'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' là tác phẩm kịch nổi tiếng của Lưu Quang Vũ, sáng tác từ năm 1981 đến 1984. Vở kịch này dựa trên truyện dân gian cùng tên và mang đến một thông điệp xã hội sâu sắc.
Đây là vở kịch hiện đại duy nhất của Việt Nam được công nhận trên sân khấu quốc tế. Đạo diễn Nguyễn Đình Nghi đã dàn dựng vở kịch cho Nhà hát kịch nói Việt Nam, giành huy chương vàng tại Hội diễn Sân khấu toàn quốc năm 1990 và là vở kịch nói đầu tiên được biểu diễn ở nước ngoài. Các chuyên gia quốc tế đã ca ngợi giá trị nội dung và nghệ thuật của vở diễn.
Năm 2002, 'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' được dàn dựng bởi ê-kíp đạo diễn và thiết kế người Anh và công diễn tại nhà hát Yellow Earth dưới tên gọi 'The Butcher's Skin'.
Năm 2004, Nhà hát kịch Việt Nam đã dàn dựng lại vở kịch với dàn diễn viên mới và truyền hình trực tiếp từ Nhà hát Lớn Hà Nội qua kênh VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam.
Tóm tắt nội dung
Trương Ba, một ông lão yêu cờ tướng, được mọi người kính trọng nhờ đức hạnh và tính cách hiền lành. Tuy nhiên, do sự nhầm lẫn của Bắc Đẩu trong sổ tử, ông đã qua đời. Để sửa sai, Nam Tào, Bắc Đẩu và Đế Thích đã cho phép linh hồn Trương Ba sống lại trong thân xác của một anh hàng thịt vừa mới chết. Trương Ba phải đối mặt với nhiều phiền phức: từ việc bị làm phiền bởi lí trưởng, chị hàng thịt đòi chồng, đến việc gia đình ông cảm thấy xa lạ. Linh hồn Trương Ba phải chịu đựng sự bất tiện và thói xấu từ cơ thể mới. Đứng trước nguy cơ mất nhân cách và những phiền toái từ việc chiếm giữ cơ thể của người khác, Trương Ba quyết định trả lại xác cho hàng thịt và chấp nhận cái chết theo quy luật tự nhiên.
Lưu Quang Vũ đã phân tích chi tiết các nghịch cảnh trong kịch bản như sau:
- Cảnh 1: Linh hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt tranh cãi nảy lửa và hài hước.
- Cảnh 2, 3 và 4: Nỗi buồn trong gia đình Trương Ba và cảm xúc nội tâm của ông, vợ ông, cái Gái và cu Tị, con dâu của ông.
- Cảnh 5 & 6: Đế Thích được Ngọc Hoàng và Nam Tào tha thứ cho việc đưa hồn Trương Ba vào thân xác anh hàng thịt và trả lại cho chị hàng thịt. Trương Ba đã cứu cu Tị trước khi qua đời.
NSND Trần Tiến đã thêm vào kịch bản một yếu tố mới, thể hiện tính cách và hành động của Đế Thích có xu hướng đồng tính.
Các vai diễn
Dàn diễn viên trong buổi dàn dựng đầu tiên vào năm 1989 gồm:
- NSND Trọng Khôi trong vai Trương Ba.
- NSND Trần Tiến trong vai Đế Thích.
- NSƯT Phạm Bằng trong vai Lí trưởng.
...
- Lưu Quang Vũ.
Liên kết bên ngoài
- Thông tin về vở diễn 'The Butcher's Skin' tại nhà hát Yellow Earth Lưu trữ ngày 13 tháng 3 năm 2007 tại Wayback Machine
- Nhận xét về 'The Butcher's Skin' Lưu trữ ngày 28 tháng 9 năm 2007 tại Wayback Machine
- ^ “NSND Trần Tiến: 'Điều quan trọng nhất là phải dám dấn thân cho nghệ thuật'. https://songtre.com.vn/ (bằng tiếng Anh), truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2022