1. Tìm hiểu về hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích (IBS - Irritable Bowel Syndrome) là một căn bệnh do rối loạn chức năng của đường ruột gây ra. Biểu hiện của bệnh chủ yếu xuất hiện ở đại tràng, thường có khả năng tái phát đều đặn và lặp lại. Tuy nhiên, bệnh không gây tổn thương về mặt giải phẫu, sinh hóa hoặc cấu trúc của ruột.
Hội chứng ruột kích thích ảnh hưởng mạnh đến cuộc sống của người bệnh
Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng bệnh kéo dài vẫn gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của người mắc, gây ra lo lắng và suy nhược cơ thể.
2. Điều tra nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích
Đến nay, nguyên nhân gây ra hội chứng này vẫn chưa được làm sáng tỏ. Vì vậy, chưa có phương pháp điều trị cụ thể để loại bỏ bệnh.
Một số quan điểm cho rằng hội chứng ruột kích thích có thể do rối loạn chức năng gây ra. Sự thật là trong quá trình kiểm tra đại tràng, không có dấu hiệu gì được phát hiện. Người bệnh thường cảm thấy mất tự tin và không thoải mái, nhưng lại không có tổn thương nào trên đường ruột.
Ngoài ra, nhiều yếu tố cũng cho thấy mối liên hệ giữa hội chứng ruột kích thích và nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Đối với một người mắc nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, nguy cơ mắc hội chứng này có thể cao hơn đến 6 lần.
Hội chứng ruột kích thích có thể có nhiều nguyên nhân gây ra
Bên cạnh đó, hội chứng ruột kích thích có thể được gây ra bởi một trong những nguyên nhân sau đây:
- Chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc chứa các loại thực phẩm không phù hợp với bệnh nhân.
- Đại tràng bị tổn thương sau khi bị nhiễm độc từ thức ăn hoặc khuẩn.
- Rối loạn điều hòa nhu động của đại tràng do trục não - ruột.
- Tỷ lệ nữ giới mắc hội chứng ruột kích thích cao hơn nam giới là do trong quá trình bệnh, các hormone sinh dục nữ thường tăng cao.
3. Các biểu hiện đặc trưng của hội chứng ruột kích thích
Người mắc hội chứng này thường gặp các biểu hiện đặc trưng tại đường tiêu hóa, cụ thể là:
- Bụng căng trướng, đau nhức.
- Đầy hơi, khó chịu vùng bụng.
- Thường xuyên trào ngược dạ dày - thực quản gây ra cảm giác ợ hơi.
- Luôn cảm thấy cần đi đại tiện, đặc biệt là táo bón.
- Thường xuyên đi tiêu, phân nát, phân lỏng hoặc có máu, có nhiều bọt.
Đau quặn bụng và đi ngoài nhiều lần có thể là dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích
Thường sau khi ăn đồ ăn lạ hoặc trải qua stress tâm lý, các dấu hiệu này sẽ xuất hiện.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua các triệu chứng ngoại ruột như lo lắng, mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, suy giảm hoạt động thể chất, và khả năng tập trung giảm sút.
Mặc dù có các dấu hiệu lâm sàng rõ ràng, nhưng kết quả các xét nghiệm mô bệnh học của đại tràng và kết quả các xét nghiệm máu, phân đều không phát hiện bất kỳ bất thường nào.
4. Chế độ ăn uống phù hợp cho những người bị hội chứng ruột kích thích
4.1. Thực phẩm nào nên ăn?
Đối với những người mắc hội chứng ruột kích thích, việc tăng cường cung cấp chất xơ rất quan trọng. Các loại thực phẩm giàu chất xơ bao gồm rau xanh, bột bắp, gạo lứt và đặc biệt là cám gạo được khuyến khích.
Chế độ ăn giàu chất xơ có thể giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng táo bón hoặc tiêu chảy ở một số người. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp người bệnh phản ứng khác nhau với chế độ ăn giàu chất xơ. Do đó, chế độ dinh dưỡng cần được điều chỉnh phù hợp với từng người.
Chế độ ăn giàu chất xơ có thể giúp cải thiện tình trạng hội chứng ruột kích thích ở một số người
Ngoài ra, người mắc hội chứng này cũng cần lưu ý một số điều như ăn chậm, nhai kỹ khi ăn để hạn chế tình trạng chướng hơi và đầy bụng, từ đó giảm thiểu tình trạng ruột co bóp, giúp giảm đau và giảm đi ngoài.
4.2. Thực phẩm nào nên hạn chế?
Để giúp cải thiện tình trạng ruột kích thích, người bệnh cần đặc biệt lưu ý và hạn chế ăn các loại thực phẩm sau:
- Một số loại rau dễ gây đầy hơi như cải bắp, cải xanh, hành,...
- Loại hoa quả có tính axit, quả chua nên tránh.
- Tránh đường trong các sản phẩm như bánh kẹo, siro, mứt và các loại trái cây hay nước trái cây chứa đường vì có thể gây ra đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón.
- Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm giàu chất béo như phô mai, mayonnaise, bánh quy,... Thay vào đó, ưu tiên sử dụng chất béo thực vật không bão hòa.
- Các loại đồ uống có ga, cồn, và chất kích thích cần hạn chế tối đa. Ngoài ra, gia vị cay nóng như tiêu, ớt cũng không tốt cho người mắc hội chứng ruột kích thích.
- Tránh nạp quá nhiều chất dinh dưỡng gây quá tải hệ tiêu hóa, điều này có thể dẫn đến đau bụng và tiêu chảy.
- Một số loại thực phẩm nhất định có thể gây phản ứng nhạy cảm, vì vậy người bệnh nên tránh ăn chúng.
- Luyện tập và duy trì thói quen đi ngoài vào thời gian phù hợp trong ngày, đặc biệt là vào buổi sáng. Trước khi đi ngoài, hãy thực hiện xoa bóp nhẹ vùng bụng.
- Việc xoa bóp nhẹ vùng bụng vào mỗi buổi sáng có thể giúp dễ dàng hơn trong việc đi ngoài.
- Việc xoa bóp nhẹ vùng bụng vào mỗi buổi sáng có thể giúp dễ dàng hơn trong việc đi ngoài.
Đặt ra một lịch trình sinh hoạt hợp lý, nghỉ ngơi đủ, tránh làm việc quá sức và căng thẳng.
Tập thể dục đều đặn và rèn luyện sức khỏe mỗi ngày cũng giúp cải thiện đáng kể tình trạng ruột kích thích.
Có thể nói, hội chứng ruột kích thích là một bệnh có yếu tố tâm lý, vì nguyên nhân của nó liên quan đến tình trạng tâm lý.