Buzz
Phát hiện lỗi sử dụng từ Hán Việt trong các câu sau. Phân tích và sửa chữa những lỗi đó.
Câu 1
Chỉ ra lỗi dùng từ Hán Việt trong những câu sau đây. Phân tích những lỗi ấy và sửa lại cho đúng.
a. Song thân của thằng bé ấy đều làm công nhân ở xí nghiệp in.
b. Ông ấy vừa giỏi về cơ khí lại vừa giỏi về kinh doanh, thật là tài hoa.
c. Sáng mai, các bạn tập họp đúng giờ nhé.
d. Đọc sách nơi không đủ ánh sáng dễ làm giảm sút thị giác.
đ. Chú tôi thường lợi dụng những vật phế thải để tạo nên những món đồ trang trí xinh xắn.
e. Nông nghiệp và nghề đánh cá nước ta phát triển mạnh ở quý III năm nay.
ê. Năm mới cháu chúc ông luôn được an khang và bách niên giai lão.
g. Hoa xuân đua nở tân trang cho đời thêm những sắc màu tươi thắm.
h. Cảnh vật nơi đây trông rất kiều diễm.
Phương pháp giải:
Đọc lý thuyết tại phần Tri thức Ngữ Văn.
Lời giải chi tiết:
|
Câu |
Lỗi dùng từ Hán Việt |
Sửa lại |
|
a |
Dùng từ song thân không hợp phong cách. |
Song thân → Bố mẹ |
|
b |
Dùng từ tài hoa là không đúng nghĩa |
Tài hoa → tài năng |
|
c |
Dùng từ tập họp là không đúng hình thức ngữ âm. |
tập họp → tập hợp |
|
d |
Dùng từ thị giác là không đúng nghĩa. |
thị giác → thị lực |
|
đ |
- Dùng từ lợi dụng là không đúng nghĩa. - Dùng cụm từ vật phế thải vừa thừa từ, vừa không đúng nghĩa. |
- lợi dụng → tận dụng - vật phế thải → phế liệu |
|
e |
Dùng từ nông nghiệp và cụm từ nghề đánh cá là những từ có khả năng kết hợp. |
nghề đánh cá à ngư nghiệp |
|
ê |
Dùng cụm từ an khang và bách niên giai lão không phù hợp với phong cách. |
an khang và bách niên giao lão → mạnh khỏe và sống lâu trăm tuổi |
|
g |
Dùng từ tân trang không phù hợp với phong cách. |
tân trang → tô điểm |
|
h |
Dùng từ kiều diễm không phù hợp với phong cách. |
kiều diễm → lộng lẫy |
Câu 2
Chọn từ Hán Việt từ cột B có ý nghĩa tương đương với từ ngữ hoặc cách diễn đạt ở cột A (viết vào vở):
Hình ảnh (trang 45, SGK Ngữ Văn 10, tập hai)
Cách giải:
Liên kết các từ Hán Việt có nghĩa tương đương.
Giải thích chi tiết:
1 - ê 2 - g
3 - i 4 - c
5 - e 6 - đ
7 - a 8 - b
9 - d 10 – h
Câu 3
Thay thế các câu sau đây bằng các câu có sử dụng từ Hán Việt sao cho tương đồng về ý nghĩa và lịch sự hơn:
a. Ẩm thực Việt Nam rất đa dạng, phong phú.
b. Tổng thống Pháp và phu nhân sẽ công du nước ta vào khoảng từ ngày 10 đến ngày 20 tháng 11 năm nay.
c. Bẻ bông, giẫm lên cỏ trong công viên, xả rác nơi công cộng là hành động cần phải loại bỏ.
d. Người đứng đầu các quốc gia đều bày tỏ sự lo sợ trước tình hình kinh tế đang có nhiều biến động phức tạp như hiện nay.
đ. Nhuận bút của ông ấy rất cao.
e. Anh ấy bảo tôi thay anh ấy làm hết những thủ tục này.
ê. Nền kinh tế nước ấy đã phục hồi mạnh mẽ và từ việc tụt hậu dần trở thành tiên tiến.
g. Các nghĩa sĩ Cần Giuộc đã dũng cảm tấn công đồn giặc Pháp, không sợ hy sinh.
h. Những điều ông ấy nói trong cuộc họp đã bị nhiều người phản đối.
Từ đọc đến viết
Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) nhận xét về tài năng văn chương của Nguyễn Trãi.
Cách giải:
Tìm hiểu thông tin chính và tài năng văn chương của Nguyễn Trãi.
Giải thích chi tiết:
Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi được xem là “kiệt tác thiên cổ”, khẳng định chủ quyền của Đại Việt, đồng thời cũng thể hiện tài năng văn chương của ông. Tài năng này được thể hiện qua việc sử dụng từ ngữ một cách lịch thiệp đi cùng lối diễn đạt chặt chẽ, sắc sảo, tinh tế. Nguyễn Trãi không chỉ thành công trong viết cáo, thư, mà còn đạt thành công với thơ Nôm Đường luật qua tập Quốc âm thi. Ông là người đã mở ra và khơi mào cho sự phát triển của thơ tiếng Việt. Với những “di cảo” này, chúng ta có thể chắc chắn về tài năng văn chương của Nguyễn Trãi, và công nhận tầm vóc văn hào của ông.
