Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 (trang 107, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Xác định các câu hỏi tu từ trong đoạn trích vở kịch Trưởng giả học làm sang. Giải thích tại sao chúng là câu hỏi tu từ.
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn trích để tìm câu hỏi tu từ.
Lời giải chi tiết:
Các câu hỏi tu từ: Đâu có là thế nào? Thế này là thế nào? Lại phải nói nữa sao? Quý phái mặc ngược hoa à? Tôi mặc như này có vừa sát không? Thế nào?
Những câu hỏi này là tu từ vì:
- Có cấu trúc nghi vấn và kết thúc bằng dấu chấm hỏi.
- Sử dụng để nhấn mạnh thông tin mà người nói muốn truyền tải.
- Thể hiện rõ ý nghĩa tượng trưng.
- Có thể dùng cách nói ẩn dụ để truyền đạt ý nghĩa.
- Đôi khi hàm ý phủ định về nội dung của câu.
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 (trang 107, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chuyển các câu hỏi tu từ từ bài tập 1 thành câu kể, kết thúc bằng dấu chấm, sao cho vẫn giữ được ý nghĩa ban đầu. So sánh hiệu quả của câu hỏi tu từ và câu kể.
Phương pháp giải:
Viết lại câu hỏi tu từ thành câu kể để so sánh hiệu quả.
Lời giải chi tiết:
Các câu hỏi tu từ: Đâu có là thế nào? Thế này là thế nào? Lại phải nói nữa sao? Quý phái mặc ngược hoa à? Tôi mặc như này có vừa sát không? Thế nào?
=> Chuyển thành câu kể:
- Đâu có như thế.
- Thế này là sao?
- Nói nữa sao?
- Quý phái mặc ngược hoa.
- Tôi mặc vừa sát như thế này, đúng không?
=> Khi chuyển sang câu kể, mất đi ý nghĩa ẩn dụ và sắc thái biểu đạt của câu hỏi tu từ.
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 (trang 107, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chuyển đổi các câu sau thành câu hỏi tu từ:
a. – Tôi không biết làm sao có thể đến sớm hơn được, tôi đã cho hai mươi thợ bạn làm gấp áo cho ngài đấy.
b. – Hãy đi chậm thôi, chú mình.
(Mô-li-e, Trưởng giả học làm sang)
Phương pháp giải:
Chuyển đổi các câu cho sẵn thành câu hỏi tu từ.
Lời giải chi tiết:
a. – Tôi biết làm sao đến sớm hơn được đây? Tôi đã cho hai mươi thợ bạn làm gấp áo cho ngài chưa?
b. – Chú mình có thể đi chậm lại được không?
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 (trang 107, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Những câu kết thúc bằng dấu chấm hỏi dưới đây có phải là câu hỏi tu từ không? Tại sao?
Ơi người em gái xõa tóc bên cửa sổ! Em yêu mùa xuân vì cảm nhận nhựa sống rạo rực trong cành mai, gốc đào, chồi mận ngoài vườn phải không? Chàng trai kia yêu mùa xuân vì lúc mùa xuân đến, chàng nghe đồi núi chuyển mình, sông hồ rung động trong cuộc đổi thay của đời phải không? Còn người thiếu phụ ở nơi xa yêu mùa xuân vì hi vọng được trở về nơi bến đợi sông chờ phải không?
(Vũ Bằng, Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt)
Phương pháp:
Áp dụng kiến thức về câu hỏi tu từ để xác định.
Lời giải chi tiết:
Những câu kết thúc bằng dấu chấm hỏi trên là câu hỏi tu từ. Chúng được sử dụng để tăng cảm xúc và truyền tải nhiều tầng ý nghĩa.
Câu 5
Trả lời Câu hỏi 5 (trang 108, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đặt câu hỏi tu từ cho các tình huống sau:
a. Thể hiện cảm xúc khi nhận được món quà từ người thân.
b. Thể hiện suy nghĩ về nhân vật trong tác phẩm văn học đã học hoặc đọc qua.
Phương pháp:
Sử dụng kiến thức về câu hỏi tu từ để đặt câu hỏi cho từng tình huống.
Lời giải chi tiết:
a. Món quà này đáng quý, mẹ đã dành tâm huyết phải không?
b. Nếu Thị Nở đồng ý cưới Chí Phèo, số phận của hắn sẽ ra sao nhỉ?