Hoại tử vô khuẩn ở chỏm xương đùi

Buzz

Đọc tóm tắt

- Hoại tử vô khuẩn (AVN) ở chỏm xương đùi là bệnh do thiếu máu nuôi tế bào xương và tủy xương.
- Bác sĩ Bùi Huy Cận tư vấn về bệnh này.
- Tổng quan về bệnh: từ vùng hoại tử tạo ra các ổ xương thưa, gãy xương dưới sụn, sụp chỏm xương đùi, thoái hóa khớp háng.
- Triệu chứng: đau ở khớp háng, hạn chế vận động.
- Chẩn đoán bằng hình ảnh.
- Điều trị: từ phòng ngừa đến phẫu thuật, kết hợp y học hiện đại và cổ truyền.
- Biện pháp phòng ngừa tái phát bệnh.

Hoại tử vô khuẩn (Avascular Necrosis - AVN) ở chỏm xương đùi là một bệnh mà tế bào xương và tủy xương bị tổn thương do thiếu máu nuôi.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Bùi Huy Cận, Đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3.

Tổng quan

- Ban đầu, vùng hoại tử tạo ra các vùng xương thưa, các ổ xương thưa, sau đó dẫn đến gãy xương dưới sụn, cuối cùng dẫn đến sụp chỏm xương đùi, thoái hóa thứ phát và mất chức năng của khớp háng, dẫn đến tàn tật.

- Hoại tử chỏm xương đùi tự phát thường xảy ra ở người trung niên và nam giới thường gặp nhiều hơn nữ giới.

- Hoại tử xương thứ phát sau chấn thương hoặc các nguyên nhân khác phụ thuộc vào tuổi và các bệnh lý cơ sở.

- Tổn thương có thể xảy ra ở một hoặc hai bên khớp háng, khoảng 70% các trường hợp tổn thương xảy ra ở một bên.

Triệu chứng

Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể không có triệu chứng. Biểu hiện lâm sàng chính là đau ở khớp háng bên bị tổn thương, thường bắt đầu từ từ và tăng dần. Đau sẽ tăng lên khi đi lại hoặc đứng lâu, giảm khi nghỉ ngơi. Thường không có các triệu chứng toàn thân ngoài các biểu hiện của bệnh cơ sở nếu có.

Trong giai đoạn đầu thường không có hạn chế vận động của khớp háng, nhưng ở giai đoạn sau có thể gặp hạn chế khi xoay - dạng - khép, trong khi động tác gấp duỗi vẫn bình thường. Ở giai đoạn muộn, vận động của khớp háng thường bị giới hạn ở mọi động tác.

Chẩn đoán

- Người bệnh cần được chẩn đoán bằng các phương pháp hình ảnh như X-quang, CT-scan hoặc MRI tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe.

- Sau khi khám, bác sĩ sẽ đưa ra các chỉ định thích hợp.

Điều trị

- Y học hiện đại thường điều trị với mục tiêu khác nhau tại từng giai đoạn:

Giai đoạn sớm (trước khi có gãy xương dưới sụn):
- Mục tiêu phòng ngừa để giảm thiểu tiến triển nặng hơn của bệnh.
- Các phương pháp can thiệp chính bao gồm giảm áp lực lên chỏm xương đùi, khoan giảm áp, phẫu thuật lấy xương hoại tử và ghép xương, xoay chỏm xương.
Giai đoạn muộn hơn (sau khi có gãy xương dưới sụn): Điều trị triệu chứng, phục hồi chức năng, hướng dẫn chế độ vận động phù hợp, cân nhắc phẫu thuật ghép xương.
Giai đoạn muộn (xẹp chỏm xương đùi, thoái hóa thứ phát):
- Điều trị triệu chứng, cân nhắc phẫu thuật thay khớp háng bán hoặc toàn phần.
- Điều trị nội khoa bằng các thuốc kháng viêm, giảm đau.
- Điều trị bằng ngoại khoa nếu sau thời gian điều trị tích cực triệu chứng không giảm và khớp háng không còn chức năng.

- Y học cổ truyền:

Phương pháp điều trị tùy theo từng thể bệnh với các bài thuốc tương ứng do bác sĩ biện chứng luận trị.

Điều trị không dùng thuốc:
- Loại bỏ các yếu tố nguy cơ: Cắt hút thuốc lá, kiểm soát rượu bia, hạn chế sử dụng corticosteroid nếu có thể.
- Giảm tải lực chân: Sử dụng nạng hoặc dụng cụ hỗ trợ đi lại để giảm tải lực chân, làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.
- Các phương pháp điều trị không dùng thuốc có thể áp dụng trong giai đoạn trước và sau phẫu thuật thay khớp háng như: Điện châm (có kim) hoặc điện châm (không kim), cấy chỉ, thủy châm, laser châm, xoa bóp bấm huyệt, dưỡng sinh...
- Điều trị vật lý trị liệu: Hồng ngoại, paraphin, siêu âm, sóng ngắn, điện phân, điện xung, giao thoa, chườm đá...
Ngoài ra, người bệnh cần được kết hợp điều trị với chế độ sinh hoạt để đảm bảo tính hiệu quả của điều trị. Các phương pháp điều trị không dùng thuốc thường được chỉ định giúp giảm thời gian điều trị và sử dụng các thuốc kéo dài cho người bệnh, đem lại hiệu quả tích cực. Đồng thời việc điều trị được theo dõi hằng ngày bởi các bác sĩ sẽ giúp người bệnh kiểm soát tình trạng bệnh một cách tốt nhất.

Biện pháp phòng ngừa

- Phòng ngừa biến chứng:

Sau khi phẫu thuật, người bệnh cần phục hồi chức năng với mục đích giảm lực tác động lên vùng tổn thương.
Tập vận động thụ động, vận động có hỗ trợ, vận động chủ động của khớp háng trước và sau phẫu thuật khi có chỉ định để cải thiện chức năng vận động của khớp, tránh các biến chứng co rút khớp.

- Biện pháp phòng ngừa tái phát:

Để phòng ngừa việc tổn thương vô khuẩn của chỏm xương đùi, cần loại bỏ các yếu tố nguy cơ, bao gồm cả các yếu tố nguyên nhân nghề nghiệp như bỏ thuốc lá, kiểm soát rượu bia, tránh hoặc giảm thiểu sử dụng corticosteroid nếu có thể.
Giảm tải lực chân đau: Người bệnh nên giảm hoạt động hoặc sử dụng nạng hoặc dụng cụ hỗ trợ đi lại để giúp giảm tải lực chân, từ đó làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.

Chăm sóc sau phẫu thuật

Các câu hỏi thường gặp

Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là gì và nguyên nhân chính của nó?

Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là tình trạng tế bào xương và tủy xương bị tổn thương do thiếu máu nuôi, thường gặp ở người trung niên, nhất là nam giới. Nguyên nhân có thể do chấn thương hoặc các yếu tố bệnh lý khác.

Các triệu chứng chính của hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là gì?

Triệu chứng chính bao gồm đau ở khớp háng bên bị tổn thương, bắt đầu từ từ và tăng dần khi đi lại. Ở giai đoạn muộn, vận động khớp háng bị hạn chế và có thể có đau khi nghỉ ngơi.

Làm thế nào để chẩn đoán hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi chính xác?

Chẩn đoán hoại tử vô khuẩn thường được thực hiện bằng các phương pháp hình ảnh như X-quang, CT-scan hoặc MRI, tùy theo tình trạng sức khỏe của người bệnh và hướng dẫn của bác sĩ.

Các phương pháp điều trị hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là gì?

Điều trị có thể bao gồm can thiệp không phẫu thuật như giảm tải lực, hoặc phẫu thuật như ghép xương và thay khớp háng, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Ngoài ra, sử dụng thuốc giảm đau và kháng viêm cũng rất quan trọng.

Làm thế nào để phòng ngừa tái phát hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi?

Để phòng ngừa tái phát, cần loại bỏ các yếu tố nguy cơ như bỏ thuốc lá, kiểm soát rượu bia, và giảm thiểu sử dụng corticosteroid. Ngoài ra, sử dụng dụng cụ hỗ trợ đi lại cũng có thể giúp giảm tải lực lên chân.

Nội dung từ Mytour nhằm chăm sóc khách hàng và khuyến khích du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không áp dụng cho mục đích khác.

Nếu bài viết sai sót hoặc không phù hợp, vui lòng liên hệ qua email: [email protected]