Hướng dẫn bé yêu sách qua 8 hoạt động đơn giản

Sách là một trong những cánh cửa mở ra thế giới tri thức cho trẻ. Các nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng sự phát triển não bộ của trẻ diễn ra khá nhanh trong khoảng thời gian từ sơ sinh đến ba tuổi. Vì vậy, việc tiếp xúc với sách từ khi bé còn nhỏ sẽ giúp bé phát triển các kỹ năng như tưởng tượng, lắng nghe, và đọc hiểu tốt hơn. Vậy làm thế nào để dạy bé yêu sách?

Trẻ sơ sinh sẽ thích thú với những cuốn sách đầy màu sắc, giúp bé khám phá thế giới xung quanh. Khi cùng với thời gian và môi trường giáo dục, trẻ sẽ nắm vững các quy tắc của bảng chữ cái, học cách phát âm và hiểu ý nghĩa của từ ngữ. Để giúp bé phát triển kỹ năng đọc sách và học chữ tốt nhất, Mytour đã tổng hợp những kiến thức hữu ích dành cho phụ huynh.

Ba mẹ có thể dạy bé yêu sách từ khi còn sơ sinh không?

Bé hoàn toàn có thể học những kỹ năng cơ bản từ khi mới sinh ra. Đọc sách cũng không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, không phải mọi bé đều phản ứng và học hỏi cùng tốc độ. Một số bé có thể yêu sách từ sớm, trong khi những bé khác có thể không có sự quan tâm với hoạt động này. Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến kỹ năng đọc sách của bé. Vì vậy, ba mẹ hoàn toàn có thể dạy bé yêu sách từ khi bé còn rất nhỏ.

Cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ yêu thích việc đọc sách từ sớm những năm tháng đầu đời. Nguồn ảnh: freepik

Mẹ có thể hỗ trợ hoàn toàn cho bé phát triển kỹ năng đọc. Tuy nhiên, trước tiên hãy xem xét các kỹ năng khác cần thiết để hỗ trợ cho việc đào tạo đọc.

Các kỹ năng cần thiết giúp bé có thể học đọc

Để dạy trẻ yêu thích đọc sách một cách hiệu quả, cần phải kết hợp nhiều kỹ năng. Một số kỹ năng quan trọng bao gồm: 

Nhận diện các âm vị

Âm vị là những âm thanh phát ra khi phát âm một chữ cái hoặc một từ. Để phát triển kỹ năng đọc, trẻ cần nhận biết về âm vị. Khi đạt một tuổi, trẻ thường nhận biết được một số âm thanh quan trọng. Việc học về âm vị có thể được thực hiện bằng cách lắng nghe các thành viên trong gia đình trò chuyện.

Hiểu biết về bảng chữ cái

Trẻ cũng cần được trang bị kỹ năng học và nhận dạng bảng chữ cái. Trẻ cần nhận biết các chữ cái cũng như khi chúng được sử dụng trong từ. Những đứa trẻ 3 tuổi có kiến ​​thức về hình dạng, tên gọi và cách viết các chữ cái có thể đọc dễ dàng hơn. Đây là kỹ năng quan trọng, giúp cha mẹ dạy trẻ yêu thích việc đọc sách hiệu quả.

Phân biệt âm tiết

Đây là kỹ năng giúp trẻ kết nối âm thanh với hình dạng khi viết các chữ cái. Hiểu về ngữ âm giúp trẻ nhận ra nhanh chóng các chữ cái quen thuộc và hiểu cách phát âm các từ khi đọc.

Để dạy trẻ yêu thích đọc sách, cần phải sử dụng nhiều kỹ năng hỗ trợ. Nguồn ảnh: freepik

Kỹ năng đọc trôi chảy

Nếu trẻ hiểu rõ về âm vị và ngữ âm, họ có thể đọc một cách lưu loát và nhanh nhẹn. Đây là một kỹ năng mà trẻ nhỏ có thể học và thực hành từ sớm.

Từ ngữ

Từ ngữ là bộ sưu tập các từ mà trẻ được học và tiếp xúc. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng số từ vựng mà trẻ biết tương ứng với khả năng đọc hiểu của trẻ. Trẻ nhỏ học từ mới thông qua việc đọc và nghe.

Hiểu biết

Kỹ năng này cho thấy khả năng của trẻ hiểu ý nghĩa của những gì trẻ đọc. Để đạt được điều này, trẻ từ 1 tuổi cần được giảng dạy về chữ cái, viết và hiểu ý nghĩa của các từ cụ thể. 

Nhận thức về thế giới xung quanh

Trẻ sơ sinh có khả năng nhận thức môi trường xung quanh từ rất sớm. Độ sâu của nhận thức này ảnh hưởng đến việc trẻ học hỏi ở trường. Ngay cả trước khi bắt đầu học, trẻ cũng có thể phát triển một số kỹ năng để củng cố khả năng đọc và hiểu. Một số kỹ năng trước khi biết chữ bao gồm:

• Cầm sách: Trẻ sẽ học cách cầm sách, lật trang và quen với chữ cái, hình ảnh trong sách khi nhìn thấy bố mẹ làm hoặc được dạy.
• Liên tưởng: Trẻ có thể nhận biết hình ảnh trong sách và liên kết với các đối tượng hoặc hình ảnh trong thực tế. Họ cũng có thể chỉ vào các đối tượng quen thuộc trong sách.
• Ghi nhớ: Mặc dù chưa biết đọc, trẻ vẫn có thể ghi nhớ. Ví dụ, nếu bạn đọc mỗi tối cùng trẻ cùng một câu chuyện, trẻ có thể bắt chước lời nói và hành động của bạn khi nhìn vào hình ảnh trong sách.

Bố mẹ cần nhớ rằng không phải tất cả trẻ đều phát triển theo cùng một tốc độ. Một số trẻ có thể học đọc từ 4 – 5 tuổi nhưng cũng có những trẻ cần đến 6 – 7 tuổi mới hoàn thiện kỹ năng này. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến điều này, trong đó có môi trường học tại nhà. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ hiểu về âm thanh và ý nghĩa của từ từ khi còn nhỏ. Do đó, bố mẹ có thể dạy trẻ yêu thích đọc sách bằng cách xây dựng thói quen đọc từ sớm.

Làm thế nào để dạy trẻ thích đọc sách?

Một số nghiên cứu cho thấy rằng những trẻ thường xuyên được đọc và nghe bố mẹ nói về sách sẽ phát triển kỹ năng đọc tốt hơn so với những trẻ ít tiếp xúc với sách. Vì vậy, quan trọng là tiếp xúc trẻ với thế giới sách từ nhỏ.

Khi bé khám phá cuốn sách đầu tiên, bố mẹ nên dạy bé kỹ năng cầm sách cũng như các kỹ năng khác. Khuyến khích và thực hành thường xuyên là điều cần thiết để cải thiện kỹ năng đọc. Bố mẹ cũng nên đồng hành cùng con trong suốt hành trình dạy bé yêu thích đọc sách.

Dạy bé thích đọc sách bằng cách rèn luyện thói quen đọc mỗi ngày. Nguồn ảnh: freepik

Các hoạt động giúp bé thích đọc sách

Mỗi đứa bé sẽ có sự quan tâm đến việc học đọc ở các độ tuổi khác nhau. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể làm cho việc đọc trở nên thú vị đối với bé thông qua các hoạt động cụ thể. Dưới đây là một số hoạt động đơn giản mà bố mẹ có thể áp dụng để dạy bé thích đọc sách.

Trò chuyện với bé

Đây là một trong những hoạt động mà cả gia đình có thể thực hiện cùng nhau. Bạn có thể đặt câu hỏi cho bé về những vật xung quanh, dù là ở nhà hay nơi công cộng. Hãy khuyến khích bé mô tả những gì thấy được. Hoặc đơn giản là dạy bé biết tên của các thành viên trong gia đình và yêu cầu bé gọi tên từng người.

Bạn cũng có thể làm cho cuộc trò chuyện trở nên thú vị hơn bằng cách tạo ra những tình huống hài hước, hồi hộp. Đừng quên thưởng cho bé mỗi khi bé cố gắng kể một câu chuyện cho bạn nghe.

Đọc sách cho bé nghe hàng ngày

Một cách tốt để dạy bé yêu thích đọc sách là bố mẹ hãy đọc sách cho bé nghe mỗi ngày. Có thể là một cuốn sách bé thích hoặc một câu chuyện cổ tích. Ngoài ra, trong khi đọc, hãy cho bé xem sách, chỉ ra hình ảnh và từ ngữ. Phát âm rõ ràng và to để bé có thể liên tưởng đến hình ảnh và từ ngữ. Bạn cũng có thể khích lệ bé tự kể câu chuyện bằng cách chỉ vào hình ảnh và từ ngữ trong sách.

Kết nối với thực tế

Một cách thú vị khác để mở rộng vốn từ vựng và ngữ âm của bé là kết nối những gì bé đã đọc với thế giới thực.

• Nếu bạn đã dạy bé tên của các loại quả, bạn có thể cho bé xem quả thật và đồng thời đánh vần tên của loại quả đó thành tiếng.
• Bạn có thể đưa bé đến vườn thú hoặc công viên giải trí để bé xem các con vật và liên kết với cuốn sách bạn đã đọc.
• Bạn có thể cho bé xem biển quảng cáo hoặc thiệp sinh nhật và đánh vần từ có trên biển, thiệp.

Bài tập thực hành cho bé

Để giúp bé học cách nhận biết, phát âm và đọc các chữ cái, đừng quên cho bé thực hành đọc và viết. Bạn cũng có thể khích lệ bé phát âm chữ cái khi nhìn thấy. Khi bé thành thạo bảng chữ cái, hãy đưa ra bài tập như điền vào các chữ cái còn thiếu hoặc yêu cầu bé viết ra chữ cái mà bạn phát âm.

Hát theo bài ca

Nếu bạn đang muốn tìm một phương pháp vui nhộn để giúp bé học đọc, những bài hát sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo. Bạn có thể bắt đầu với bài hát ABC để học chữ cái, sau đó chuyển sang các bài hát khác để rèn luyện kỹ năng ghép vần và ngữ âm.

Ba mẹ có thể dạy bé thích đọc sách thông qua việc hát hoặc chơi trò đố chữ. Nguồn ảnh: freepik

Chơi trò đố chữ

Các trò chơi ghép chữ, đố chữ và các hoạt động tương tác sẽ giúp trẻ tập trung cũng như học được các từ khác nhau. Bạn có thể dễ dàng tiến hành một trò chơi chữ bằng cách sử dụng thẻ nhớ, tờ ghi chú hoặc bóng bay để giúp cải thiện kỹ năng ngữ âm và đọc hiểu của trẻ.

Dạy bằng vật thật

Bạn cũng có thể giúp bé học từ thông qua các đồ vật trong nhà. Sử dụng giấy dính để viết tên các đồ vật trong nhà như tivi, ghế, bàn,... rồi yêu cầu bé dán ghi chú vào đồ vật tương ứng.

Bảng chữ cái đồ chơi

Bảng chữ cái nhiều màu sắc như một bộ đồ chơi sẽ giúp bé học chữ cái tốt hơn. Khi bé đã quen với các chữ cái, bạn có thể sắp xếp chữ để tạo thành các từ đơn giản và dạy bé ý nghĩa của từ. Phát âm một từ và sau đó chỉ tay về phía đồ vật cũng có thể giúp bé hiểu nghĩa của từ tốt hơn. Bố mẹ có thể thử các hoạt động này thường xuyên để củng cố kiến ​​thức đọc và viết chữ cho bé.

Sách cho bé sơ sinh và trẻ nhỏ

Sách luôn đóng vai trò quan trọng trong việc dạy bé đọc. Để dạy bé thích đọc sách nhanh chóng và hiệu quả, ba mẹ cần lựa chọn những quyển sách phù hợp. Ba mẹ có thể tìm những cuốn sách có câu chuyện đơn giản, ý nghĩa và hài hước. 

Chú ý một số điểm khi mua sách cho bé:

• Sách nên có những bức tranh đầy màu sắc
• Chữ phải in đậm và to
• Chọn sách có động vật, trẻ em và đồ vật có liên quan đến bé
• Cân nhắc những cuốn sách có vần điệu

Kết luận

Tổng quan, sự phát triển khả năng đọc ở trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả môi trường và yếu tố di truyền. Để dạy trẻ thích đọc sách, trẻ cần phải kết hợp nhiều kỹ năng cũng như tiếp xúc với sách từ khi còn nhỏ. Với sự khuyến khích và luyện tập đầy đủ, trẻ sẽ có thể cải thiện kỹ năng đọc theo thời gian.

Thu Phương tổng hợp từ momjunction