Hồng cầu và tác dụng của chúng đối với cơ thể

1. Hồng cầu là gì?

Trong cơ thể, máu chứa hai phần chính: tế bào và huyết tương. Tế bào bao gồm hồng cầu, bạch cầu, và tiểu cầu. Huyết tương chứa các yếu tố đông máu, kháng thể, protein, nội tiết tố, muối khoáng, và nước.

Trước đây, dưới kính hiển vi quang học, hồng cầu được nhìn thấy có hình tròn, từ đó có tên gọi “hồng cầu”. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của kỹ thuật hiện đại, kính hiển vi điện tử giúp các nhà nghiên cứu quan sát rõ hơn về hình dạng của hồng cầu. Chúng thực sự là các tế bào có hình dạng đĩa hai mặt lõm, với kích thước rất nhỏ không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Hồng cầu chiếm tỉ lệ lớn nhất trong thành phần máu.

Hình dạng của hồng cầu giúp tăng diện tích tiếp xúc và khả năng hấp thụ oxy, giúp chúng vận chuyển oxy đến khắp cơ thể một cách hiệu quả.

Hồng cầu là thành phần phổ biến nhất trong máu và chứa hemoglobin (Hb), là chất tạo nên màu sắc đỏ cho máu. Hemoglobin chiếm 34% trọng lượng của hồng cầu.

Đối với người bình thường, số lượng hồng cầu trong máu ngoại vi là:

• Đàn ông: 5.400.000 ± 300.000 /mm3.

• Phụ nữ: 4.700.000 ± 300.000/mm3.

Tuy nhiên, số lượng hồng cầu có thể biến đổi. Ví dụ, ở trẻ sơ sinh, trong hai tuần đầu tiên, số lượng hồng cầu thường rất cao, sau đó có thể xảy ra việc vỡ hồng cầu - đây cũng là nguyên nhân gây ra hiện tượng da vàng sinh lý ở trẻ sơ sinh. Ngoài ra, những người làm việc vất vả hoặc sống ở vùng cao có thể có số lượng hồng cầu cao hơn so với người khác.

2. Tính năng của hồng cầu

Hồng cầu được hình thành từ tủy xương qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau, trải qua quá trình trở thành hồng cầu trưởng thành.

Hồng cầu thường tồn tại trong khoảng từ 90 đến 120 ngày. Hồng cầu lão hóa sẽ bị phá hủy ở gan và lá lách. Trung bình mỗi ngày, có khoảng 200 - 400 tỷ hồng cầu chết đi. Sau đó, tủy xương sẽ sản xuất ra một lượng tế bào hồng cầu mới để thay thế cho hồng cầu đã chết.

Thiếu hồng cầu gây ra tình trạng thiếu máu, khiến cơ thể mệt mỏi.

Chức năng chính của hồng cầu là vận chuyển khí oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể và đồng thời loại bỏ khí cacbonic từ các tế bào để đưa đến phổi để đào thải. Hồng cầu đóng vai trò quan trọng và ảnh hưởng lớn đến các hoạt động của cơ thể:

Hồng cầu đưa các axit béo, axit amin và glucose từ vi khuẩn ruột non đến tế bào và cơ quan trong cơ thể. Sau đó, máu sẽ loại bỏ các chất độc từ quá trình trao đổi chất này đến các cơ quan bài tiết.

Khi có đủ hồng cầu, da và niêm mạc sẽ có màu hồng khỏe mạnh, rất đặc trưng. Nhưng khi thiếu hồng cầu, gây ra tình trạng thiếu máu hoặc mất máu, da và niêm mạc sẽ trở nên nhợt nhạt, người cảm thấy mệt mỏi, uể oải, kém tập trung khi làm việc,...

Nếu có biểu hiện số lượng hồng cầu không bình thường, có thể gặp tình trạng thiếu máu, xuất huyết hoặc các vấn đề khác liên quan đến hồng cầu.

3. Làm thế nào để tăng cường sản xuất hồng cầu?

Hồng cầu có tuổi thọ khoảng 120 ngày và là một trong những loại tế bào được thay thế thường xuyên nhất trong cơ thể. Do đó, chúng ta cần chú ý đến chế độ ăn uống để đảm bảo cơ thể sản xuất đủ hồng cầu. Dưới đây là một số điều bạn nên làm:

Bổ sung đều đặn các thực phẩm như thịt, trứng, sữa,...

Cung cấp axit folic từ các loại rau xanh sâu, ngũ cốc, chuối, dưa gang, gan, thận bò,...

Hãy tăng cường ăn các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, đậu phụ, gan, hàu, trai, củ cải đường,... Ngoài ra, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung sắt qua thực phẩm chức năng. Nhưng cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ, tránh lạm dụng.

Bổ sung vitamin A giúp các hồng cầu đang phát triển tiếp nhận đủ sắt cần thiết để tạo ra hemoglobin. Các thực phẩm giàu vitamin A bao gồm khoai lang, rau xanh đậm màu, bí đỏ, cà rốt, bưởi, dưa hấu, dưa vàng,...

Đảm bảo cung cấp đủ hồng cầu bằng cách ăn đa dạng các loại thực phẩm.

Ngoài việc bổ sung thực phẩm, hãy duy trì lối sống lành mạnh:

Thường xuyên tập thể dục, luyện tập: Điều này rất quan trọng đối với những người có ít tế bào hồng cầu. Bạn có thể đi bộ nhanh, chạy hoặc bơi để kích thích cơ thể sản xuất tế bào hồng cầu và hemoglobin.

Hãy từ bỏ thói quen sử dụng chất kích thích: Hút thuốc lá, uống rượu bia là những thói quen xấu gây ra sự cản trở cho sự lưu thông máu và khó đưa oxy đến cơ thể, cũng như làm giảm sự sản xuất tế bào hồng cầu.

Truyền máu: Trong các trường hợp cần thiết, khi cơ thể thiếu máu nghiêm trọng và việc bổ sung dinh dưỡng không đủ để cung cấp máu, bác sĩ có thể đề xuất truyền máu.

Hãy thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe để hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của bạn.

Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều này là phương pháp tốt nhất để hiểu rõ về tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn, bao gồm cả việc đánh giá số lượng tế bào hồng cầu. Kiểm tra máu cũng có thể phát hiện ra những nguy cơ tiềm ẩn có thể gây ra tình trạng tế bào hồng cầu thấp.