Hướng dẫn bài Tiếng đàn giải oan trong SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 141 SGK Văn 9 Chân Trời Sáng Tạo

Đọc truyện thơ Thạch Sanh và tóm tắt cốt truyện. Đặc điểm nào của cốt truyện thể hiện trong thơ Nôm?

Phương pháp giải:

Tìm đọc và tóm tắt truyện thơ Thạch Sanh, rút ra nhận xét.

Lời giải chi tiết:

Tóm tắt:

Ở quận Cao Bình có đôi vợ chồng già mà không có con. Ngọc Hoàng cho Thái tử đầu thai làm con họ. Cậu sinh ra thì mẹ mất, sống trong túp lều cũ. Cậu tên Thạch Sanh, học võ nghệ và mọi phép thần thông.

Thạch Sanh bị Lý Thông lợi dụng, rồi Thạch Sanh giết Chằn tinh và cứu công chúa. Lý Thông lại hại Thạch Sanh.

Nhận ra mưu hèn, Thạch Sanh xin một cây đàn và về quy ẩn. Cuối cùng, Thạch Sanh và công chúa kết hôn, được các nước chư hầu ca ngợi tài năng.

Cốt truyện thể hiện đặc điểm của thơ Nôm với thể thơ lục bát, kể chuyện quanh nhân vật chính, đề tài đấu tranh cho công bằng xã hội, kết thúc có hậu.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 141 SGK Văn 9 Chân Trời Sáng Tạo

Tóm tắt sự kiện, liệt kê nhân vật và xác định nhân vật chính trong văn bản Tiếng đàn giải oan. Nhân vật chính có tính cách thế nào? Nhận xét nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện thơ.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nhan đề và quan sát bức tranh.

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 trang 142 SGK Văn 9 Chân Trời Sáng Tạo

Đặc điểm cây đàn của Thạch Sanh là gì? Cây đàn có phải là một nhân vật không? Tại sao?

Phương pháp giải:

Khám phá cây đàn trong truyện và nhận xét.

Lời giải chi tiết:

- Cây đàn của Thạch Sanh có:

+ Tự kêu như người đang kêu oan.

+ Phơi bày bản chất thật của Lý Thông.

Cây đàn như một nhân vật vì có yếu tố giống con người: tự kêu oan, vạch trần Lý Thông vô ơn.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 142 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Đọc lại những câu thơ về chi tiết tiếng đàn và cho biết:

a. Tiếng đàn đã nói giúp Thạch Sanh những điều gì? Tiếng đàn ấy đã tác động như thế nào đến các nhân vật khác trong văn bản Tiếng đàn giải oan?

b. So với truyện cổ tích Thạch Sanh, việc miêu tả, kể chuyện về cây đàn Thạch Sanh trong văn bản trên có gì tương đồng và khác biệt?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nhan đề kết hợp với quan sát bức tranh   

Lời giải chi tiết:

a.

- Tiếng đàn như một loại vũ khí vô hình đặc biệt có khả năng cảm hoá tinh thần và thu phục kẻ thù giặc ngoại xâm.

- Tiếng đàn được sử dụng như một liều thuốc cứu công chúa khỏi căn bệnh nan y. Từ đó,  Thạch Sanh có cơ hội được giải oan và vạch trần bộ mặt thật của Lý Thông. Điều này tượng trưng cho công lý luôn chiến thắng.

Tiếng đàn được xây dựng với vai trò quan trọng xuyên suốt mạch câu chuyện. Chúng được cảm hóa nhờ người thổi đức độ. Tình tiết tuy hư cấu nhưng lại vô cùng ý nghĩa

àNhờ tiếng đàn Thạch Sanh mới được giải oan, bộ mặt Lí Thông được phơi bày và cưới được công chúa. Nhờ nhân vật đó thì Thạch Sanh mới có cơ hội trở mình, có một kết thúc có hậu. Nếu không có cây đàn, Thạch Sanh mãi mãi bị oan và không bao giờ có kết thúc có hậu.

b. So với truyện cổ tích Thạch Sanh, việc miêu tả, kể chuyện về cây đàn Thạch Sanh trong văn bản trên có gì tương đồng và khác biệt?

Câu 5

Giải câu hỏi 5 trang 142 SGK Văn 9 Chân Trời Sáng Tạo

Xác định chủ đề chính của văn bản và liệt kê một số bằng chứng để hỗ trợ nhận định của bạn.

Phương pháp:

Đọc kỹ văn bản để tìm ra chủ đề.

Câu 6

Giải câu hỏi 6 trang 142 SGK Văn 9 Chân Trời Sáng Tạo

Tóm tắt nội dung chính của văn bản Tiếng đàn giải oan. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm là gì?

Phương pháp:

Đọc kỹ nhan đề và kết hợp quan sát tranh.

Lời giải chi tiết:

- Nội dung chính: Nhờ tiếng đàn, Thạch Sanh minh oan cho mình, vạch trần Lý Thông, và công chúa được phục hồi.

- Thông điệp: Thiện thắng ác, công lý luôn thắng, sống thiện lành sẽ được đền đáp.