1. Bệnh đường hô hấp - thông tin cơ bản
1.1. Triệu chứng của bệnh đường hô hấp
Bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ
Bệnh nhiễm khuẩn hô hấp do virus hoặc vi khuẩn tấn công vào các bộ phận của đường hô hấp như phổi, phế quản, thanh quản, tai, họng, mũi,...
Bệnh này được chia thành 2 loại:
- Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên: bao gồm nhiễm khuẩn ở vùng tai, mũi, họng; chủ yếu do virus gây ra và có thể tự khỏi khi được chăm sóc đúng cách.
- Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới: bao gồm nhiễm khuẩn ở phổi, phế quản,...; cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.
1.2. Nguyên nhân trẻ dễ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp
Đa số trường hợp trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp do virus vì hầu hết virus có khả năng lây lan cao trong đường hô hấp và làm suy giảm hệ miễn dịch của cơ thể, đồng thời tỉ lệ người tiếp xúc bị nhiễm cao. Ngoài ra, vi khuẩn cũng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở những nơi môi trường ô nhiễm và khí hậu nhiệt đới.
Bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp dễ xảy ra với trẻ khi:
- Thời tiết thay đổi đột ngột với độ ẩm và nhiệt độ biến đổi.
- Môi trường sống có nhiều ô nhiễm, khói bụi.
- Thiếu dinh dưỡng cho cơ thể trẻ.
- Trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ.
- Trẻ mắc các bệnh lý mãn tính, sinh non.
1.3. Biểu hiện của trẻ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp
Để chăm sóc trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp hiệu quả, cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu sau:
- Trẻ bị sốt trên 37.5 độ C.
- Ăn ít, bú kém.
- Mệt mỏi, thường xuyên khóc, da xanh xao.
- Ho, sổ mũi, tiêu chảy, thở khò khè.
Khi trẻ không thể ăn hoặc bú, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám ngay
Nếu bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trở nặng, trẻ sẽ có các biểu hiện:
- Thở rít, thở nhanh.
- Ăn ít hoặc không ăn, không thể uống nước.
- Buôn non mọi thứ, kể cả nước.
- Da tím, co giật, li bì, khó tỉnh táo.
- Thở không đều.
- Bị suy dinh dưỡng nặng.
2. Cách chăm sóc trẻ bị nhiễm khuẩn hô hấp để con nhanh khỏi bệnh
Chăm sóc trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn hô hấp tại nhà đúng cách rất quan trọng để giúp trẻ phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Vì vậy, cha mẹ cần:
2.1. Chăm sóc thân nhiệt
Khi chăm sóc trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn hô hấp tại nhà, việc quan trọng nhất mà cha mẹ cần nhớ là theo dõi nhiệt độ cơ thể của trẻ. Nếu trẻ bị sốt từ 37.5 - dưới 38.5 độ C, cần mở rộng áo quần, chăn và chườm ấm vùng nách, bẹn và trán, đồng thời đưa cho trẻ uống nước hoặc bú thêm.
Khi nhiệt độ cơ thể trẻ cao hơn 38.5 độ C, cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo đúng liều lượng dành cho trẻ theo độ tuổi và cân nặng. Đồng thời, cha mẹ cần tiếp tục chườm ấm ở những vùng như đã nêu.
2.2. Chăm sóc đường thở
- Hướng dẫn vệ sinh mũi cho trẻ
Việc vệ sinh mũi nên được thực hiện khi trẻ bị nghẹt mũi, sổ mũi ảnh hưởng đến việc ăn và ngủ của trẻ. Để đường mũi thông thoáng, cha mẹ có thể làm loãng dịch mũi bằng nước muối 9‰ để làm cho dịch mũi loãng ra rồi sử dụng hút mũi để loại bỏ dịch mũi cho trẻ.
- Vệ sinh họng
Nếu trẻ ho ít, cha mẹ không cần can thiệp vì đó là cơ thể tự bảo vệ. Nếu trẻ ho quá nhiều và gặp phải tình trạng mất ngủ và nôn mửa, cha mẹ nên cho trẻ uống nước ấm để làm cho đờm loãng ra và giúp giảm cơn ho.
Hút mũi đúng cách khi chăm sóc trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp tại nhà sẽ giúp đường thở của trẻ thông thoáng
Một số cách giúp trẻ tống xuất đờm và giảm ho hiệu quả:
- Vỗ lưng trước hoặc sau khi trẻ ăn 1 giờ để tránh nôn, bằng cách gập bàn tay ở cổ tay và đặt ngón cái vào ngón trỏ. Thao tác này cần thực hiện từng bên, mỗi bên 3 - 5 phút.
- Sử dụng siro thảo dược theo chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng phù hợp cho trẻ.
2.3. Chú ý dinh dưỡng và môi trường sống
Khi chăm sóc trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp tại nhà, việc cung cấp đủ dinh dưỡng là rất quan trọng để tăng cường sức đề kháng cho trẻ, giúp trẻ khỏi bệnh nhanh hơn. Cha mẹ cần chú ý cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ theo nhu cầu, đặc biệt là cần chế biến thức ăn thành dạng lỏng để trẻ dễ tiêu.
Cha mẹ cần chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày và không ép trẻ ăn khi trẻ không hết khẩu phần. Nên tăng cường bổ sung hoa quả và rau xanh trong chế độ ăn. Đồng thời, trẻ cần uống đủ nước để bù nước mất do sốt và giúp họng dịu và đờm loãng.
Vệ sinh môi trường sống của trẻ giúp hạn chế lây nhiễm bệnh. Cha mẹ cần thường xuyên vệ sinh phòng cho sạch và thoáng. Các dụng cụ vệ sinh và chăm sóc đường hô hấp cho trẻ cần được vệ sinh và tiệt trùng kỹ.
2.4. Thời điểm cần đưa trẻ đến viện
Cách chăm sóc trẻ bị nhiễm khuẩn hô hấp tại nhà chỉ áp dụng với những trường hợp trẻ ăn uống và vui chơi bình thường. Những trường hợp sau cần đưa đến cơ sở y tế ngay:
- Trẻ có triệu chứng nặng như đã nêu ở trên.
- Trẻ có sốt từ 38.5 độ C trở lên hoặc sốt kéo dài hơn 3 ngày mà không giảm sau khi uống thuốc hạ sốt.