Hồng cầu và Vai trò Quan trọng trong Hệ tuần hoàn
Được viết bởi chuyên gia Huyết học - Truyền máu - Bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hạ Long.
Tế bào hồng cầu, hay còn được biết đến với tên gọi khác như hồng cầu, tiểu thể hồng cầu, huyết cầu,... chính là những tế bào máu phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy đến các mô cơ thể thông qua máu tuần hoàn.
1. Hồng cầu và Chức năng Quan trọng
Hồng cầu là loại tế bào máu chủ yếu đảm nhận chức năng quan trọng trong việc vận chuyển Oxy. Chúng có chứa Hemoglobin để vận chuyển Oxy từ phổi đến các mô và đồng thời nhận và vận chuyển CO2 từ các mô trở lại phổi để tiêu thụ. Hemoglobin, một protein, còn có chức năng đệm kiềm - toan, đó cũng là một chức năng quan trọng của hồng cầu.
Hồng cầu được tạo ra từ các tế bào gốc tạo máu trong tủy xương. Mặc dù là tế bào, nhưng hồng cầu trưởng thành lại không có nhân. Các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu được sử dụng để xác định nhóm máu. Hệ thống nhóm máu ABO là một trong những hệ thống quan trọng nhất.
Dưới kính hiển vi điện tử, hồng cầu có hình đĩa lõm hai mặt với đường kính khoảng 7,8 μm; chỗ dày nhất là 2,5 μm và không quá 1 μm ở trung tâm. Thể tích trung bình của hồng cầu vào khoảng 85 - 95 fL. Hồng cầu có khả năng biến dạng mà không bị vỡ khi đi qua các mao mạch chật hẹp, nhờ màng tế bào hồng cầu vừa có độ đàn hồi vừa giữ được các thành phần bên trong.
Số lượng hồng cầu trong máu thay đổi theo giới tính, độ tuổi, chủng tộc, và khu vực địa lý.
- Ở nam giới: 4,2 - 6,0 T/L.
- Ở nữ giới: 3,8 – 5,5 T/L.
- Ở trẻ sơ sinh: 4,5 – 6,0 T/L.
2. Quá Trình Hình Thành Hồng cầu
Trong những tuần đầu tiên của thai kỳ, tế bào hồng cầu có nhân xuất phát từ túi noãn hoàng. Đến tháng ba, gan, lách, và hạch lympho trở thành nguồn tạo hồng cầu (hồng cầu có nhân). Những tháng cuối thai kỳ, tủy xương là nơi chính tạo ra hồng cầu.
Dưới 5 tuổi, gần như mọi tủy xương đều sản xuất hồng cầu. Khi lớn lên, tủy xương ống mỡ hóa và không tạo hồng cầu nữa. Sau 20 tuổi, hồng cầu được tạo ra trong tủy xương dẹt (như xương đốt sống, xương ức, xương sườn, xương vai, xương chậu, xương sọ). Chức năng sinh hồng cầu giảm khi người già.
Các Giai Đoạn Phát Triển của Dòng Hồng Cầu
Tế bào gốc đa năng sinh máu là nguồn của mọi loại tế bào máu, bao gồm hồng cầu. Các tế bào đa năng sinh sôi, một số tiếp tục làm tế bào gốc, còn đa số biệt hóa thành hồng cầu, bạch cầu, và tiểu cầu.
Chất kích thích sinh máu như Interleukin-3 điều khiển sự phát triển của tế bào máu. Sự biệt hóa dựa vào các chất kích thích khác gọi là chất kích thích biệt hóa. Hồng cầu lưới xuyên mạch rời tủy xương đi vào máu.
3. Nơi Hồng Cầu Bị Phá Hủy
Một hồng cầu thường sống 120 ngày, sau đó bị phá hủy, hoặc có thể bị tấn công và phá hủy, ví dụ như bởi ký sinh trùng sốt rét. Hồng cầu giữ được sự linh hoạt nhờ một số enzyme, giữ sắt trong Hemoglobin, và ngăn chặn phản ứng oxy hóa của protein.
Thường sau vài giờ đến vài ngày, sắt từ Hemoglobin được tái sử dụng hoặc lưu trữ trong gan và các mô khác. Porphyrin của Hemoglobin sau đó trở thành sắt tố mật, chuyển vào gan để sản xuất mật. Quá trình này giúp tái sử dụng một cách hiệu quả.
4. Nguy Hiểm của Thiếu Hồng Cầu
Hồng cầu có vai trò quan trọng trong vận chuyển Oxy và cân bằng kiềm - toan. Thiếu hồng cầu gây giảm khả năng vận chuyển Oxy và CO2, dẫn đến tình trạng thiếu máu. Các dấu hiệu bao gồm mệt mỏi, yếu đuối, da xanh, khó thở, hoa mắt, chóng mặt, và tim đập nhanh.
Bệnh thiếu máu cần được chẩn đoán và điều trị sớm. Xét nghiệm máu thường quy giúp xác định tình trạng hồng cầu.
Khoa Xét nghiệm tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour đa dạng chuyên môn: Hóa sinh, Huyết học - Truyền máu, Vi sinh - Ký sinh trùng, và Giải phẫu bệnh với đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm đảm bảo chẩn đoán chính xác.
Mọi xét nghiệm tuân thủ quy trình chuẩn của Bộ Y tế và đảm bảo chất lượng cao.
- Lấy mẫu và vận chuyển an toàn
- Đảm bảo chất lượng xét nghiệm
- Trả kết quả nhanh chóng, hỗ trợ bác sĩ điều trị hiệu quả
Các thiết bị tự động hóa hiện đại của Beckman Coulter (Mỹ), Roche (Thụy Sĩ) gồm:
- Hệ thống vận chuyển mẫu và trả kết quả khí nén hiện đại của Beckman – Coulter (Mỹ) giảm ô nhiễm và giảm nhầm lẫn mẫu bệnh phẩm, đảm bảo kết quả chính xác.
- Hệ thống định danh và kháng sinh tự động VITEK2 COMPACT Biormerieux thực hiện xét nghiệm vi sinh, được sử dụng rộng rãi tại các bệnh viện lớn ở Hà Nội và Hải Phòng.
- Máy nhuộm hóa mô tự động BenchMark XT giúp chẩn đoán chính xác các loại ung thư, là máy đầu tiên tại Hải Phòng.
Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng gọi HOTLINE hoặc đặt lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng MyMytour để dễ dàng quản lý lịch hẹn và đặt lịch từ mọi nơi.
Bài viết tham khảo: login.medlatec.vn, vienhuyethoc.vn, bthh.org.vn