Hội Gióng là một trong những lễ hội truyền thống đầu tiên tại Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể. Đây cũng là dịp để người dân ôn lại lịch sử và ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng.
Lễ hội Hội Gióng là một trong những sự kiện được người dân Hà Nội mong đợi nhất trong năm. Đây là lễ hội truyền thống mang ý nghĩa về tình yêu quê hương và truyền thống võ công của dân tộc. Cũng là dịp để người dân khắp mọi nơi thể hiện lòng kính trọng với Thánh Gióng - một trong bốn vị 'Tứ bất tử' của tín ngưỡng Việt Nam.
1. Giới thiệu về lễ hội Hội Gióng
Lễ hội Hội Gióng là một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống, diễn ra hàng năm tại nhiều địa điểm thuộc khu vực Hà Nội. Đây là ngày mà người dân bày tỏ lòng kính trọng, tưởng niệm và khen ngợi Thánh Gióng - người anh hùng trong truyền thuyết của dân tộc.
Hiện nay, Hà Nội tổ chức hai lễ hội Gióng nổi tiếng: Hội Gióng tại đền Sóc, huyện Sóc Sơn, và Hội Gióng Phù Đổng tại đền Phù Đổng, huyện Gia Lâm. Cả hai lễ hội này đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương khác tại Hà Nội cũng tổ chức lễ hội Gióng, như xã Thống Nhất, huyện Thường Tín; làng Phù Lỗ Đoài, huyện Sóc Sơn; Đống Đồ, huyện Đông Anh…
Lễ hội Gióng nổi bật trên toàn thế giới vì giữ vững và truyền dạy giá trị văn hóa qua nhiều thế hệ. Mặc dù nằm gần trung tâm đô thị hiện đại, nhưng lễ hội Gióng vẫn tồn tại độc lập và bền vững, giữ nguyên những giá trị truyền thống mà không bị ảnh hưởng bởi thương mại.
>>> Lưu ngay: Tổng hợp các lễ hội ở Việt Nam nổi tiếng và đặc sắc 3 miền
2. Ý nghĩa của lễ hội Gióng
Nếu bạn có cơ hội du lịch đến Hà Nội vào tháng 4 Âm lịch, hãy tham gia lễ hội Gióng. Đây là một lễ hội cổ truyền, tái hiện sinh động và chân thực cuộc chiến của Thánh Gióng và người dân Văn Lang chống giặc Ân. Lễ hội còn giúp nâng cao nhận thức về lịch sử chiến tranh xưa và tinh thần đoàn kết của cả quốc gia trong việc bảo vệ tự do và giải phóng dân tộc.
Lễ hội Gióng cũng mang ý nghĩa lớn trong việc giáo dục lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Đây là một phần quý báu của di sản văn hóa được truyền dạy và UNESCO đã công nhận.
>>> Đọc thêm: Lễ hội Gò Đống Đa diễn ra khi nào? Ở đâu? Có điều gì đặc sắc?
3. Lễ hội Gióng Phù Đổng diễn ra vào ngày nào và tại đâu?
- Địa điểm: đền Phù Đổng, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
Thời gian: Từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 4 Âm lịch hàng năm
Trước khi lễ hội Gióng Phù Đổng diễn ra, những gia đình may mắn sẽ chọn người đảm nhận các vai diễn như Ông Hiệu (Tức Hiệu cờ, Hiệu chiêng, Hiệu trống, Hiệu Trung Quân, Hiệu Tiểu cổ); vai cô Tướng; phường Áo đỏ, phường Áo đen... Những người này sẽ chuẩn bị các điều kiện cần thiết và tuân thủ kiêng cữ từ nhiều ngày trước khi lễ hội diễn ra.
Trong ngày chính của lễ hội, cộng đồng dân làng tổ chức các nghi lễ tôn thờ Thánh Gióng. Họ tiến hành lễ rước nước từ đền Hạ để làm sạch và tạo sự tươi mát. Sau đó, diễn ra lễ Duyệt tướng và lễ Khám đường. Toàn bộ lễ hội diễn ra trong không gian trang nghiêm, thiêng liêng và rất sôi động, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
>>> Xem thêm: Những điểm du lịch tâm linh hấp dẫn gần Hà Nội
4. Lễ hội tại đền Gióng Sóc Sơn diễn ra như thế nào?
- Địa điểm: Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Sóc, Sóc Sơn, Hà Nội
Thời gian diễn ra: Từ ngày 6 đến ngày 8 tháng Giêng hàng năm.
Lễ hội Gióng tại đền Sóc Sơn cũng được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng với việc làm lễ vật đặc biệt như làm giò hoa tre và rước voi. Những công việc này thường được tiến hành từ nhiều tuần trước ngày lễ. Người dân cũng được phân công để tham gia vào việc rước lễ vật từ các thôn xung quanh.
Hai sự kiện sôi động nhất tại lễ hội Gióng tại Đền Sóc là nghi thức tắm tượng Thánh Gióng và lễ cung tiến lễ vật. Ngoài ra, lễ hội còn có nhiều hoạt động thú vị như tục 'cướp hoa tre' để xin may mắn hoặc tham gia vào trò chém 'tướng' giả là giặc.
Các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội được biểu diễn một cách độc đáo, thể hiện rõ nét văn hóa của người Việt. Do đó, giá trị của lễ hội Gióng vẫn được bảo tồn vững chắc, là một trong những nét đẹp truyền thống đáng tự hào của dân tộc.
>>> Khám phá thêm: TOP 12 lễ hội xuân đặc sắc ở cả ba miền đất nước
5. Các lễ hội Gióng khác tại Hà Nội
Ngoài lễ hội Gióng tại Đền Phù Đổng và Đền Sóc, tại Hà Nội, lễ hội này còn được tổ chức tại nhiều địa phương khác, ví dụ nổi bật là:
5.1. Lễ hội Thánh Gióng Chi Nam
- Địa điểm tổ chức: Làng Sen Hồ, xã Lệ Chi, Gia Lâm, Hà Nội
Thời gian diễn ra: trước ngày lễ hội Gióng Phù Đổng 1 ngày
Vào buổi sáng mùng 8 tháng 4 Âm lịch, lễ tế sẽ diễn ra tại đình làng, sau đó sẽ có các hoạt động tái hiện trận chiến vĩ đại của Hiển Công. Các thanh niên trong làng sẽ được chia thành hai phe với số lượng bằng nhau. Cùng với đó, hoạt động 'cướp dừa' sẽ thu hút sự tham gia đông đảo của người dân và du khách. Theo quan niệm, người nào cướp được trái dừa sẽ gặp nhiều may mắn.
5.2. Hội đền Gióng Xuân Đỉnh
- Địa điểm tổ chức: Làng Xuân Tảo, Xuân Đỉnh, Từ Liêm, Hà Nội
Thời gian diễn ra: Mùng 6 tháng Giêng Âm lịch hàng năm
Hội Gióng Xuân Đỉnh liên quan đến truyền thuyết về hành trình của Thánh Gióng trở về bầu trời. Anh hùng này đã dừng chân tại làng Cáo (nay là làng Xuân Tảo) để tắm mát và nghỉ ngơi. Bức đá mà Thánh Gióng ngồi nghỉ vẫn còn đọng ở bên cạnh giếng làng. Lễ hội tại Xuân Đỉnh sẽ có nghi thức rước kiệu đến giếng để ông chứng kiến vật chứng lịch sử mà người dân đã lưu giữ qua thời gian.
5.3. Hội Gióng Bộ Đầu
- Địa điểm tổ chức: Làng Bộ Đầu, xã Thống Nhất, Thường Tín, Hà Nội
Thời gian diễn ra: 8 tháng Giêng hàng năm
Tại làng Bộ Đầu, Thánh Gióng được thờ làm thành hoàng. Theo truyền thuyết kể lại, trên hành trình trở về trời, ông nghe thấy tiếng kêu của dân chúng bị tai họa. Sau đó, ông lao xuống để tiêu diệt đôi thủy quái, và người duy nhất được cứu chính là mẹ của Gióng. Ngày nay, tại làng Bộ Đầu, có một bức tượng Gióng cao 5m, tác phẩm điêu khắc đặc sắc do người dân lưu giữ qua thời gian. Trong ngày hội Gióng, người dân sẽ tái hiện cảnh Gióng sử dụng cây tre ngà để đánh thắng quân giặc Ân trong trận chiến thời xưa.
Hà Nội là một bảo tàng văn hóa đầy những điểm đến tâm linh thú vị. Bên cạnh các nơi tổ chức hội Gióng, du khách có thể tham quan những địa điểm du lịch thú vị khác ở Thủ đô như chùa Trấn Quốc, Văn miếu Quốc Tử Giám, hồ Gươm,…
Ngoài ra, đối với những người yêu sự mới lạ, họ có thể ghé thăm trung tâm thương mại Vincom Mega Mall Times City để khám phá thủy cung đầu tiên và lớn nhất tại Hà Nội. Thủy cung Times City – Vinpearl Aquarium có tổng diện tích lên đến 4.000 m2 và quy tụ hơn 30.000 sinh vật biển, giúp bạn thoải mái tham quan và chụp hình.
Ngoài ra, du khách có thể ghé thăm khu vui chơi và học hỏi VinKE tọa lạc tại Times City, nơi trẻ em có cơ hội tham gia vào nhiều hoạt động phát triển mang tính giáo dục cao. Đây thực sự là điểm đến thích hợp cho mọi gia đình có trẻ nhỏ, làm cho hành trình du lịch Hà Nội của bạn trở nên ý nghĩa hơn.
>>> Đặt vé tham quan VinKE & Vinpearl Aquarium - Trải nghiệm những hoạt động vui chơi độc đáo
Hội Gióng được tổ chức tại nhiều địa phương với những hoạt động đa dạng và độc đáo, thể hiện văn hóa đặc trưng của từng vùng miền. Tuy nhiên, lễ hội này luôn giữ lại những giá trị về lòng tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết chống kẻ thù, khơi dậy tình yêu quê hương trong từng người dân và tôn vinh công lao của anh hùng Thánh Gióng. Nếu bạn yêu thích du lịch tâm linh, hội Gióng chắc chắn sẽ là trải nghiệm không thể bỏ lỡ khi đặt chân đến Hà Nội.
>>> Đặt vé tham quan VinKE & Vinpearl Aquarium với giá ưu đãi năm 2023