Buzz
Nhiều người thường liên kết “bệnh OCD” với những người thích sạch sẽ, kiểm tra từng chi tiết hoặc sắp xếp đồ đạc gọn gàng. Thực ra, hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế này ảnh hưởng nhiều hơn đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Hãy cùng Mytour khám phá về hội chứng OCD trong bài viết dưới đây.
Hội chứng OCD là gì?
Bệnh OCD, hay còn gọi là hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (Obsessive-Compulsive Disorder), là một loại rối loạn tâm thần đặc biệt, thường đi kèm với những suy nghĩ và hành vi lặp đi lặp lại mà không thể kiểm soát. Triệu chứng có thể xuất hiện ở mức độ và tần suất khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Mặc dù không gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng OCD có thể làm ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày, công việc, học tập và mối quan hệ xã hội. Khi mắc hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế, người bệnh có thể nhận thức được sự phi lý của hành vi của mình nhưng không thể kiểm soát được.
10 dấu hiệu của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế mà có thể bạn chưa biết
Thói quen rửa tay quá mức
Nếu bạn luôn lo sợ vi khuẩn và thường xuyên rửa tay quá mức bằng dung dịch sát khuẩn, có thể bạn đang gặp phải ám ảnh lo sợ bị nhiễm bệnh. Đây là một trong những nỗi ám ảnh thường gặp nhất của OCD. Tuy nhiên, thói quen sạch sẽ cũng có thể đơn giản là để phòng tránh các vi khuẩn và bệnh tật.
Nhưng khi nào thói quen này trở nên không bình thường? Dưới đây là những biểu hiện mà bạn có thể mắc OCD:
- Bạn thường nghĩ đến vi khuẩn hoặc mầm bệnh ngay sau khi rửa tay xong.
- Bạn có thói quen rửa tay nhiều lần và lau chùi kỹ từng ngón tay.
- Bạn sợ hãi mầm bệnh lan tràn khắp mọi nơi một cách không lý do (ví dụ như sợ nhiễm HIV từ giỏ hàng ở siêu thị).
Quy tắc về việc dọn dẹp nhà cửa một cách cẩn thận
OCD khiến bạn luôn thiết lập các quy tắc khi dọn dẹp nhà cửa và yêu cầu phải tuân theo chúng một cách chặt chẽ. Có thể là việc dọn dẹp phòng mỗi ngày, quần áo dơ không được để quá 3 ngày, rác phải được đặt ở nơi quy định ngoài cửa... Bạn muốn mọi góc trong nhà đều sạch sẽ và không khí luôn tươi mới.
Nếu bạn dành hàng giờ mỗi ngày chỉ để dọn dẹp nhà thì có thể là một dấu hiệu của bệnh OCD hoặc:
- Bạn không thể bỏ qua việc làm sạch ngay cả khi đã rất mệt mỏi.
- Bạn luôn lo lắng về việc vi khuẩn xuất hiện khắp nơi trong nhà.
- Bạn sở hữu nhiều dụng cụ vệ sinh để làm sạch nhà cửa một cách hoàn hảo.
- Bạn cảm thấy không thoải mái, phiền toái hoặc thậm chí lo sợ nếu không dọn dẹp theo nguyên tắc.
Cảm thấy cần phải kiểm tra
Bạn thường hoàn thành một công việc nhưng lại quay lại kiểm tra nhiều lần? Cảm giác kiểm tra liên tục có thể là do tính cẩn thận của bạn, nhưng cũng là biểu hiện của rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Hành vi kiểm tra thường xuyên xuất hiện ở khoảng 30% người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Hãy chú ý nếu bạn phát hiện những dấu hiệu sau của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD):
- Bạn thường trễ giờ vì phải kiểm tra điện, nước hoặc khóa cửa nhà.
- Bạn thường kiểm tra công việc vừa làm nhiều hơn 3 lần.
- Bạn thường bị trễ deadline vì luôn kiểm tra mọi thứ nhiều lần, dẫn đến tốn nhiều thời gian.
- Bạn cảm thấy bất an, lo lắng nếu không kiểm tra đúng số lần mà bạn đặt ra.
Nỗi ám ảnh về con số trong rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)
Tính từ mặt tâm linh, nhiều người vẫn ưa thích chọn những con số 'may mắn' theo tử vi, phong thủy... Vậy khi nào mới là biểu hiện của OCD? Để biết liệu bạn có bị ám ảnh về con số hay không, hãy xem xét các dấu hiệu sau:
- Bạn luôn bị thúc ép phải đếm mọi thứ như số bậc cầu thang, số ô cửa sổ, số người trong phòng...
- Bạn sẽ cảm thấy bất an hoặc lo lắng khi gặp những con số mà bạn cho là không may mắn và suy nghĩ đó ám ảnh bạn nhiều giờ, cả ngày hoặc thậm chí nhiều ngày.
Người mắc chứng OCD thường có khả năng tổ chức tốt
Những người mắc rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường là những người cầu toàn, với khả năng tổ chức đáng kinh ngạc. Họ không chỉ chú ý đến từng chi tiết nhỏ mà còn bị ám ảnh bởi sự đối xứng của mọi thứ xung quanh. Với những người OCD, mọi thứ phải mang lại cảm giác ổn định, nhìn cân đối và đúng số lượng.
Ngoài những ưu điểm nổi bật về khả năng tổ chức, sự cầu toàn có thể gây ra một số vấn đề sau đây cho những người mắc bệnh OCD:
- Bạn gây khó chịu cho người khác vì sự cầu toàn quá tiểu tiết của mình.
- Bạn không dành thời gian nghỉ ngơi và thường bị chậm tiến độ công việc vì tập trung quá nhiều vào những chi tiết nhỏ và phức tạp.
Việc sắp xếp mọi thứ theo đúng trật tự, đối xứng đôi khi không phải là sở thích của bạn mà việc đó giúp bạn giảm căng thẳng và lo lắng bên trong. Khi mắc bệnh OCD, bạn sẽ phù hợp với các công việc yêu cầu tính tỉ mỉ và cẩn trọng như biên tập viên, bác sĩ phẫu thuật...
Nỗi sợ hãi về bạo lực cực độ
Mọi người đều sợ hãi bạo lực, nhưng bạn cần phân biệt được mức độ. Nếu bạn tránh xa những cuộc ẩu đả trên đường, đó là điều bình thường. Nhưng nếu bạn không thể đi ra công viên để tập thể dục vì sợ hãi gặp yêu râu xanh hoặc trộm cướp, có thể là dấu hiệu của bệnh OCD.
Các nỗi ám ảnh mà người mắc bệnh OCD có thể trải qua bao gồm:
- Sợ hãi bị người thân đánh đập khi mắc lỗi hoặc phạm sai lầm.
- Sợ hãi cho con đi học bị bạn bè bắt nạt, giáo viên phạt hoặc gặp phải kẻ xấu.
- Sợ hãi bị người khác đánh đập hoặc xâm hại tình dục khi ra đường vào những thời điểm ít người.
Những suy nghĩ ám ảnh này thường dẫn đến các hành vi cưỡng chế như: phải gọi điện cho người thân nhiều lần trong ngày để đảm bảo họ an toàn, sợ không dám ra khỏi nhà hoặc đến những nơi công cộng và điều này ảnh hưởng lớn đến công việc và cuộc sống của người mắc bệnh OCD.
Nỗi ám ảnh về tình dục
Bạn đã bao giờ nghĩ đến cảnh giường chiếu nóng bỏng với một người không phải bạn đời của mình chưa? Ham muốn tình dục là bản năng bình thường của con người. Nhưng nếu bạn thường xuyên có những suy nghĩ bộc phát về mối quan hệ mà bản thân không mong muốn hoặc đối với bản thân là điều cấm kỵ, có thể bạn đang có dấu hiệu mắc bệnh OCD.
Nỗi ám ảnh về tình dục có thể hiện qua những ý nghĩ muốn quan hệ hoặc tưởng tượng về cảnh quan hệ với những đối tượng sau:
- Cảm thấy hấp dẫn bởi một người nhưng chưa từng quen biết.
- Với trẻ em hoặc người cùng giới với bạn.
- Với một đồng nghiệp hoặc khách hàng trong công ty.
Dằn vặt về các mối quan hệ
Khi yêu mến ai đó, bạn thường quan tâm đến suy nghĩ và cảm xúc của họ hơn. Nhưng nếu bạn thường cảm thấy dằn vặt, sợ làm tổn thương người khác hoặc gây tổn hại đến mối quan hệ dù chỉ là với những xung đột nhỏ hàng ngày, đó cũng là dấu hiệu của bệnh OCD. Bạn bị ám ảnh tới mức chỉ muốn biết suy nghĩ của đối phương càng sớm càng tốt để cảm thấy thoải mái hơn.
Cảm giác không chắc chắn sẽ gây ra vấn đề về giấc ngủ, lo lắng và suy nghĩ tự trách bản thân liên tục, thường xuyên xuất hiện trong các tình huống sau:
- Bạn mới đưa ra nhận xét không tích cực về đồng nghiệp hoặc cấp trên.
- Bạn mắc sai lầm đối với người khác nhưng không biết phải làm thế nào để khắc phục.
- Bạn cảm thấy bất an sau khi vô tình nói to với người thân trong gia đình.
Tìm kiếm sự an toàn
Một cách mà những người mắc bệnh OCD thường làm để tìm kiếm sự an toàn là luôn hỏi ý kiến của mọi người về vấn đề của họ. Bạn luôn nghi ngờ về sự lựa chọn của mình và thường mong đợi ý kiến của người khác để cảm thấy yên tâm hơn.
Hãy xem xét nếu bạn có các dấu hiệu của bệnh OCD khi mong đợi sự an toàn:
- Bạn luôn hỏi ý kiến nhiều người trước khi quyết định một việc ngay cả những việc nhỏ.
- Nếu không thể hỏi ý kiến mọi người, bạn luôn lo lắng về việc làm sai, gây hại hoặc gây xấu hổ trước mọi người.
Bạn không hài lòng với ngoại hình của mình
Đây là một dấu hiệu của bệnh OCD liên quan đến hội chứng mắc cảm nghệnh ngoại hình BDD (Body dysmorphic disorder). Khi mắc hội chứng này, bạn luôn cảm thấy cơ thể mình không đẹp hoặc các phần cơ thể không hoàn hảo, một số người lo lắng về vấn đề vệ sinh cá nhân của họ. Và nhiều người mắc chứng rối loạn này đã tìm đến các cơ sở thẩm mỹ để phẫu thuật thẩm mỹ một hoặc nhiều lần.
Bạn nên chú ý nếu bạn có những dấu hiệu sau đây:
- Bạn không tin vào những lời khen về ngoại hình của mình và luôn nghĩ rằng bạn không đẹp hoặc cơ thể không hoàn hảo.
- Bạn dành hàng giờ mỗi ngày để kiểm tra gương và luôn cảm thấy một phần cơ thể nào đó không hoàn hảo hoặc không bình thường.
- Bạn luôn tin rằng ngoại hình của mình quan trọng đến mức đáng kể và tránh tiếp xúc với mọi người.
Dấu hiệu của bệnh OCD thường bắt đầu từ những thói quen nhỏ hàng ngày. Khi bạn bắt đầu gặp khó khăn tâm lý hoặc gặp nhiều vấn đề tiêu cực, bệnh OCD sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn phát hiện mình có dấu hiệu của bệnh OCD, hãy tìm đến bác sĩ tâm thần hoặc chuyên gia tâm lý để được điều trị hiệu quả!
Hãy theo dõi các bài viết trong chuyên mục Sức Khỏe Tâm Thần tại Mytour để quan tâm hơn đến bản thân nhé!
