Buzz
Hãy tóm tắt những sự kiện chính trong văn bản Kiêu binh nổi loạn và chỉ ra mâu thuẫn ở đây?
Nội dung chính
| Đoạn trích “Kiêu binh nổi loạn” thể hiện sự thối nát của phủ chúa Trịnh và miêu tả sự nổi loạn của đám kiêu binh khi căm ghét và khinh bỉ cách làm của chúa Trịnh và quận Huy. |
Tóm tắt
Trích đoạn từ “Kiêu binh nổi loạn” trong Hoàng Lê nhất thống chí đã phản ánh sự thối nát của phủ chúa Trịnh: việc tranh giành quyền lực giữa cha, con, anh, em chỉ là vì lợi ích riêng của các phe đảng, không liên quan đến lợi ích của đất nước hay nhân dân. Mọi hành động nổi loạn, tàn bạo của bọn kiêu binh chỉ là vì sự tức giận với cách thống trị bất công của chúa Trịnh và quận Huy.
Chuẩn bị
- Hãy đọc kỹ phần Kiến thức ngữ văn để áp dụng vào phần đọc hiểu.
- Hãy đọc kỹ một số lưu ý trước khi đọc văn bản Kiêu binh nổi loạn.
- Hãy đọc nội dung đoạn giới thiệu để hiểu rõ bối cảnh của đoạn trích.
Trong quá trình đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong quá trình đọc trang 36 SGK Văn 10 Cánh diều
Ai là người kể chuyện?
Phương pháp giải:
Hãy đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Người kể chuyện chính là tác giả của tác phẩm.
Trong quá trình đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong quá trình đọc trang 36 SGK Văn 10 Cánh diều
Người kể chuyện nhận xét gì về đầu bếp và gia thần của Trịnh Tông?
Phương pháp giải:
- Hãy đọc kỹ phần 1 văn bản.
- Chú ý đến những chi tiết mô tả về đầu bếp và gia thần của Trịnh Tông.
Lời giải chi tiết:
Nhận xét về đầu bếp và gia thần của Trịnh Tông của người kể chuyện như sau:
- Đầu bếp: có tên là Dự Vũ, người có trí tuệ, biết cách nói và suy luận.
- Gia thần: được gọi là Gia Thọ, xuất thân từ làng Bát Tràng, huyện Gia Lâm, là người thông minh và sắc sảo.
Trong quá trình đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Trong quá trình đọc trang 37 SGK Văn 10 Cánh diều
Chú ý động lực và thái độ của đầu bếp và thân quân.
Phương pháp giải:
Hãy tập trung vào các chi tiết miêu tả về động lực và thái độ của đầu bếp và thân quân.
Lời giải chi tiết:
Sau khi được thế tử mời ăn uống no nê và thể hiện ý định mong mọi người giúp đỡ nhà chúa cùng với lời hứa “Nếu công việc thành công, sẽ có danh vọng vĩ đại, thì tất nhiên sẽ có tên tuổi vững chắc, dài lâu”. Nghe điều này, tất cả mọi người (bao gồm đầu bếp và thân quân) đồng ý một cách quyết tâm.
Trong quá trình đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Trong quá trình đọc trang 37 SGK Văn 10 Cánh diều
Người nào kể về nhân vật Bằng Vũ?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn mô tả về nhân vật Bằng Vũ.
Lời giải chi tiết:
Tác giả là người kể chuyện về nhân vật Bằng Vũ.
Trong quá trình đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Trong quá trình đọc trang 38 SGK Văn 10 Cánh diều
Chú ý lời nói, thái độ và hành động của Quận Huy.
Phương pháp giải:
Hãy đọc kỹ đoạn văn mô tả lời nói, thái độ và hành động của Quận Huy.
Lời giải chi tiết:
- Khi biết rằng mình sẽ đối mặt với nguy hiểm vào ngày hôm sau, Quận Huy không thể hiện dấu hiệu lo lắng mà vẫn giữ thái độ bình tĩnh và tuyên bố mạnh mẽ: “Nếu phải chết, tôi cũng sẽ chết. Nhưng dù sao đi chăng nữa, cũng phải đưa theo một vài kẻ để đi theo”.
- Dù được khuyên bảo bởi người nhà rằng nên thực hiện một số hành động như lập kế hoạch trốn thoát, kêu gọi quân đội từ bên ngoài giúp đỡ, hoặc che chở cho người quý trong phủ, Quận Huy vẫn từ chối.
- Thái độ và hành động của Quận Huy không phản ánh sự đề phòng (Chứng minh: “Trong đêm đó, Quận Huy ngủ ở trong phủ, chỉ đi kèm với vài người hầu như bình thường, không có sự đề phòng gì cả”).
Trong quá trình đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Trong quá trình đọc trang 39 SGK Văn 10 Cánh diều
Mô tả về tinh thần của kiêu binh như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần văn mô tả tinh thần của kiêu binh.
Lời giải chi tiết:
Tinh thần của kiêu binh:
- Khi nghe tiếng trống, binh lính hân hoan nhảy múa, sẵn sàng tấn công và tấn công vào trong phủ.
- Khi các cánh cửa đã đóng, binh lính bên ngoài vẫn không ngừng hò reo, gọi gào nhưng không thể xâm nhập được.
→ Tinh thần của các kiêu binh rất mạnh mẽ, hào hứng, có phần hỗn loạn và thiếu sự tổ chức.
Trong quá trình đọc 7
Trả lời Câu hỏi 7 Trong quá trình đọc trang 39 SGK Văn 10 Cánh diều
Tập trung vào hành động và thái độ của Quận Châu khi đối diện với bọn kiêu binh.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn mô tả hành động và thái độ của Quận Châu khi bị kiêu binh đe dọa.
Lời giải chi tiết:
- Trong tình huống này, bọn kiêu binh dọa rằng nếu không mở cửa, họ sẽ đột nhập và phá hủy nhà của Quận Châu.
- Quận Châu phải chịu sự run sợ và cuối cùng phải mở cửa cho bọn kiêu binh xâm nhập.
→ Hành động và thái độ của Quận Châu rõ ràng phản ánh sự nhu nhược và sợ hãi.
Trong quá trình đọc 8
Trả lời Câu hỏi 8 Trong quá trình đọc trang 40 SGK Văn 10 Cánh diều
Sự bất lực, thảm hại và bi kịch của Quận Huy được miêu tả qua những chi tiết nào?
Phương pháp giải:
Tập trung vào đoạn văn mô tả sự thất bại của Quận Huy.
Lời giải chi tiết:
Sự bất lực, thảm hại và bi kịch của Quận Huy được mô tả qua những chi tiết như sau:
- Voi cưỡi của Quận Huy bị tấn công và chạy mất túi, không còn cách nào khác.
- Cung của Quận Huy bị đứt dây khi giương lên; súng để nạp đạn lại bị kẹt → không thể tiêu diệt kẻ địch.
- Quân lính bên ngoài sử dụng cây liêm để kéo ngã và đánh Quận Huy.
- Một đám người từ cửa Tuyên Vũ xông vào, chặn đường cho voi, khiến nó không thể di chuyển → Quận Huy bị giẫm đạp và đánh bại ngay tại chỗ.
Trong quá trình đọc 9
Trả lời Câu hỏi 9 Trong quá trình đọc trang 40 SGK Văn 10 Cánh diều
Tác dụng của những hình ảnh so sánh trong lời kể là gì?
Phương pháp giải:
Chú ý đến những hình ảnh so sánh trong đoạn văn cuối trang 10.
- Liệt kê những hình ảnh so sánh trong đoạn trích.
- Đọc kỹ đoạn trích để tìm ra tác dụng của chúng.
Lời giải chi tiết:
Những hình ảnh so sánh trong lời kể có các tác dụng sau:
- “Như cầu thang lên xuống như khi chơi quả cầu hoặc kéo pho tượng Phật”
→ Giúp người đọc hình dung cách tư thế của thế tử khi được nâng lên.
- “Cả kẻ buôn bán ở các phố phường, chợ búa đều tranh nhau kéo đến xem mặt chúa, sân phủ đông như họp chợ”.
→ Nhấn mạnh sự tò mò và sự quan tâm của mọi người khi muốn chiêm ngưỡng gương mặt của chúa.
Trong quá trình đọc 10
Trả lời Câu hỏi 10 Trong quá trình đọc trang 41 SGK Văn 10 Cánh diều
Bọn kiêu binh tấn công chúa cũ, trả thù các đại thần như thế nào?
Phương pháp giải:
Chú ý đoạn văn mô tả sự tấn công của bọn kiêu binh, trả thù các đại thần (đoạn cuối trang 11)
Lời giải chi tiết:
Bọn kiêu binh tấn công chúa cũ, trả thù các đại thần như sau:
- Nhà của Quận Huy bị phá hủy hoàn toàn, không còn mảnh vụn nào.
- Các đồng minh của Thị Huệ và Quận Huy, những quan tòng mà quân lính ghét bị tấn công và truy bắt, sau đó bị hành hình.
- Gây rối và rối loạn thành phố. Dù có lệnh cấm từ triều đình nhưng không thể kiểm soát.
Trong quá trình đọc 11
Trả lời Câu hỏi 11 Trong quá trình đọc trang 41 SGK Văn 10 Cánh diều
Chi tiết nào chỉ ra sự bất lực của Trịnh Tông, không thể kiểm soát được bọn kiêu binh?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn mô tả sự bất lực của Trịnh Tông trước sự lộng hành quá mức của kiêu binh (đoạn cuối trang).
Lời giải chi tiết:
Trước sự lộng hành quá mức của bọn kiêu binh, Trịnh Tông tỏ ra bất lực, thể hiện qua chi tiết sau:
- Trịnh Tông đã gửi một người điều tra, lén đến gần đám kiêu binh, và sau đó bắt một người dân bình thường ở gần đó để giả vờ ra oai.
→ Kết quả: Việc tấn công vào nhà cửa tạm ngưng nhưng việc truy bắt và hành hình vẫn tiếp tục.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 42 SGK Văn 10 Cánh diều
Tóm tắt những sự kiện quan trọng trong văn bản Kiêu binh nổi loạn và chỉ ra mâu thuẫn cơ bản.
Phương pháp giải:
- Đọc văn bản cẩn thận
- Tập trung vào nhân vật, sự kiện và tình huống để nhận biết mâu thuẫn.
Lời giải chi tiết:
Những sự kiện chính trong văn bản bao gồm:
- Dự Vũ, Gia Thọ đều ủng hộ Tông làm phản, còn gọi cơm ngỏ ý chỉ là hành động giả dối để đổ tội cho quận Huy.
- Vũ Bằng là kẻ lãnh đạo phản bội và khiến ba quân tấn công.
- Sự can thiệp của các quý tộc như quận Viêm, con trai Chiếu lĩnh bá, quận Hoàn, Thánh mẫu... chỉ là vụng về để tìm lợi ích cá nhân hoặc bảo vệ quyền lợi của mình.
- Kiêu binh nổi loạn đột nhập vào phủ và sát hại Quận Huy và đốt nhà của hắn.
- Trịnh Tông được lên làm vua, còn Trịnh Cán bị loại bỏ.
→ Mâu thuẫn chính ở đây là sự căm ghét đối với Quận Huy, vì những hành động tàn bạo của họ và mục tiêu của cuộc nổi loạn là trả thù và báo thù.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 42 SGK Văn 10 Cánh diều
Những chi tiết về hành động của đám kiêu binh. Em có quan điểm gì về những hành động này?
Phương pháp giải:
- Đọc văn bản
- Xác định các chi tiết về hành động của kiêu binh
- Phát triển quan điểm cá nhân về chúng.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết về hành động của đám kiêu binh bao gồm:
- Khi họp mặt, tất cả đều đầy quyết tâm và sợ Quận Huy.
- Khi nghe thấy tiếng trống, mọi người đều hăng hái nhảy lên và lao vào phủ.
- Khi cửa bị đóng lại, họ reo hò và hét lên giận dữ.
- Khi Quận Châu đề xuất đàm phán, họ không chịu nghe và đe dọa sẽ phá hủy phủ của hắn.
- Khi thấy Quận Huy cưỡi voi, họ càng sợ hơn, nhưng sau đó lại tấn công và giết hắn ngay tại chỗ.
- Em trai Quận Huy cũng bị chúng đập và ném xác xuống hồ Thủy Quân.
- Khi anh em Quận Huy bị giết, chúng vui mừng và xin Chúa phá đình của hắn.
Quan điểm của em về những hành động này là:
Ban đầu, họ có vẻ sợ hãi trước sức mạnh của Quận Huy, nhưng sau đó, họ quyết tâm và đoàn kết để đối phó. Hành động này phản ánh sức mạnh của tinh thần đoàn kết và quyết tâm của họ.
Nó cũng cho thấy sự thách thức và sự không sợ hãi trước quyền lực cũng như sự đấu tranh cho quyền lợi và tự do của họ.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 42 SGK Văn 10 Cánh diều
Các chi tiết, hình ảnh nào thể hiện sự bất lực và thất bại của phe Quận Huy?
Phương pháp giải:
- Đọc và nắm vững nội dung văn bản
- Phân tích chi tiết để tìm ra sự bất lực và thất bại của Quận Huy.
Lời giải chi tiết:
Các chi tiết, hình ảnh thể hiện sự bất lực và thất bại của phe Quận Huy bao gồm:
- Thiếu chiến thuật và chuẩn bị kỹ lưỡng.
- Quận Châu ban đầu muốn đe dọa quân lính nhưng bị kiêu binh đe doạ mà phải mở cửa.
- Quận Huy cưỡi voi và giương cung nhưng không thành công, thậm chí là bị đánh bại.
- Quân lính kéo Quận Huy xuống và giết chết hắn ngay tại chỗ.
- Em ruột Quận Huy cũng bị tấn công và chết ngay tại chỗ.
- Sau khi anh em Quận Huy bị giết, kiêu binh tiếp tục tấn công và phá hủy phủ.
- Chúa chạy trốn và chỉ dừng lại sau khi bị đe dọa.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 42 SGK Văn 10 Cánh diều
Trịnh Tông lên ngôi vua trong bức tranh nào đặc biệt? Nhận xét về cách tác giả mô tả.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ văn bản
- Tập trung vào chi tiết về việc Trịnh Tông lên ngôi
- So sánh để nhận biết điểm đặc biệt.
Lời giải chi tiết:
Trịnh Tông được đưa lên ngôi với chiếc mâm gỗ làm ngai, ngồi trên đó, được tám người kề vai khiêng.
Sự kiện khiêng Tông trên chiếc mâm gỗ được mô tả cẩn thận, từ việc đặt, nâng lên và hạ xuống, thu hút sự chú ý của đám đông. Thậm chí từ “ngoài phủ đường” cũng được mô tả đầy hài hước, không có vẻ nghiêm trọng. Mặc dù Trịnh Tông được gọi là thế tử, mặt rồng, Thánh chúa... nhưng ngai vàng chỉ là chiếc mâm đặt trên vai đám lính, tạo cảm giác như đang diễn ra một sự kiện bình dân.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 42 SGK Văn 10 Cánh diều
Hãy trích dẫn một số ý kiến, nhận xét của người kể về các sự kiện và nhân vật lịch sử trong văn bản. Theo bạn, quan điểm và thái độ của người kể có được coi là khách quan và đáng tin cậy không? Tại sao?
Phương pháp giải:
- Đọc và hiểu rõ văn bản
- Lưu ý cách diễn đạt, thái độ của người kể
- Đưa ra đánh giá khách quan
Lời giải chi tiết:
Một số ý kiến, nhận xét của người kể chuyện bao gồm:
- Bằng Vũ được thuê làm lính thay cho làng. Gã nhỏ bé, lịch lãm nhưng cũng hết sức nhỏ nhẹ.
- Quân lính sợ Quận Huy, khi thấy hắn cưỡi voi, họ sụp xuống nghe lệnh, không ai dám phản đối, cũng không ai dám tấn công.
- Khi anh em Quận Huy qua đời, quân lính mừng phấn khích.
Quan điểm và thái độ của người kể chuyện được coi là đáng tin cậy vì họ là người truyền đạt quan điểm từ bên trong câu chuyện, có thể là nhân chứng hoặc người tham gia ẩn danh. Họ cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về tình hình, hành động, thái độ và tâm trạng. Các nhân vật trong tiểu thuyết thường là những người có thật, vì vậy người kể chuyện không thể tùy ý biến tấu hoặc áp đặt quan điểm cá nhân vào ý kiến và nhận xét của mình.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 42 SGK Văn 10 Cánh diều
Người xưa đã nêu ra năm nguy cơ làm mất nước: “Một, trẻ con không tôn trọng người già; hai, học trò không tôn trọng thầy cô; ba, binh sĩ và tướng lãnh không biết giữ vững lòng kiên nhẫn; bốn, tham nhũng lan rộng; năm, người trí thức lên án và quay lưng.” (Lê Quý Đôn). Sau khi đọc đoạn trích về Kiêu binh nổi loạn, em nghĩ gì về ý kiến này?
Phương pháp giải:
- Đọc và hiểu rõ văn bản
- Liên kết với các tài liệu có liên quan đến yêu cầu của câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Sau khi đọc về Kiêu binh nổi loạn, em đồng ý với ý kiến của Lê Quý Đôn vì triều đại phong kiến đã trải qua sự suy thoái đáng kinh ngạc. Cha mất, các anh em cãi nhau, tranh giành quyền lực. Trịnh Tông được lên ngôi hoàn toàn nhờ vào sự ngẫu hứng của số phận, với sự ủng hộ của đám lính tự phát. Nhưng sau khi trở thành vua, hắn không thể kiểm soát được bọn lính đảo chính: phá nhà cửa, giết người, cướp của...
