Hội chứng sợ lỗ tròn (Trypophobia) là một vấn đề tâm lý tác động đến khoảng 15% dân số trên thế giới. Đây là tình trạng sợ hãi khi đối mặt với các hình ảnh có nhiều lỗ tròn gần nhau như vỏ hạt sen, quả dâu tây... Chứng này tạo ra sự khó chịu cho người mắc.

Hội chứng sợ lỗ tròn vẫn chưa được xác nhận là một bệnh tâm lý chính thức và nghiên cứu về chứng sợ lỗ tròn hiện đang có nhiều hạn chế.

Việc quan tâm đến các biểu hiện của hội chứng sợ lỗ tròn là quan trọng để hỗ trợ điều trị phù hợp cho người mắc bệnh.

Một số triệu chứng sợ lỗ mà bạn có thể trải qua bao gồm:

• Khi nhìn thấy các vật có hình lỗ như dép tổ ong, tổ ong, lỗ trên cây... gây ra cảm giác sợ hãi, nổi gai ốc...
• Buồn nôn, nôn
• Chóng mặt, đau đầu
• Nhịp tim nhanh, đổ mồ hôi lạnh
• Có những trường hợp đau tim, ngất, choáng, thậm chí đột quỵ khi đối mặt với hình ảnh lỗ tròn
• Tăng huyết áp

Chú ý rằng không phải tất cả những người mắc chứng sợ lỗ tròn đều trải qua tất cả các biểu hiện nêu trên. Có người chỉ ám thị bản thân hoặc cảm thấy sợ hãi khi thấy người khác bị ảnh hưởng. Những biểu hiện này không phải là đặc điểm của hội chứng sợ lỗ trypophobia.

Các nhà nghiên cứu đưa ra một số giả thuyết về nguyên nhân gây ra bệnh trypophobia. Một số nghiên cứu cho rằng, hội chứng sợ lỗ tròn là phản ứng mạnh mẽ của não bộ để bảo vệ bạn khỏi nguy hiểm. Một số loài động vật độc nhất hành tinh, như rắn hổ mang, cá lóc và ếch phi tiêu độc, có hoa văn giống như lỗ trên da. Những hình ảnh đó giống như mô hình tạo ra nỗi sợ hãi đối với những người mắc bệnh trypophobia.

Các bệnh nguy hiểm như sởi và đậu mùa có thể gây phát ban da với hình tròn. Trypophobia có thể là cơ thể phản ứng để tránh bị bệnh.

Có thể những hình ảnh lỗ tròn kích thích nỗi sợ hãi trong chúng ta. Một số người có thể nhạy cảm hơn với sự kết hợp giữa ánh sáng và bóng tối trong hình ảnh của lỗ tròn. Các nhà nghiên cứu nói rằng các cấu trúc hình lỗ có năng lượng thị giác có thể tạo ra phản ứng khó chịu.

Ngược lại, một số nghiên cứu cho rằng nỗi sợ hãi đến từ tâm trạng của bạn. Các hình tròn có vẻ giống như cụm mắt hoặc khuôn mặt đang nhìn chăm chú vào bạn, điều này có thể làm bạn cảm thấy bất an nếu bạn lo lắng trong các mối quan hệ xã hội của mình.

Theo các chuyên gia, hội chứng sợ lỗ xuất hiện trong quá trình tiến hóa của loài người và là một bệnh bẩm sinh. Não bộ phát triển hệ thống cảnh báo về những tác động có thể gây nguy hiểm, dẫn đến quá trình sinh học này.

Tuy nhiên, giả thuyết khác cho rằng, sự phát triển của bệnh trypophobia liên quan đến hoạt động của bộ não. Nguyên nhân của chứng sợ lỗ tròn theo giả thuyết này là do não bộ bị quá tải. Trung tâm thị giác ở não bộ hoạt động quá mức với hình ảnh lỗ chỗ, tạo ra sự khó chịu cho thị giác. Điều này dẫn đến lượng oxy đến não cao hơn bình thường. Khi cơ thể không thể cung cấp đủ nhu cầu oxy cho não, một số triệu chứng có thể xuất hiện như đau đầu, chóng mặt, nhịp tim nhanh...

Ngoài ra, một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng nguyên nhân khiến nhiều người mắc chứng bệnh này là bởi não bộ quá tải. Khu vực phân tích thông tin thị giác không hoạt động hiệu quả do hình ảnh lỗ chỗ gây khó chịu.

Não bộ cần được cung cấp nhiều oxy hơn để xử lý thông tin này. Tuy nhiên, đối với một số người, điều này làm cho não bộ quá tải, gây chóng mặt, buồn nôn... khiến họ tránh nhìn vào các lỗ tròn này.

Chẩn đoán hội chứng sợ lỗ tròn vẫn gặp nhiều khó khăn mặc dù có nhiều nghiên cứu nhằm tìm hiểu về chứng bệnh này. Chẩn đoán chỉ có thể dựa trên việc quan sát triệu chứng và thực hiện các thăm dò cận lâm sàng. Một nhóm nghiên cứu về hội chứng sợ lỗ tròn đã phát triển danh sách 17 câu hỏi liên quan đến chứng bệnh. Bảng này yêu cầu đánh giá các triệu chứng như sự lo lắng hay sợ hãi theo thang điểm từ 1 đến 5 khi đối mặt với các hình ảnh lỗ tròn.

Bạn có thể thực hiện vài bài kiểm tra trực tuyến về hội chứng sợ lỗ tròn. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng chúng có thể chứa đựng hình ảnh gây kích thích, ngay cả với những người không mắc bệnh trypophobia.

Bạn không thể tránh khỏi việc gặp các hình ảnh lỗ tròn hàng ngày. Tuy nhiên, có nhiều cách khác nhau để điều trị nỗi ám ảnh. Phương pháp hiệu quả nhất là điều trị tiếp xúc, một phương pháp trị liệu tâm lý tập trung vào việc thay đổi cách người bệnh phản ứng với đối tượng hoặc tình huống gây sợ hãi.

Cũng có một số phương pháp điều trị khác giúp kiểm soát nỗi sợ hãi bao gồm:

• Thực hiện lối sống lành mạnh: tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh, đảm bảo giấc ngủ, hạn chế caffeine và chất kích thích
• Liệu pháp tâm lý: tìm kiếm ý kiến của bác sĩ tâm lý khi mắc hội chứng sợ lỗ tròn
• Thuốc: một số loại thuốc như thuốc chống beta, thuốc an thần... có thể hỗ trợ
• Kỹ thuật thư giãn: như yoga hay hít thở sâu có thể giúp giảm nỗi sợ hãi

Tham Khảo: healthline.com, webmd.com

XEM THÊM

• Hội chứng sợ lỗ tròn (Trypophobia) và cách điều trị
• Các triệu chứng do rối loạn lo âu gây nên
• Hồi hộp lo âu kéo dài: Nên đi khám tâm thần?