Hoắc Khứ Bệnh

Hoắc Khứ Bệnh (tiếng Trung: 霍去病; bính âm: Huo Qubing, 140 TCN - 117 TCN) là một đại tướng nổi tiếng của triều Hán, đến từ huyện Bình Dương, quận Hà Đông, đã chỉ huy các chiến dịch chống lại người Hung Nô trong lịch sử Trung Quốc.

Gia thế

Cha của Hoắc Khứ Bệnh là Hoắc Trọng Nhụ, một quan chức huyện Bình Dương. Vào khoảng năm 141 TCN, Hoắc Trọng Nhụ đến Trường An và gặp gỡ Vệ Thiếu Nhi, con gái của một gia đình nô tì. Họ nảy sinh tình cảm và Vệ Thiếu Nhi đã sinh ra Hoắc Khứ Bệnh vào năm 140 TCN. Hoắc Trọng Nhụ trở về huyện Bình Dương và không còn liên lạc với Vệ Thiếu Nhi, sau đó có một người con khác là Hoắc Quang. Em gái của Vệ Thiếu Nhi, Vệ Tử Phu, sau này được phong làm hoàng hậu, dẫn đến việc gia đình của Hoắc Khứ Bệnh được hưởng sự trọng vọng.

Vị tướng chống Hung Nô

Hoắc Khứ Bệnh được Hán Vũ Đế tin tưởng và bổ nhiệm làm thị trung để bảo vệ hoàng đế. Năm 123 TCN, khi mới 18 tuổi, ông được cử theo cậu là Vệ Thanh dẫn quân chinh phạt Hung Nô ở phía bắc. Trong chiến dịch này, Hoắc Khứ Bệnh chỉ với 800 quân đã tiến sâu vào lãnh thổ Hung Nô, tiêu diệt 2.028 quân địch, buộc quân Hung Nô phải rút lui, bắt sống La Cô Bỉ - thúc phụ của thiền vu Hung Nô và tiêu diệt ông của thiền vu. Với chiến công này, Hoắc Khứ Bệnh được phong làm Phiêu diêu giáo úy và tước Quán Quân hầu.

Năm 121 TCN, Hoắc Khứ Bệnh được thăng chức Phiêu kị tướng quân và được giao nhiệm vụ tấn công Hung Nô lần thứ hai. Ông chỉ huy một đội kỵ binh nhẹ 10.000 người tiến về phía tây của Lũng Tây, trong vòng 6 ngày đã xâm nhập sâu 1.000 dặm qua 5 tiểu quốc của Hung Nô, tiêu diệt 9.000 quân địch và bắt hơn 1.000 người. Chiến thắng tại Hà Tây giúp nhà Hán kiểm soát hoàn toàn khu vực này và buộc quân Hung Nô phải rút về phía bắc.

Trong chiến dịch này, Hoắc Khứ Bệnh cũng đi qua huyện Bình Dương, gặp lại cha là Hoắc Trọng Nhụ và em trai Hoắc Quang. Cùng năm, ông đưa Hoắc Quang về Trường An và giới thiệu với Hán Vũ Đế. Nhờ sự tiến cử của anh, Hoắc Quang mặc dù chỉ khoảng 10 tuổi đã được phong làm Lang quân, sau đó là Tào quan và Thị trung.

Năm 119 TCN, Hán Vũ Đế tiếp tục cử 100.000 kị binh tấn công Hung Nô, phân chia thành hai đội, mỗi đội 50.000 quân do Hoắc Khứ Bệnh và Vệ Thanh chỉ huy. Hoắc Khứ Bệnh tiến về hướng tây, đuổi quân Hung Nô đến Lang Cư Tư Sơn, trong khi Vệ Thanh tấn công triều đình Hung Nô từ hướng đông. Trong trận đánh này, ông dẫn quân vượt 2.000 dặm vào Đại Quận, đánh bại quân Hung Nô dưới sự chỉ huy của Tả Hiền Vương, tiêu diệt 70.443 quân địch, khiến Hung Nô phải rút xa không dám quay lại. Với chiến công này, ông được phong làm Đại tư mã Phiêu kỵ tướng quân và Vệ Thanh được phong làm Đại tư mã, Đại tướng quân.

Qua đời

Năm 117 TCN, Hoắc Khứ Bệnh qua đời khi mới 24 tuổi, có thể do bệnh tật hoặc bị đầu độc khi tiến sâu vào lãnh thổ Hung Nô. Ông được truy tặng thụy hiệu Quán Quân Cảnh Hoàn hầu và được chôn cất ở phía đông bắc Mậu Lăng. Con trai ông, Hoắc Thiện, được phong làm Quán Quân Ai hầu và giữ tước hiệu này trong 6 năm trước khi qua đời. Hoắc Khứ Bệnh còn có hai con nhỏ, Hoắc Sơn và Hoắc Vân.

Sau khi Hán Vũ Đế qua đời, em trai Hoắc Khứ Bệnh là Hoắc Quang trở thành đại thần phụ chính và có công lớn giúp nhà Hán, nhờ vậy mà Hoắc Sơn được trọng dụng và được cấp đất để tiếp nối hương hỏa của Hoắc Khứ Bệnh. Tuy nhiên, vào năm 66 TCN, vì âm mưu phản loạn, toàn bộ gia đình họ Hoắc, bao gồm cả Hoắc Sơn và Hoắc Vân, đã bị tiêu diệt.

Truyền thuyết

Một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất về Hoắc Khứ Bệnh, được ghi trong Sử Ký của Tư Mã Thiên, kể rằng vua đã tặng ông một bình rượu quý. Tuy nhiên, ông đã đổ rượu xuống sông để các tướng sĩ có thể cùng thưởng thức hương vị của nó.

Gia đình

• Hán Vũ Đế
• Vệ Thanh
• Hoắc Quang

• Sử ký Tư Mã Thiên, bao gồm:
  • Truyện Vệ tướng quân phiêu kị tướng quân
  • Hiếu Vũ bản kỷ
• Hán thư
• Đại mạc dao - tiểu thuyết của Đồng Hoa về mối tình giữa Hoắc Khứ Bệnh và Ngọc Cẩn
• Tinh nguyệt truyền kỳ - bộ phim dựa trên tiểu thuyết Đại mạc dao của Đồng Hoa, do Bành Vu Yến đóng chính.

Ghi chú

• Hán Vũ Đế
• Vệ Thanh
• Người Hung Nô
• Hoắc Quang