Dưới đây là nhận xét của Hà Quý về kỳ học trao đổi tại đất nước Canada đẹp như mơ.
1. Đối Tượng và Điều Kiện Tiên Quyết của Học Bổng
Học Bổng SEED dành cho sinh viên từ các quốc gia ở Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam. Điều kiện tiên quyết để apply cho học bổng này là tham gia chương trình trao đổi tại trường đại học và được miễn học phí, vì SEED sẽ chỉ hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho các bạn.
Sau khi xác nhận tham gia trao đổi bởi trường ở Canada, trường đó sẽ hỗ trợ apply cho học bổng. Bạn hoặc trường của bạn không thể tự mình apply.
Điều này đồng nghĩa với việc bạn cần tìm hiểu kỹ và đảm bảo có đủ thời gian liên hệ với trường đối tác tại Canada trước deadline của học bổng, thường là vào ngày 5/3 hàng năm (tuy có thể thay đổi).
2. Giá Trị Học Bổng
Như mình đã nói, SEED sẽ chi trả chi phí sinh hoạt, tức là mọi chi phí ngoại trừ học phí. Học Bổng có giá trị là 10700 CAD (tương đương khoảng 17000 VND) cho mỗi kỳ học, hoặc là 16000 CAD nếu bạn tham gia trao đổi trong 2 kỳ học.
3. Kinh Nghiệm Chi Tiêu
Với số tiền này, bạn có thể trải qua một kỳ trao đổi vui vẻ và bình yên, và thỉnh thoảng tham gia các hoạt động giải trí vì chi phí sinh hoạt ở Canada cũng không phải là rẻ.
Ở những thành phố đông dân nhập cư như Toronto, chi phí sẽ ít hơn một chút so với những nơi đông dân bản địa như Victoria. Nếu bạn muốn tiết kiệm, bạn có thể thuê phòng của người Việt ở ngoài khu vực trường, chi phí thường sẽ rẻ hơn từ 30-50% so với ở ký túc xá.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn trải nghiệm cuộc sống hoàn toàn cùng người bản địa, bạn có thể chọn thuê phòng ở với gia đình chủ nhà. Nếu bạn chi tiêu hợp lý, bạn sẽ không thể hết tiền. Mình đã phải ăn kiêng vào những ngày cuối vì mua quá nhiều thứ đắt đỏ. Nhưng may mắn là mình đã sử dụng hết ngân sách của học bổng, kể cả chi phí vé máy bay, nên không cần phải nhờ gia đình gửi tiền nhiều lắm.
4. Tỉ Lệ Cạnh Tranh Của Học Bổng SEED
Theo thông tin mà mình nhận được từ bà Đại sứ, học bổng SEED chỉ mới ra đời được 3 năm, vì vậy tỉ lệ cạnh tranh vào năm ngoái có lẽ không cao lắm (dựa vào trải nghiệm cá nhân của mình).
Tuy nhiên, sau một năm, sự nổi tiếng của học bổng đã lan rộng hơn nhờ những người đi trước, và tỉ lệ cạnh tranh đã tăng lên đáng kể, ngay từ quá trình đăng ký tham gia trao đổi tại trường đại học ở Việt Nam. Trước đó, rất ít sinh viên dám đăng ký đi trao đổi ở Canada, không phải vì học lực kém mà vì không thể chi trả các chi phí tại đó. Nhưng bây giờ, khi biết đến SEED, có rất nhiều sinh viên xuất sắc đăng ký tham gia chương trình này, như là ở FTU.
Đồng thời, theo kiến thức của mình, ở Canada không có nhiều học bổng dành cho sinh viên như mình, và hệ thống giáo dục của họ cũng ít hỗ trợ học bổng, nên SEED gần như là con đường khả dĩ nhất để bạn có thể tiếp cận được hệ thống giáo dục của họ, mặc dù cách đây một nửa vòng trái đất.
Mình không muốn làm các bạn lo sợ, nhưng mình nghĩ rằng SEED có một môi trường cạnh tranh khá gay gắt. Dựa vào những thông tin tích cực, SEED dường như rất ưu ái đối với sinh viên Việt Nam, dù có “ASEAN” trong tên nhưng SEED chỉ hiện diện ở một số quốc gia, trong đó có Việt Nam, và có lẽ còn có Thái Lan và Singapore nữa (mình đoán vậy dựa trên trải nghiệm cá nhân với sinh viên từ 2 nước này tại trường ở Canada). Thực ra, SEED không phải là học bổng phổ biến, vì nó chỉ dành cho sinh viên tham gia chương trình trao đổi. Năm ngoái ở miền Bắc, có hơn 50 suất được trao, không biết năm nay có nhiều hơn không, nên các bạn nên tham khảo thông tin từ các trường ở Canada để nắm bắt thông tin về học bổng.
Thông tin đầu tiên mà bạn nhận được sau khi xác nhận học bổng là được mời tham dự buổi gặp gỡ tại Đại sứ quán, gặp bà Đại sứ và các người đồng hành.
5. Thông Tin Về Hồ Sơ
Sau khi được đề cử bởi trường đối tác tại Canada, thực ra mình không cần phải chuẩn bị nhiều.
Hồ Sơ mình cần làm chỉ còn gồm Letter of Support và Letter of Intent thôi. Nói một cách đơn giản, Letter of Support là thư giới thiệu từ trường nhà, đánh giá về tình hình và khả năng học tập của mình, xem liệu mình xứng đáng được đề cử hay không; còn Letter of Intent thì mình sẽ trình bày về kế hoạch học tập ở Canada và cách áp dụng những kiến thức đó khi trở về Việt Nam.
Mặc dù không cần phải chuẩn bị nhiều, nhưng các bạn cũng cần chú ý và quan tâm đến bài luận của mình. Với giới hạn chỉ 1 trang cho mỗi bài, bạn cần viết ngắn gọn và súc tích, nhưng vẫn phải thể hiện hết khả năng và suy nghĩ của bản thân. Vì hồ sơ không quá nhiều phần, nên bài luận của bạn sẽ là yếu tố quan trọng nhất để được đánh giá, không có phương án cứu cánh nào khác, và SEED cũng không tiến hành vòng phỏng vấn.
6. Chia Sẻ Thêm Về Bài Luận
Về Letter of Support, thực ra chỉ cần viết một bài luận để khen ngợi bản thân là đủ. Theo lý thuyết, mọi người có thể nhờ giảng viên viết và ký tên, nhưng thực tế, hầu hết mọi người sẽ tự viết và chỉ nhờ giảng viên ký tên mà thôi.
Canada-ASEAN Scholarships and Educational Exchanges for Development
Nên nêu rõ các môn học sẽ được hỗ trợ, cũng như các hoạt động ngoại khóa mà bạn sẽ tham gia tại trường ở Canada và kế hoạch khi trở về Việt Nam của bạn. Đây sẽ là điểm cộng khi bạn có thể chỉ ra những điều cụ thể, cho thấy bạn có kế hoạch và mục tiêu rõ ràng, không chỉ là lời nói trống rỗng như 'tôi sẽ cố gắng hết sức để đưa Việt Nam phát triển'. Những vấn đề như nghèo đói và phân biệt giới tính, là những vấn đề nổi bật ở Việt Nam hiện nay và phù hợp với mục tiêu của SEED.
Nếu bạn cảm thấy có lỗi khi đề xuất một kế hoạch nhưng không thực hiện, thì không có gì phải lạ. Cơ hội như SEED rất hiếm, giúp chúng ta tiếp cận văn hóa và giáo dục ở Canada, những điều mà chúng ta học được thực sự mang lại lợi ích trong học tập và thay đổi lối sống. Việc mỗi cá nhân trở nên tốt hơn cũng là cách cải thiện xã hội.
7. Cuộc Sống ở Canada
CON NGƯỜI
- Nếu bạn nghi ngờ về sự thân thiện và lịch sự của người Canada, hãy đến và trải nghiệm, họ thực sự là như lời đồn. Mình không dám chắc là hoàn toàn, nhưng ở Canada thậm chí bạn có thể gọi giảng viên bằng tên, điều mà gần như không thể làm được ở bất kỳ nơi nào khác.
- Mình vẫn nhớ ngày đầu đến Canada, vì mệt quá nên mình đã ngủ quên và để rơi điện thoại trên tàu điện :))) và bất ngờ, 3 ngày sau mình lấy lại được nó. Nếu không phải ở Canada, có lẽ mình đã không tìm lại được em nó. Nhưng nhớ rằng, dân nhập cư tại Canada rất đông, nên giờ cũng không biết tin ai nữa. Những nơi đông người bản địa như Victoria thì vẫn yên bình, nhưng những thành phố đông dân nhập cư thì khá rối bời.
ĐỊA ĐIỂM HỌC TẬP
- Khi chọn địa điểm học tập, để giảm chi phí bạn có thể chọn thành phố có đông người Việt. Thuê nhà của người Việt thường rẻ hơn, nhưng cũng cần cẩn trọng vì có thể gặp phải trục trặc với chính người cùng dân tộc. Thành phố đông người Việt cũng có nhiều người Trung Quốc và Ấn Độ. Bạn sẽ cảm thấy như đang ở châu Á và dễ dàng tìm thấy đồ ăn Á như phở và trà sữa hơn.
- Để có môi trường sạch sẽ và học tiếng chuẩn, bạn nên chọn thành phố có đông người bản địa. Cuộc sống ở đây sẽ văn minh hơn, an ninh tốt hơn và chi phí cao hơn một chút nhưng chất lượng cũng tốt hơn. Nhiều bạn thích ở chung với người Canada để học và trải nghiệm. Nhưng khi mới đến, việc ở gần nhà là quan trọng vì bạn sẽ nhớ nhà lắm đấy, chỉ khi xa nhà mới biết nhớ là một cảm giác như thế nào.
KHÔNG KHÍ
- Không khí ở Canada vô cùng trong lành, dù ở thành phố lớn hay vùng quê. Mình sống ở Victoria, nơi có thiên nhiên trù phú, yên bình nhưng đầy sức sống. Nơi này vừa là quê vừa là thành phố nghỉ dưỡng vì dân số thưa thớt, yên tĩnh. Mỗi khi ra đường, bạn sẽ ngửi thấy mùi cỏ cây hoa lá kèm theo hương thảo dược từ nhà dân. Thực sự thư giãn.
- So với Việt Nam, bạn sẽ sốc với không khí ở đây. Nếu có tiền, bạn có thể bay ngược lại Canada để tận hưởng không khí trong lành và nhớ mùi thảo dược như khi ở Canada. Thiên nhiên ở đây hoang dã, động vật chủ yếu là sóc, nai và chồn hôi. Bạn có thể gặp chúng ở khuôn viên trường hoặc gần nhà hàng xóm mà không nhất thiết phải chào hỏi.
ĐỒ ĂN
- Trước khi đến Canada, bạn nên tìm hiểu về đồ ăn ở đây. Nếu không phải người thích phô mai, bạn sẽ gặp khó khăn. Mọi món đều có phô mai, khiến bạn không biết nên ăn gì. Mình chỉ ăn súp lơ và bắp cải trong 4 tháng ở đây vì rẻ. Hãy tận dụng thời gian này để thưởng thức súp lơ =)) vì rau muống mỗi mớ $9, bạn sẽ không có đủ tiền để mua. Nếu ở ký túc, bạn thường có phiếu ăn canteen $200-300/tháng, hoặc tự nấu ăn tại nhà cũng được.
- Mình may mắn khi được một chị cho thuê nhà giá rẻ, đúng thời gian học và có đầy đủ đồ dùng. Nhờ đó mà mình có thể nấu cơm mà không cần ăn phô mai. Bột canh, bột nêm và tương ớt thường có ở chợ người Hoa hơn là ở Walmart.
CHƯƠNG TRÌNH HỌC TẬP
- Thú vị nhất về học là không cần phải học thuộc lý thuyết. Bạn có thể thoải mái học mà không cần quan tâm đến hình thức và lễ nghi.
- Các bài tập chủ yếu là làm việc nhóm, báo cáo, nghiên cứu và thậm chí là trình diễn. Điều này giúp sinh viên tự chủ và tạo sự hứng thú khi học, đặc biệt là đối với những người không thích học lý thuyết. Việc duy nhất mình lo lắng là giá sách, lên tới hơn $100 mỗi cuốn.