Hoàng Xuân Vinh

Hoàng Xuân Vinh (sinh ngày 6 tháng 10 năm 1974 tại thị xã Sơn Tây, Hà Nội) là một vận động viên bắn súng của Việt Nam. Với huy chương vàng ở nội dung 10m súng ngắn hơi nam tại Thế vận hội Mùa hè 2016, anh trở thành vận động viên thể thao Việt Nam đầu tiên và duy nhất tính đến nay giành được huy chương vàng tại Thế vận hội.

Từ SEA Games lần thứ 21 đến SEA Games lần thứ 28, Hoàng Xuân Vinh không bỏ lỡ bất kỳ một kỳ SEA Games nào mà anh không đoạt được huy chương.

Tại Thế vận hội Mùa hè 2012 tại Luân Đôn, anh đã xếp thứ 9 ở nội dung 10m súng ngắn hơi nam và đứng thứ 4 trong nội dung 50m súng ngắn nam tự chọn, mất huy chương đồng với chỉ 0,1 điểm chênh lệch so với người giành Huy chương đồng Olympic trong nội dung này là Vương Trí Vĩ.

Sau đó, vào cuối năm 2012, anh giành chức vô địch châu Á. Và đầu năm 2013, anh tiếp tục vô địch thế giới ở nội dung 10m súng ngắn hơi. Với hai lần liên tiếp đoạt chức vô địch châu lục và thế giới, Hoàng Xuân Vinh đã ghi dấu bằng việc mang về những danh hiệu quan trọng đầu tiên cho xạ thủ bắn súng Việt Nam.

Tại Thế vận hội Mùa hè 2016 tại Rio de Janeiro, Brasil, anh đã mang về huy chương vàng đầu tiên cho đoàn thể thao Việt Nam với nội dung 10m súng ngắn hơi nam, thiết lập kỷ lục Olympic mới và cũng là kỷ lục đầu tiên cho nội dung này (ISSF áp dụng thể thức mới từ năm 2013). Anh cũng giành huy chương bạc ở nội dung 50m súng ngắn với 191.3 điểm.

Hoàng Xuân Vinh được bầu chọn là 'Vận động viên xuất sắc' năm 2016 của thể thao Việt Nam nhờ những thành tích ấn tượng trong sự nghiệp thể thao quốc gia, và đã được thăng cấp lên bậc đại tá trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Xuất thân và học vấn

Hoàng Xuân Vinh sinh ra tại thị xã Sơn Tây, quê của bà ngoại. Cha của anh là một binh sĩ từ Quảng Trị, trong khi mẹ là một công nhân. Mẹ của anh mất khi anh chỉ ba tuổi, và anh cùng em trai được nuôi dưỡng bởi cha tại Hà Nội, sống trong một căn nhà nhỏ ở phố Thụy Khuê. Gia đình anh gặp khó khăn về kinh tế, và cha Vinh không thể chăm sóc cho hai anh em được nhiều.

Sau khi về Hà Nội, Vinh được người mẹ kế chăm sóc nhưng không được lâu. Lớn lên trong hoàn cảnh khó khăn và đã mất mẹ hai lần, khi Vinh học hết cấp ba, anh vẫn chỉ cao 'chưa nổi một mét sáu'.

Học xong cấp ba, Vinh quyết định nhập ngũ. Anh vào học tại Trường Sĩ quan Công binh ở Sông Bé, trong đó có một năm rưỡi học tập và huấn luyện tại Trường Sĩ quan Lục quân 2.

Sự nghiệp

Bắt đầu sự nghiệp bắn súng chuyên nghiệp

Khác với hầu hết các xạ thủ, Hoàng Xuân Vinh bắt đầu sự nghiệp bắn súng chuyên nghiệp khá muộn. Năm 1994, sau khi tốt nghiệp Trường Sĩ quan Công binh, anh làm việc tại Lữ đoàn 239 Công binh tại Thường Tín, Hà Tây. Trong quân đội, việc sử dụng súng là điều bắt buộc, và Hoàng Xuân Vinh đã đạt thành tích cao khi tham gia các giải thi đấu quân đội.

Năm 1998, trong giải bắn súng toàn quân đội, Vinh giành vị trí quán quân. Vì vậy, năm 1999, Câu lạc bộ Quân đội mời Vinh về. Anh được gọi vào đội tuyển quốc gia khi đã 26 tuổi và chính thức từ giã chức vụ sĩ quan chỉ huy. Cùng năm đó, Hoàng Xuân Vinh giành huy chương đầu tiên trong sự nghiệp VĐV thể thao chuyên nghiệp, là HCV đồng đội năm 1999 tại Cúp quốc gia nội dung súng ngắn hơi nam tổ chức tại Hải Phòng. Năm 2000, Vinh đã đoạt HCV và phá kỷ lục quốc gia môn súng ngắn hơi 10m nam với 580 điểm, trở thành tuyển thủ quốc gia. Suốt sáu kỳ SEA Games từ năm 2001 đến 2011, Vinh luôn giành ít nhất một huy chương vàng.

Các Đại hội Thể thao Đông Nam Á

Năm 2001, Hoàng Xuân Vinh đoạt HCV đồng đội đầu tiên tại SEA Games 21. Tại SEA Games 22 diễn ra tại Việt Nam, anh giành một huy chương vàng cùng nội dung đồng đội súng ngắn hơi nam. Ở SEA Games 24 tổ chức tại Thái Lan, anh đoạt hai HCV cá nhân và một HCV đồng đội ở nội dung súng ngắn 10m hơi nam và súng ngắn 25m ổ quay. Vinh trở thành xạ thủ hàng đầu của đoàn bắn súng Việt Nam tại SEA Games 24 khi giành ba HCV, dẫn đầu về thành tích cá nhân.

Năm 2011, tại SEA Games 26, anh giành một HCV tại nội dung súng ngắn hơi 10m nam, một HCV nội dung súng ngắn 25m ổ quay và một HCB.

Trong Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2017, Hoàng Xuân Vinh đã bị loại ở pha phát súng thứ 14.

Các Đại hội thể thao châu Á

Hoàng Xuân Vinh tham gia Đại hội thể thao châu Á (ASIAD) từ năm 2006. Tại ASIAD 2006, anh cùng đồng đội giành huy chương đồng trong nội dung 10m súng ngắn nam.

Tại ASIAD lần thứ 16, trong nội dung 25m súng ngắn ổ quay, Vinh bắt đầu với 97 điểm trong loạt bắn 10 viên đầu tiên, chỉ thiếu 3 điểm để đạt điểm số tối đa. Tiếp theo, anh cải thiện thành tích với 99 điểm trong hai loạt sau, đạt tổng cộng 872 điểm và dẫn đầu bảng xếp hạng.

Trong loạt bắn nhanh, Vinh bắt đầu ấn tượng với tổng điểm 99 điểm ở 10 viên đầu tiên. Tuy nhiên, ở loạt bắn tiếp theo, anh mất bình tĩnh và chỉ đạt 97 điểm, kèm theo hai điểm 8 ở loạt cuối cùng trước khi quyết định viên thứ 10. Dù vậy, anh vẫn vượt mặt đối thủ xếp sau 4 điểm. Tuy nhiên, một sự cố bất ngờ đã xảy ra khi Vinh không thể giữ bình tĩnh và bóp cò sai mục tiêu, dẫn đến việc anh rơi từ vị trí dẫn đầu xuống vị trí thứ 13 chung cuộc. Sau đó, anh cùng đồng đội không giành được huy chương nào.

Thế vận hội Mùa hè 2012

Hoàng Xuân Vinh giành quyền tham dự Thế vận hội Mùa hè 2012 tại Giải vô địch châu Á 2012 ở Qatar. Anh xếp thứ tư trong nội dung 10m súng ngắn hơi nam. Bởi vì ba vận động viên xếp trên đã có vé từ các giải đấu trước, Vinh đã giành được vé dự Thế vận hội là người đầu tiên của Việt Nam trong môn bắn súng.

Tại London, Hoàng Xuân Vinh tham dự hai nội dung 10m súng ngắn hơi và 50m súng ngắn tự chọn. Ở nội dung 10m súng ngắn hơi, anh đạt 582 điểm ở vòng loại, chỉ thiếu 1 điểm để vào chung kết.

Trong nội dung 50m súng ngắn tự chọn, Hoàng Xuân Vinh xếp thứ tư với 563 điểm ở vòng loại và là một trong tám xạ thủ vào chung kết. Anh có cơ hội cạnh tranh huy chương sau khi bắn các loạt 3, 6, 7, 8 đều đạt trên 10 điểm. Tuy nhiên, bất ngờ đã xảy ra ở loạt bắn thứ 9 khi Vinh cần bắn ít nhất 8 điểm để có huy chương, nhưng anh chỉ đạt 7,3 điểm. Dù vậy, anh kết thúc lượt bắn chung kết với 95,5 điểm và tổng cộng 658,5 điểm, vẫn kém huy chương đồng Vương Trí Vĩ 0,1 điểm.

Do đoàn Việt Nam không giành được huy chương nào tại kỳ Olympic này, thất bại của Vinh ở nội dung 50m súng ngắn tự chọn khiến nhiều người cảm thấy tiếc nuối.

Giải vô địch bắn súng hơi châu Á 2012

Giải đấu diễn ra vào tháng 12 năm 2012 tại Trung Quốc. Hoàng Xuân Vinh tham gia nội dung 10m súng ngắn hơi nam. Trong loạt bắn tiêu chuẩn, Vinh đạt 583 điểm. Ở loạt chung kết, anh thi đấu xuất sắc với 100,3 điểm và giành huy chương vàng cá nhân với tổng điểm 683,3. Anh cũng góp phần giành tấm huy chương đồng đồng đội cho đội Việt Nam ở nội dung này. Đây là chiến tích vàng châu Á đầu tiên của các xạ thủ Việt Nam.

Cúp thế giới bắn súng 2013

Tại Cúp thế giới bắn súng - ISSF World Cup 2013 tổ chức tại Hàn Quốc (từ ngày 4 đến 9 tháng 4 năm 2013), Hoàng Xuân Vinh tham gia nội dung 10m súng ngắn hơi nam. Anh và đối thủ chính Vương Trí Vĩ từng bám đuổi nhau quyết liệt ở vòng loại, và Vinh xếp nhì với 583 điểm.

Tại trận chung kết, Xuân Vinh và Vương tiếp tục cạnh tranh gắt gao từng điểm số. Vinh bắn tập trung hơn và không mắc phải sai lầm như những lần chung kết quan trọng trước. Kết quả, anh đạt 200,8 điểm, vượt qua Vương Trí Vĩ 0,7 điểm để giành huy chương vàng đầu tiên cho bắn súng Việt Nam tại đấu trường thế giới.

Thế vận hội Mùa hè 2016

Tại Thế vận hội Mùa hè 2016 diễn ra tại Rio de Janeiro, Brasil, Hoàng Xuân Vinh đã giành tấm huy chương vàng đầu tiên cho đoàn thể thao Việt Nam trong nội dung 10m súng ngắn hơi nam sau khi vượt qua vận động viên Felipe Almeida Wu của chủ nhà Brasil. Với thành tích 202,5 điểm trong loạt bắn chung kết, Vinh vượt mặt Felipe Almeida hơn 0,4 điểm và thiết lập kỷ lục Olympic đầu tiên cho nội dung này kể từ khi Liên đoàn bắn súng quốc tế - ISSF thay đổi thể thức từ ngày 1-1-2013. Kỷ lục thế giới hiện tại là 206 điểm, được thiết lập bởi Jin Jong-oh của Hàn Quốc tại Cúp bắn súng thế giới - ISSF World Cup 2015, người chỉ đứng thứ 5 tại Thế vận hội này.

Trong loạt đấu chung kết 10m súng ngắn hơi, sự kịch tính đến cao trào trong hai loạt đạn cuối cùng khi chỉ còn lại hai xạ thủ cạnh tranh huy chương vàng là Xuân Vinh và Felipe Almeida sau khi loại trực tiếp các đối thủ khác. Trước lượt bắn áp chót, Vinh dẫn đầu với tổng điểm 182,6, hơn Felipe Almeida 0,8 điểm. Tuy nhiên, ở lượt bắn này, Vinh chỉ đạt 9,2 điểm so với 10,2 điểm của đối thủ và tụt xuống vị trí thứ 2 với 0,2 điểm kém hơn. Trước khi bước vào lượt bắn quyết định, Xuân Vinh đã tập trung lâu hơn và ghi được 10,7 điểm, vượt qua Felipe Almeida để giành tấm huy chương vàng trong tiếng vỗ tay cổ vũ của khán giả nước chủ nhà. Anh không thể kìm nổi những giọt nước mắt hạnh phúc.

Tấm huy chương vàng 10m súng ngắn hơi mà Hoàng Xuân Vinh giành được tại Thế vận hội Mùa hè 2016 có ý nghĩa lịch sử đối với thể thao Việt Nam, là thành tích vàng đầu tiên tại một kỳ Thế vận hội.

Ngày 10 tháng 8, Vinh tiếp tục giành tấm huy chương bạc trong nội dung 50m súng ngắn nam, với tổng điểm 191,3. Anh xếp sau Jin Jong-oh của Hàn Quốc (193,7 điểm).

Điều Vinh danh, đời tư

Năm 2000, Hoàng Xuân Vinh kết hôn với Phan Hương Giang. Họ có một con gái và một con trai. Dù là một vận động viên bắn súng, nhưng anh bị cận nặng. Thần tượng của Xuân Vinh là Trần Oanh, một xạ thủ nổi tiếng của bắn súng Việt Nam.

Với những đóng góp xuất sắc trong sự nghiệp thể thao của mình, vào năm 2012, anh được thăng quân hàm lên đại tá của Quân đội nhân dân Việt Nam. Cũng trong năm này, Hoàng Xuân Vinh xếp thứ ba trong danh sách 10 vận động viên tiêu biểu của Việt Nam. Năm 2013, anh tiếp tục đứng thứ ba trong danh sách bình chọn 10 vận động viên tiêu biểu. Với việc giành được tấm huy chương vàng đầu tiên cho bắn súng nam cùng huy chương bạc tại Thế vận hội Rio 2016, Hoàng Xuân Vinh được bình chọn là 'Vận động viên tiêu biểu' của thể thao Việt Nam năm 2016 với 2.020 điểm.

Câu nói nổi bật