1. Tại sao cần gìn giữ hòa bình?
Chiến tranh đã gây ra vô vàn nỗi đau, tử vong, đói nghèo, lạc hậu và bất hạnh cho nhân loại.
- Cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất đã cướp đi mạng sống của 10 triệu người, trong khi cuộc chiến tranh thế giới thứ hai đã khiến 60 triệu người thiệt mạng.
- Trong thế kỷ 20, hơn 2 triệu trẻ em đã mất mạng, hơn 6 triệu em bị thương hoặc tàn tật, 20 triệu em sống trong cảnh mồ côi, và hơn 3000 trẻ ở độ tuổi vị thành niên phải trở thành lính, cầm súng tham gia chiến tranh.
- Việt Nam đã chứng kiến nhiều cuộc chiến tranh xâm lược từ các thế lực bên ngoài: khởi nghĩa Hai Bà Trưng, trận chiến trên sông Bạch Đằng năm 938 dưới sự chỉ huy của Ngô Quyền, trận sông Như Nguyệt năm 1077, trận Ngọc Hồi - Đống Đa năm 1789, chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, và nhiều sự kiện khác.
Hòa bình trái ngược hoàn toàn với chiến tranh, mang đến cho con người một cuộc sống yên bình và hạnh phúc. Hòa bình là trạng thái không có xung đột vũ trang hoặc chiến tranh.
Bảo vệ hòa bình có nghĩa là duy trì một xã hội ổn định, không để xảy ra xung đột vũ trang hay chiến tranh, và sử dụng thương lượng, hòa giải để giải quyết những mâu thuẫn và tranh chấp.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp quốc tế bằng hòa bình là một trong những nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế. Nguyên tắc này liên quan chặt chẽ đến nguyên tắc cấm sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực. Trong thực tế, các tranh chấp quốc tế thường phát sinh do sự khác biệt về quan điểm và lợi ích giữa các quốc gia hoặc nhóm quốc gia, và không thể đạt được thỏa thuận về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Tranh chấp xảy ra khi có sự xung đột về quyền lợi hoặc sự khác biệt trong cách giải quyết các vấn đề quốc tế.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng hòa bình được quy định tại khoản 3 Điều 2 của Hiến chương Liên hợp quốc và trở thành nghĩa vụ chung của tất cả các quốc gia. Do đó, các quốc gia thành viên Liên hợp quốc phải cam kết giải quyết tranh chấp quốc tế bằng các biện pháp hòa bình. Hiến chương cũng liệt kê rõ các phương pháp hòa bình mà các quốc gia có thể sử dụng. Theo Điều 33, 'Các bên tranh chấp quốc tế phải trước tiên thử giải quyết thông qua các biện pháp như đàm phán, điều tra, trung gian, hòa giải, trọng tài, tòa án, hoặc các cơ quan và tổ chức quốc tế khu vực, cũng như các phương thức hòa bình khác do các bên lựa chọn.' Các bên có quyền tự chọn phương pháp hòa bình từ Điều 33 của Hiến chương để xử lý tranh chấp một cách hiệu quả.
2. Học sinh cần làm gì để bảo vệ hòa bình?
Chúng ta cần bảo vệ hòa bình để tránh các cuộc chiến tranh gây tổn thất và tàn phá. Chiến tranh không chỉ làm gián đoạn sự đoàn kết giữa các quốc gia, mà còn phá hoại cơ sở hạ tầng, tàn phá nền kinh tế và tài sản. Để góp phần bảo vệ hòa bình, học sinh có thể thực hiện một số hành động như sau:
Thứ nhất, cần tích cực học tập và rèn luyện sức khỏe để trở thành công dân có ích.
Thứ hai, trong trường hợp có mâu thuẫn hay bất đồng, các bên nên chủ động gặp gỡ để trao đổi và hiểu nhau hơn.
Trao đổi là phương pháp hiệu quả để trình bày quan điểm và suy nghĩ của mình, đồng thời cùng nhau tìm hiểu nguyên nhân và các vấn đề gây mâu thuẫn. Qua đó, các bên có thể tìm ra các giải pháp thích hợp. Trong quá trình trao đổi, các bên cần duy trì thái độ bình tĩnh và tránh cáu gắt.
Việc giải quyết mâu thuẫn cũng cần chú ý đến thời điểm thích hợp để nói chuyện, học cách lắng nghe và nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, đồng thời tránh sử dụng từ ngữ xúc phạm hoặc tiêu cực.
Thứ ba, cần đảm bảo không phân biệt đối xử về giới tính, năng lực, màu da, tôn giáo, và các yếu tố khác.
Hiến pháp năm 2013 quy định rằng không ai được phân biệt đối xử trong các lĩnh vực chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa và xã hội. Cấm phân biệt đối xử và cưỡng bức lao động, cũng như sử dụng lao động dưới độ tuổi tối thiểu.
Bộ luật Lao động năm 2019 cấm hành vi phân biệt đối xử trong lao động (khoản 1 Điều 8), không phân biệt giới tính đối với lao động có giá trị công việc tương đương (khoản 3 Điều 90), không phân biệt giữa lao động làm việc toàn thời gian và không toàn thời gian (khoản 3 Điều 32), và không phân biệt điều kiện lao động giữa người lao động thuê lại và lao động chính thức (khoản 2 Điều 57).
Ngoài ra, nhiều công ước quốc tế quy định về việc không phân biệt đối xử, chẳng hạn như: Công ước quốc tế về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc, Công ước về xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ, Công ước về chống phân biệt đối xử trong giáo dục, và Công ước về phân biệt đối xử trong việc làm và nghề nghiệp.
Hiện nay, có nhiều văn bản pháp luật, quy định tại Việt Nam, khu vực và toàn cầu, nhằm chống lại phân biệt đối xử.
Thứ tư, cần thực hiện các biện pháp ngăn chặn và hòa giải khi mâu thuẫn hoặc bất đồng xảy ra.
Thứ năm, tôn trọng nền văn hóa và truyền thống của các dân tộc và quốc gia khác.
Ở Ấn Độ, việc từ chối thường được thể hiện bằng cách gật đầu, trong khi lắc đầu để đồng ý. Đất nước này nổi tiếng với các đền chùa và người dân rất tôn trọng các nghi lễ, do đó, việc cởi giày trước khi vào đền chùa là điều bắt buộc.
Tại Hàn Quốc, người dân thường sử dụng bát và đũa riêng biệt cho các món ăn. Mì được ăn bằng đũa, còn cơm thường dùng thìa. Bữa ăn truyền thống của họ bao gồm canh và một vài món phụ. Văn hóa chào hỏi của người Hàn Quốc rất coi trọng cử chỉ và thái độ, với nụ cười và cúi lưng là những yếu tố không thể thiếu. Trang phục truyền thống của Hàn Quốc là Hanbok, tương tự như áo dài của Việt Nam và Kimono của Nhật Bản, thường được mặc trong các dịp lễ tết hoặc sự kiện quan trọng.
Mỗi quốc gia và dân tộc đều có những nét văn hóa và truyền thống riêng biệt, vì vậy chúng ta nên tôn trọng sự khác biệt đó mà không phán xét hay chê bai.
Thứ sáu, kết nối với bạn bè toàn cầu
Việc giao lưu với bạn bè quốc tế giúp cải thiện kỹ năng giao tiếp của chúng ta. Qua các cuộc trao đổi, chúng ta có cơ hội khám phá những điều mới mẻ, các tập tục và nét văn hóa đặc trưng của từng dân tộc, quốc gia. Điều này cũng giúp chúng ta hiểu nhau hơn và xây dựng sự gần gũi hơn.
Thứ bảy, tham gia vào các hoạt động thiện nguyện như: Viết thư, gửi áo ấm và sách vở cho trẻ em và người dân ở các khu vực chiến tranh hoặc nghèo đói; Tham gia các cuộc thi vẽ tranh về hòa bình; Tham gia các diễn đàn vì hòa bình do nhà trường hoặc địa phương tổ chức.
Ngăn chặn chiến tranh không phải là nhiệm vụ của một cá nhân, cộng đồng hay quốc gia đơn lẻ, mà là trách nhiệm chung của toàn thế giới. Việt Nam đã trải qua nhiều đau thương và mất mát từ các cuộc chiến tranh, vì vậy người Việt càng trân trọng và yêu quý sự tự do, đồng thời hiểu rõ giá trị của hòa bình.