Hoàng tử chuột là thuật ngữ chỉ sự hiện tượng mà những con chuột bị dính chặt vào nhau ở phần đuôi khi chúng sinh ra hoặc sau đó. Nguyên nhân có thể là do bẩm sinh hoặc do các chất nhầy, máu, hoặc chất thải làm cho chúng dính lại. Số lượng chuột bị dính đuôi có thể từ vài con đến 30 con. Lịch sử cho thấy hiện tượng này đặc biệt phổ biến ở Đức, nơi đã ghi nhận nhiều trường hợp vua chuột. Mặc dù hiện tượng này có thể được coi là huyền thoại, nhưng cũng đã có nhiều báo cáo về vua chuột trong thời hiện đại. Các loài gặm nhấm nhỏ khác như chuột rừng và sóc cũng có hiện tượng tương tự.
Trong quan niệm dân gian, hiện tượng này thường được xem là điềm xấu, đặc biệt khi liên quan đến dịch bệnh.
Xuất xứ của thuật ngữ
Gốc của thuật ngữ này xuất phát từ tiếng Đức, Rattenkönig, và đã được mượn vào tiếng Anh và tiếng Pháp để tạo thành rat king và roi des rats. Thuật ngữ Rattenkönig ban đầu không được sử dụng để chỉ những con chuột mà thay vào đó là để ám chỉ những người sống nhờ vào người khác. Konrad Gessner trong cuốn sách 'Historia animalium' (1551-58) đã nói rằng: 'Có một số người hiểu rằng những con chuột mạnh nhất, khi già đi và được những con chuột nhỏ nuôi dưỡng, được gọi là vua chuột.' Martin Luther cũng đã tuyên bố: 'Cuối cùng, chúng ta cũng có Đức Giáo hoàng, vua của những con chuột hàng đầu.' Sau này, cụm từ này được sử dụng để chỉ một vị vua ngồi trên ngai vàng của những đuôi chuột bị thắt nút.