Buzz
Tổng hợp hơn 30 bài luận phân tích, đánh giá về một tác phẩm văn học 'Một chuyện đùa nho nhỏ', cung cấp dàn ý chi tiết giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.
(Hơn 30 mẫu) Bài luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học 'Một chuyện đùa nho nhỏ'
Đề bài: Viết bài luận phân tích, đánh giá về chủ đề và nhân vật trong truyện 'Một chuyện đùa nho nhỏ' (Sê-khốp).
Một chuyện đùa nho nhỏ - mẫu 1
Văn chương từ lâu đã là gương phản ánh hiện thực với tư tưởng và tình cảm. Văn chương là “mẹ” của cuộc sống, chứng kiến mọi biến động, góp phần giáo dục con người. Như M.L.Kalinine từng nói: “Văn học làm phong phú con người, giúp con người hiểu biết sâu sắc hơn về mình.” Trên hành trình trở về, những tác phẩm văn học của Sê Khốp đã trở thành 'mẹ' dạy bảo nhiều tâm hồn.
Khi nhắc đến Sê Khốp, ta nghĩ ngay đến hàng loạt nhận định về văn học của ông. Tuy nhiên, để nói lên những điều đó, ông đã trải qua tuổi thơ nghèo khổ, sống trong cảnh khốn khổ. Sinh ra trong gia đình nông dân, Sê Khốp đã phải vượt qua nhiều khó khăn, nhưng tâm hồn ông vẫn lành mạnh, tràn đầy nhân ái. Ông đã tỏa sáng với tài năng văn học, từ một sinh viên y khoa bình thường, ông đã trở thành nhà văn vĩ đại của Nga, để lại dấu ấn sâu đậm trong văn chương thế giới.
Sêkhôp được coi là bậc thầy của thể loại truyện ngắn, một thể loại mà không ít nhà văn phải đầu hàng. Điều đặc biệt và độc đáo ở hầu hết các truyện ngắn của ông là không có cốt truyện nhưng vẫn mang lại sức hút lớn. Các truyện ngắn của ông có thể được ví như những phân đoạn của cuộc sống, hay nói cách khác, ông đã đưa những tình huống đời thường vào trong truyện của mình. Người nổi tiếng Nguyễn Tuân đã mô tả Sêkhôp như một 'chim linh điểu' của văn học Nga, là một nhà văn vĩ đại, với giọng văn tinh tế và sâu lắng.
Trong tài sản văn học của Sêkhôp, chúng ta thấy một sự 'phong phú' với hơn năm trăm truyện ngắn mang nhiều cảm hứng khác nhau. Trong số đó, 'Một Chuyện đùa nho nhỏ' là một câu chuyện về tình yêu, về sự trong sáng và lãng mạn của cuộc sống được Sê Khốp viết vào năm 1886.
Khi đọc tác phẩm của Sê Khốp, ta như được ngắm nhìn cảnh đẹp của nước Nga. Trong 'Một buổi trưa mùa đông trong sáng... Trời giá lạnh', ông đã mô tả một cảnh tuyệt vời của đất nước. Bằng cách miêu tả, ông đã vẽ ra một bức tranh xinh đẹp và cũng là bắt đầu của câu chuyện. Giọng văn của Sê Khốp rất cô đọng và giàu hình ảnh. Cô gái Nadia được miêu tả rất xinh đẹp trong lớp tuyết: 'những hạt bụi tuyết nhỏ trắng xoá bám lên mấy món tóc xoắn vòng rủ hai bên thái dương nàng, lên hàng lông tơ mịn phía trên môi.'
Với tất cả dũng cảm của mình, Nadia và nhân vật 'tôi' đã trượt xuống. Trong giây phút đáng sợ nhất, chàng trai tỏ tình với nàng. Tuy nhiên, Nadia không tin lời tỏ tình, và sau đó, cô gặp nhiều rắc rối khi tưởng rằng có ai đó đang đùa cợt với mình. Câu chuyện tiếp tục với sự hiểu lầm và bất đắc dĩ của cô gái.
Những ngày sau đó, câu nói đùa của chàng trai vẫn làm Nadia rối bời. Dù vậy, cô vẫn không thể nhận biết chính xác người đã tỏ tình với mình. Mặc dù có sự hiểu lầm, nhưng Nadia vẫn tìm cách giải quyết vấn đề, và cuối cùng, cô nhận ra sự thật trong tình huống phức tạp này.
Đến lúc này, có thể nhân vật “tôi” nhận ra rằng bản thân không còn khả năng đồng cảm với Nadia nữa. Tình cảm mà “tôi” dành cho Nadia có thể bắt nguồn từ tình yêu thầm lặng, âm thầm. Câu nói “Nadia, tôi yêu em!” có thể chỉ là một thử thách dành cho Nadia? Dù thế nào đi nữa, cuối cùng, nhân vật “tôi” cũng là người mất mát sau trò đùa của mình. Mặc dù “tôi” đã cố gắng trêu đùa, nhưng không mang lại kết quả tốt đẹp gì. Nadia vẫn không biết ai đã nói câu đó, và “tôi” vẫn chưa thật sự bày tỏ tình cảm của mình, buộc phải rời xa trong nỗi buồn.
“Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng” (Tôi yêu em)
Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen (Tôi yêu em)
Rồi mùa xuân đã đến với nước Nga, tan đi những khối băng tuyết đã bao phủ suốt ngày đông. Trò chơi trượt tuyết kết thúc, Nadia buồn rầu vì không còn những lời tỏ tình. Nhân vật “tôi” chuẩn bị ra thủ đô. Trước ngày ra đi, chàng đứng nép bên hàng rào nhìn trộm sang nhà nàng, thấy nàng bước ra hiên, buồn bã. Hình ảnh của hàng rào trở thành một yếu tố quan trọng, tượng trưng cho sự ngăn cách tâm hồn của hai nhân vật. Hai con người, hai tâm hồn dù ở cùng một không gian địa lý nhưng không thể chạm đến nhau, bị ngăn cách bởi một hàng rào mỏng manh. Tưởng chừng như đã rất gần nhau nhưng lại không thể tiến thêm một bước nữa. Khi gió xuân thổi, Nadia mong chờ và chàng nói: “Nadia, tôi yêu em!” Nàng reo lên, bừng sáng, giơ hai tay đón gió. Hình ảnh của hàng rào, dù là một chi tiết nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn trong câu chuyện, là một mắt xích để người đọc nhận ra sự thay đổi trong tâm trạng của hai nhân vật sau trò đùa đó.
Những lời yêu có phần nông nổi nhưng lại rụt rè và khó nói, đó là những lời thì thầm của tuổi trẻ. Nhân vật “tôi” là một người trí thức, một người tinh tế, nhưng lại thiếu tự tin, không dám thổ lộ trực tiếp với nàng, mà phải mượn lời của gió, mà phải thì thầm từ xa. Thậm chí khi đã trưởng thành hơn, nhớ lại và kể lại, chàng cũng không dám thú nhận tình yêu của mình dành cho nàng, không dám thú nhận cả sự nuối tiếc của mình vì cô gái ấy đã đi lấy người khác, có con với người khác… “Người hàng xóm” của Nguyễn Bính cũng ngại ngùng như thế, chẳng mãnh liệt như thi sĩ Xuân Diệu từng viết:
“Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!” (Vội vàng)
Trong suốt sự nghiệp sáng tác của mình, Sê Khốp luôn là một nhà nhân đạo sâu sắc, đúng như cách ông đã nhận định: “Một người nghệ sĩ chân chính là một nhà nhân đạo từ trong cốt tủy”. Nhà văn sau cùng để cho Nadia được hạnh phúc, nhưng không phải với nhân vật “tôi”. Có lẽ đây là kết thúc tốt nhất cho mối tình “trò đùa này” dù ta có đi theo Sê Khốp mãi mãi, kết quả vẫn không thay đổi. A.I.Bordanovich nhận ra tinh thần trữ tình của tác phẩm, như trong một bài thơ, và nhận xét về kết của câu chuyện: “…trong đoạn kết dù sao vẫn có nỗi buồn, như cuộc sống nói chung vẫn buồn như thế, nếu trong cả cuộc đời, ký ức đáng nhớ nhất chỉ là những trò vui vặt của tuổi trẻ” . Và cứ thế “Một chuyện đùa nhỏ” sẽ chỉ là câu chuyện tình yêu của một chàng trai dành cho một cô gái trẻ trung, xinh đẹp và dễ thương.
Câu chuyện kết thúc với dấu ba chấm, gợi mở cho chúng ta nhiều suy tư. Khi đọc câu chuyện, người ta có thể nghĩ rằng Nadia là biểu tượng của sự ngây ngô, cả tin trong tình yêu. Tuy nhiên, nếu không có ngày đó, có lẽ Nadia sẽ không hiểu được ý nghĩa thực sự của tình yêu, và sẽ sống như một bóng hình không biết đam mê, như Xuân Diệu đã mô tả:
“Yêu, là chết trong lòng một ít,
Vì mấy khi yêu mà chắc chắn được yêu?”
Dường như trái tim của Nadia đã phai nhạt một phần, nhưng chính góc khuất ấy lại là nơi tình yêu bắt đầu nảy nở trong cô. M.Gorki đã nhận xét rất đúng rằng: Khi đọc Sêkhôp, chúng ta cảm nhận được “một nụ cười buồn buồn của một tâm hồn biết yêu thương”, “tiếng thở dài khẽ mà sâu của một trái tim trong sạch.”
Đọc văn của Sê khốp, chúng ta nhận ra tâm hồn của mình được mở rộng, tiếp nhận những điều giản dị nhưng sâu sắc. Khi những trang sách kín đóng lại, đó mới là lúc văn học thực sự “sống”. Chúng ta thấy gần gũi với tác giả và cùng tạo ra một cuộc sống mới cho tác phẩm, tiếp nhận văn học bằng tình cảm chân thành. Trong quá trình đó, chúng ta không biết văn học đã đánh thức những suy tư, cảm xúc mới trong chúng ta, có khi chưa từng trải qua, có khi lại quen thuộc. Nhưng tất cả đã cho thấy sức mạnh vô hạn của văn chương đối với cuộc sống, làm thay đổi nhận thức của con người.
Một lần nữa, chúng ta nhận ra rằng tác phẩm của Sê khốp giống như một viên kim cương đa chiều, lung linh, từ một góc nhìn, chúng ta nhìn thấy một màu sắc, nhưng chỉ cần lệch một chút là màu sắc khác. Và hơn thế, văn chương của Sê khốp đã làm bừng tỉnh những trái tim im ắng, giáo dục con người.
Nghị luận, phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học: Một chuyện đùa nho nhỏ - mẫu 2
Văn học luôn là bức tranh đặc sắc phản ánh cuộc sống và là sự tưởng tượng sáng tạo của con người. Người tác giả viết ra những tác phẩm văn học sẽ trở thành những nghệ sĩ vĩ đại. Trong văn học Nga, Sê-khốp được coi là một bậc thầy trong việc chữa bệnh tinh thần của con người thông qua văn học. Câu chuyện Một chuyện đùa nho nhỏ năm 1886 là một ví dụ điển hình về đề tài tình yêu.
Ngay từ những dòng đầu tiên, chúng ta được đưa vào bối cảnh hùng vĩ và tuyệt đẹp của nước Nga. Buổi sáng trong sáng nhưng lạnh giá, dưới bầu trời xanh ấy là một đất nước phủ đầy tuyết trắng. Bức tranh đẹp đó mở đầu cho một câu chuyện tình yêu lãng mạn. Lối viết của tác giả đã tạo ra một hình ảnh của cô gái Nga như một bông tuyết trắng bay lên trời. Sự tinh tế trong miêu tả từ mái tóc đến lông mày đã thể hiện sự mong manh của người con gái. Câu chuyện bắt đầu khi anh hàng xóm mời cô đi trượt tuyết và cô đồng ý.
Trong quá trình đó, Nadia tỏ ra nhút nhát và rụt rè. Cô vượt qua sự sợ hãi để đồng ý theo chàng trai, cùng nhân vật tôi trượt xuống dốc. Trong những phút căng thẳng đó, chàng trai thốt lên lời yêu. Khi đến chân dốc, cô vừa kinh ngạc vừa nghi ngờ về tình cảm của chàng trai. Cô dường như là một cô gái dịu dàng, không quá nóng nảy hay cáu kỉnh. Tuy nhiên, những chi tiết như “không muốn tin rằng gió đã nói điều đó” như muốn nói lên điều gì đó. Có lẽ cô cũng đã có tình cảm với nhân vật tôi từ trước? Để khẳng định, cô đề nghị trượt thêm lần nữa. Vào khoảnh khắc đó, chàng trai lại nói lời yêu. Trong khi Nadia đắm chìm, nhân vật tôi mới tiết lộ đó chỉ là một trò đùa.
Mặc dù sợ hãi, nhưng Nadia cứ như chìm đắm trong những lời tỏ tình giả dối trong lúc trượt tuyết. Vì vậy, cô không thể không trượt tuyết, mặc dù vẫn cảm thấy lo sợ. Cô biết rằng chỉ khi đó mới nghe được lời yêu giống như thật. Chỉ vì một câu nói, một trò đùa nhỏ đã làm đảo lộn cuộc sống của cô. Khi leo lên bậc thang để trượt xuống, nhân vật tôi chỉ đứng dưới nhìn thờ ơ. Khi trượt xuống, nhân vật tôi nhận ra có lẽ tình cảm của mình dành cho cô gái dũng cảm kia đã tiến lên một bước. Có lẽ tình cảm của nhân vật tôi đã trở thành tình yêu, một phép thử cho cả hai. Chi tiết đó là một trở ngại trên con đường của họ, nhưng họ đã vượt qua được. Cuối cùng, nhân vật tôi không mất gì sau trò chơi đó.
Mùa đông qua, mùa xuân đến làm tan đi những ngày lạnh giá. Hai người lại gặp nhau trong một khung cảnh mùa thu lãng mạn tại nước Nga. Trước khi rời đi, hai người mới thật sự mở lòng với nhau và nói ra câu “tôi yêu em” thật lòng. Sau một trò đùa nhỏ, hai con người lại gần nhau hơn bao giờ hết! Sự rụt rè và tinh tế của họ đã tạo ra một tình huống truyện độc đáo. Tuy nhiên, nhân vật tôi không được sống bên cạnh Nadia. Cô gái đã tìm được hạnh phúc mới với người khác. Đó có lẽ là một kết thúc tốt cho cả hai. Kết thúc ấy cũng để lại một khoảng trống cho người đọc suy ngẫm và có thể viết tiếp câu chuyện.
Đọc văn của Sê khốp, những nhân vật dưới ngòi bút của ông như sống. Họ cảm thấy thực tế, sống động và hạnh phúc ở một nơi nào đó trên thế giới. Câu chuyện này cũng vậy, tình yêu của hai người, dù chỉ trong im lặng, lại làm cho người đọc xúc động. Có lẽ ở một kết cục nào đó, họ sẽ tìm thấy hạnh phúc bên nhau.
Nghị luận, phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học: Một chuyện đùa nho nhỏ - mẫu 3
Ngay từ khi còn là sinh viên Y, An-tôn Sê-khốp đã bắt đầu sáng tác truyện ngắn và kịch. Với cách viết độc đáo 'không có câu chuyện', truyện thường mở đầu trực tiếp vào khung cảnh, kết thúc mang lại cảm giác hụt hẫng, truyện ngắn của Sê-khốp ghi điểm trong lòng độc giả toàn cầu. Trong đó, 'Một chuyện đùa nho nhỏ' là một ví dụ điển hình. Qua hồi ức của nhân vật 'tôi', tác giả tinh tế diễn đạt suy nghĩ về sự chân thành trong tình yêu.
Câu chuyện tập trung vào những lần trượt tuyết giữa 'tôi' và Na-đi-a. Lần đầu tiên, trước khi xe dừng ở chân đồi, 'tôi' thì thầm 'Na-đi-a, anh yêu em'. Câu nói đó khiến Na-đi-a hoang mang. Cô vượt qua nỗi sợ, tiếp tục trượt cùng 'tôi'. Lần này, 'tôi' không còn đồng cảm với Na-đi-a. Anh ta đợi đến lúc gió rít lớn nhất rồi mới thốt lên 'Na-đi-a, anh yêu em'. Cuối cùng, Na-đi-a vẫn không tìm ra nguồn gốc của lời yêu thương. Kết thúc, nhà văn mô tả hình ảnh chia li của 'tôi' khi phải rời đi, suy tư về sau. Qua hồi ức về một kỉ niệm nhỏ ở quá khứ gắn với nhân vật 'tôi', Sê-khốp diễn đạt sâu sắc về sự chân thành trong cuộc sống, tình yêu.
Ban đầu, nhân vật 'tôi' không được mô tả chi tiết về tên, ngoại hình hay tính cách. Câu chuyện bắt đầu trực tiếp vào khung cảnh thường xuyên xuất hiện trong tác phẩm - một đồi cao. Tại đây, 'tôi' van nài Na-đi-a trượt tuyết cùng mình. Anh ta cam đoan và nài nỉ cô, đồng thời đánh thức tinh thần Na-đi-a. Sau khi thuyết phục được, 'tôi' đỡ cô vào xe và ôm lấy cô. Hành động này tưởng chừng rất ngọt ngào. Lần đầu trượt, khi xe lao vun vút, 'tôi' thì thầm 'Na-đi-a, anh yêu em'. Lời yêu thương như gió thoảng qua. Na-đi-a hoài nghi và băn khoăn 'Anh nói những lời đó? Hay không?'. Tuy nhiên, 'tôi' lại đứng bên cạnh, tránh né. Sau lần trượt này, 'tôi' nảy ra ý định đùa giỡn Na-đi-a. Đối diện với ánh mắt buồn, 'tôi' chỉ thấy sự ngộ nghĩnh của cô.
Ở lần trượt tiếp theo, 'tôi' vẫn đỡ Na-đi-a lên xe. Thấy cô tái nhợt, run rẩy, nhưng anh không vội vàng nói lời yêu thương. 'Tôi' đợi đến khi xe lao nhanh nhất, gió thổi gào to nhất mới nói 'Na-đi-a, anh yêu em'. Hành động này lặp đi lặp lại ở các lần sau. Để tránh ánh mắt của Na-đi-a, 'tôi' che miệng bằng khăn tay. Thay vì quan tâm đến sự lo lắng của cô, 'tôi' chỉ tập trung vào việc đùa giỡn. Bằng cách biến lời yêu thương thành 'chuyện đùa', 'tôi' mất khả năng đồng cảm với Na-đi-a, cũng như đẩy cô ra xa. Khi Na-đi-a quyết tâm tìm hiểu, 'tôi' trở thành người bé nhỏ trong đám đông.
Cuối cùng, 'tôi' đứng bên hàng rào, nhìn qua khe hở, thổ lộ lời yêu thương khiến cả hai đều hạnh phúc. Tiếc rẻ, 'tôi' không đủ dũng cảm để nói ra cảm xúc của mình. Sau này, khi mọi thứ đã trôi qua, 'tôi' vẫn hoài nghi về hành động của mình. Chính 'tôi' đã biến tình yêu thành 'một chuyện đùa nho nhỏ'. Kết quả, 'tôi' phải trả giá cho mọi chuyện. 'Tôi' là người gây ra và cũng là nạn nhân của câu chuyện.
Bên cạnh nhân vật 'tôi', nhà văn Sê-khốp còn lồng ghép câu chuyện xoay quanh cô gái Na-đi-a. Trong tiếng Nga, tên của cô có nghĩa là niềm hi vọng. Tên này phản ánh phần nào bản chất của Na-đi-a. Nghe câu nói 'Na-đi-a, anh yêu em', cô hoang mang và đầy băn khoăn. Cô nhìn 'tôi' với ánh mắt đầy rối bời. Để tìm ra nguồn gốc của lời yêu thương, Na-đi-a đã vượt qua nỗi sợ, mời 'tôi' cùng trải nghiệm. Sau mỗi lần trượt, cô im lặng suy ngẫm về những gì đã nghe. Khuôn mặt luôn phản ánh sự nghi ngờ về người nói câu 'Na-đi-a, anh yêu em'. Trong lòng, Na-đi-a đầy câu hỏi 'Câu chuyện này là gì? Ai đã nói những lời ấy? Anh ấy hay chỉ là tưởng tượng của mình?'. Cô mong câu nói đó là từ 'anh ấy' chứ không phải 'gió', để từ đó xác định sự thật. Ở lần trượt tuyết cuối cùng, dù tái nhợt và run rẩy, Na-đi-a vẫn ngồi lên xe, quyết tâm tìm hiểu sự thật.
Thông qua hai nhân vật 'tôi' và Na-đi-a, tác giả gửi gắm thông điệp về sự chân thành trong tình yêu. Biến câu nói 'Na-đi-a, anh yêu em' thành 'câu chuyện đùa' khiến 'tôi' bỏ lỡ cơ hội hạnh phúc và nuối tiếc. Đồng thời, khuyến khích Na-đi-a đi tìm hiểu sự thật. Hai nhân vật đối lập: một đùa giỡn với tình yêu, một trân trọng nó.
Với ngôn từ giản dị, lối kể chuyện độc đáo, Sê-khốp tạo ra một câu chuyện hấp dẫn. Ông hy vọng chúng ta sẽ sống và yêu thương chân thành, không để cuộc sống trở thành nỗi nuối tiếc sâu sắc.
Tiêu đề 'Một chuyện đùa nho nhỏ' có vẻ như là câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng thực tế lại làm ta suy ngẫm về cuộc sống, về những điều bình dị xung quanh. Hy vọng qua câu chuyện này, mọi người sẽ có cách ứng xử đúng đắn hơn.
