoài việc Cách cách Lưu Giai thị được đặc cách phong làm Hàm phi, Hầu Giai thị là người có địa vị cao nhất trong số các thị thiếp cấp thấp từ Tiềm để. Ngày 4 tháng 1 năm 1796, Gia Khánh Đế đã hạ chiếu, chỉ định Lễ bộ Tả Thị lang Thiết Bảo (铁保) làm Chính sứ và Cử nhân Nội các Na Ngạn Thành (那彦成) làm Phó sứ, để phong Cách cách Hầu Giai thị thành Doanh tần (瑩嬪). Theo cách xưng hiệu phổ biến do Nội vụ phủ biên soạn, phong hiệu 'Doanh' của bà trong tiếng Mãn là 「nilgiyangga」, có nghĩa là 'Vầng sáng', 'Sáng loáng'.
Sách văn ghi chép:
| “ |
遣礼部左侍郎铁保、为正使。内阁学士那彦成、为副使。持节、赍册、册封侯佳氏为莹嫔。敕曰。椒掖承华。进崇班于月御。芝函锡命。昭令范于星闱。爰沛新纶。用光懋典。尔侯佳氏。夙秉小心。克娴内教。佐袆衣而协吉。礼赞三宫。习琼佩以迎祥。职参九室。兹以皇帝嗣位初元。册立皇后。用以金册封尔为莹嫔。尔其徽章祗荷。新恩均拜于兰宫。阃训虔遵。蕃祉同承于桂戺。钦此。兹朕遵奉。太上皇帝敕旨。举行册封典礼。尚其敬膺无斁。 . Sắc viết. Tiêu dịch thừa hóa. Tấn sùng ban vu nguyệt ngữ. Chi hàm tiết mệnh. Chiêu linh phạm vu tinh vi. Viên phái tân quan. Dụng quang mậu điển. Nhĩ Hầu Giai thị. Túc bỉnh tiểu tâm. Khắc nhàn nội giáo. Tá huy ý năng hiệp cát. Lễ tán tam cung. Chức sam cửu thất. Tư dĩ Hoàng đế tư vị sơ nguyên. Dụng dĩ kim sách phong nhĩ vi Doanh tần. |
” |
| — Sách văn Doanh tần Hầu Giai thị | ||
Ngày 8 tháng giêng năm Gia Khánh thứ 6 (1801), theo chỉ dụ hiện hành, Hoàng Đế đã hạ chiếu nâng Doanh tần lên làm Tĩnh phi (静妃). Tuy nhiên, đến ngày 14, chiếu chỉ mới được ban xuống đã phong Doanh tần Hầu Giai thị thành Hoa phi (华妃), cùng với Hàm phi Lưu Giai thị giữ vị trí Phi trong nội cung. Theo cách xưng hiệu phổ biến, phong hiệu 'Hoa' của bà trong tiếng Mãn là 「gincihiyan」, có nghĩa là 'Hoa lệ', 'Tú mỹ'. Cùng với bà, Vương Giai thị cũng được phong làm Cát tần.
Lễ bộ Thượng thư Kỷ Quân (纪昀) được chỉ định làm Chính sứ, Nội các Đại học sĩ Cát Luân (吉纶) làm Phó sứ, thực hiện lễ sắc phong cho Hoa phi.
Sách văn ghi lại:
| “ |
命礼部尚书纪昀为正使。内阁学士吉纶为副使。持节、赍册、印、晋封莹嫔侯氏为华妃。册文曰。朕惟椒掖佐肃雝之化。必赖芳型。兰闺彰柔顺之声。宜襄中壸。彝章允洽。懿典式颁。咨尔莹嫔侯氏、赋性静专。秉心恪慎。寅承夙夜。鸣环悉协于礼仪。祗助宫庭。分茧克勤于妇职。是用晋封尔为华妃。锡之册命。尔其益怀恭谨。答庥命之宠膺。弥励谦冲。迓繁厘之懋集。钦哉。 . Trẫm duy tiêu dịch tá túc ung chi hoa. Tất lại phương hình. Lan khuê chương nhu thuận chi thanh. Nghi tương trung khổn. Di chương doãn hiệp. Ý điển thức phân. Tư nhĩ Doanh tần Hầu thị. Phú tính tịnh chuyên. Bỉnh tâm khác thận. Dần thừa túc dịch. Minh hoàn tất hiệp vu lễ nghi. Chi trợ cung đình. Phân kiển khắc cần vu phụ chức. Thị dụng tấn phong nhĩ vi Hoa phi. Tích chi sách mệnh. Nhĩ cơ ích hoài cung cẩn. Đáp hưu mệnh chi sủng ưng. Di lệ khiêm xung. Nhạ bàn hi chi mậu tập. Khâm tai. |
” |
| — Sách văn thăng phong Doanh tần Hầu Giai thị làm Hoa phi | ||
Ngày 28 tháng 6 năm Gia Khánh thứ 9 (1804), Hoa phi Hầu Giai thị qua đời. Vào ngày 2 tháng 7, linh cữu của bà được đưa đến tạm nghỉ tại Sướng Xuân viên. Đến ngày 7 tháng 2 năm sau (1805), bà được an táng chính thức tại Xương lăng Phi viên tẩm. Mộ phần của bà được đặt ở hàng thứ hai bên trái, ngay sau mộ phần của Cung Thuận Hoàng quý phi. Trong Phi viên tẩm, mộ của bà đứng thứ tư về độ tôn quý, sau hai vị Hoàng quý phi (an táng ở hàng đầu) và Thứ phi (an táng ở trung tâm hàng thứ hai).
Trong văn hóa đại chúng
Trong bộ phim 'Thâm cung nội chiến' của TVB năm 2004, Hoa phi Hầu Giai thị được thể hiện qua nhân vật Hoa Quý nhân Hầu Giai Ngọc Doanh, do diễn viên Lê Tư thủ vai.
Gần đây, trong bộ phim 'Thiên mệnh' năm 2018, Hoa phi Hầu Giai thị được diễn bởi diễn viên Tiêu Khải Hân.
Tài liệu tham khảo
- Mã Văn Đại (1998). Ái Tân Giác La Tông phổ. Nhà xuất bản Học Uyển. ISBN 9787507713428.
- Ngọc điệp. “Ái Tân Giác La Tông phổ”.
- Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1985). Thanh thực lục. Trung Hoa thư cục. ISBN 9787101056266.
- Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1824). Tào Chấn Dong; Đới Quân Nguyên (biên tập). Nhân Tông Duệ Hoàng đế Thực lục. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2020.
- Hội đồng biên soạn nhà Thanh (2008). Trung Quốc đệ nhất Lịch sử đương án quán (biên tập). Gia Khánh triều Thượng Dụ đương. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Quảng Tây. ISBN 9787563374885.
