Buzz
Rừng Amazon, trái tim xanh của hành tinh, đang đối diện với nguy cơ nghiêm trọng khi bị suy thoái bởi nạn phá rừng, hạn hán, cháy rừng và sự can thiệp của con người. Hai nghiên cứu mới cũng cảnh báo về khả năng chuyển đổi sang một hệ sinh thái hoàn toàn khác.Nghiên cứu đầu tiên chỉ ra rằng hoạt động của con người đã làm suy thoái hơn ⅓ diện tích rừng Amazon. Cháy rừng, khai thác gỗ có chọn lọc, phân mảnh môi trường sống và hạn hán (ngày càng trở nên tệ hơn do biến đổi khí hậu) đều đang gây ra tổn thất lớn cho hệ sinh thái quan trọng này.
Tình trạng suy thoái của rừng thường không được chú ý đúng mức so với việc phá rừng, nhưng vẫn là một vấn đề nghiêm trọng. Dù vẫn còn cây xanh, những cánh rừng bị suy thoái thường ít có khả năng chống lại những thay đổi trong tương lai, dễ chết và biến đổi thành các loại hệ sinh thái khác như đồng cỏ. Ngoài ra, các khu rừng suy thoái cũng giảm lượng carbon. Sử dụng dữ liệu vệ tinh để đo lường phạm vi của rừng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố trên, các nhà khoa học đã nhận thấy rằng 38% diện tích rừng Amazon đang bị suy thoái dưới nhiều dạng khác nhau.
Nghiên cứu thứ hai tập trung vào tác động của con người lên Amazon. Các hoạt động của con người đang thay đổi hệ sinh thái khu rừng này nhanh hơn hàng trăm ngàn lần so với tốc độ tự nhiên. 17% diện tích Amazon đã bị phá hủy hoàn toàn, 14% đã được chuyển đổi thành đất nông nghiệp.
Các nhà khoa học đã liên tục cảnh báo về nguy cơ sụp đổ của hệ sinh thái rừng Amazon, một thảm họa có thể ảnh hưởng toàn cầu. Rừng này là nơi có nhiều hệ sinh thái đa dạng nhất trên Trái Đất. Ước tính rằng Amazon chứa ít nhất 10% số loài thực vật và động vật có xương sống trên hành tinh. Nó cũng là một nguồn carbon lớn với cây xanh và đất. Toàn bộ hệ sinh thái Amazon có thể chứa đến 180 tỷ tấn carbon, khoảng ¼ tổng lượng carbon đã được thải vào khí quyển kể từ cuộc cách mạng công nghiệp. Khi rừng Amazon suy thoái, nó sẽ thải ra nhiều carbon hơn vào bầu khí quyển, góp phần làm tăng tốc độ biến đổi khí hậu.
Sự lo ngại trỗi dậy khi nghiên cứu này tiết lộ rằng Amazon đang dần biến từ nguồn lưu trữ carbon thành nguồn phát thải carbon. Khi hệ sinh thái này tiếp tục suy thoái, có thể dẫn đến một ngưỡng quan trọng, vượt qua nó có thể khiến Amazon không thể bao giờ phục hồi được. Vượt qua ngưỡng này, Amazon có thể trở thành một thảo nguyên cỏ, một môi trường khô cằn và ít đa dạng sinh học hơn nhiều.
Các nhà khoa học đang lo ngại về việc xác định chính xác ngưỡng quan trọng này, nhưng một nghiên cứu gần đây đã cảnh báo rằng nó có thể đến nhanh hơn dự kiến vì Amazon đã mất khả năng phục hồi từ khoảng 20 năm trước.
Theo (1), (2).
