
Bên cạnh cờ vua, cờ tướng cũng là một môn thể thao trí tuệ được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là nét đẹp truyền thống của Việt Nam. Dù ban đầu có vẻ phức tạp, nhưng cách chơi cờ tướng lại đơn giản và hấp dẫn riêng biệt. Nếu bạn muốn tìm một trò chơi giải trí đồng thời rèn luyện trí tuệ và sự sáng tạo, hãy thử ngay loại cờ này.
Trong bài viết này, Mytour sẽ giới thiệu đầy đủ về cờ tướng và hướng dẫn cách chơi đơn giản nhất cho người mới bắt đầu. Đây là một bộ môn thể thao trí tuệ không thể thiếu cho người chơi.
Các thông tin chung về cờ tướng
Cờ tướng là một môn thể thao phổ biến tại Việt Nam, được nhiều người từ mọi lứa tuổi lựa chọn để giải trí. Bạn đã biết đúng về khái niệm và nguồn gốc của môn thể thao này chưa? Hãy cùng khám phá ngay nhé!
Cờ tướng là gì và có nguồn gốc từ đâu?
Cờ tướng (Cờ Trung Quốc, hay còn được gọi là “Tượng kỳ”) là một trò chơi hoặc môn thể thao trí tuệ dành cho hai người, cùng hệ với cờ vua, shogi, janggi… Đây là một loại cờ xuất phát từ Trung Hoa, sau đó lan rộng đến Hong Kong, Đài Loan, và các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

Mô phỏng trận chiến giữa hai quốc gia, cờ tướng là cuộc đối đầu trí tuệ giữa hai người chơi, mục tiêu là lật đổ Tướng của đối phương. Để chiến thắng, người chơi phải khai thác sức mạnh của các quân cờ, phát triển chiến lược và áp dụng kỹ thuật, kỹ năng một cách khéo léo. Mặc dù thuộc cùng thể loại với các loại cờ khác, nhưng cờ Trung Quốc có những điểm đặc biệt riêng. Ví dụ như cách đặt các quân cờ tại các điểm giao nhau và sự xuất hiện của các quân cờ đặc biệt như Pháo, Sỹ, Tượng…
Giới thiệu tổng quan về bàn cờ tướng
Khác với bàn cờ vuông của cờ vua, bàn cờ tướng có hình dạng hình chữ nhật với các đường thẳng chéo nhau, bao gồm 9 đường dọc và 10 đường ngang vuông góc với nhau. Giữa bàn cờ có một không gian trống được hình thành bởi 2 đường ngang, đó là sông, chia bàn cờ thành 2 phần đối xứng đại diện cho 2 lãnh thổ riêng biệt. Mỗi bên sông của bàn cờ đều có một hình vuông với các đường chéo, hình thành từ 4 ô vuông nhỏ tính từ các đường dọc 4, 5, 6. Phần Cửu cung hình vuông này là khu vực giới hạn nước đi của quân Tướng và quân Sỹ.

Các quân cờ được đặt tại các điểm giao nhau trên bàn cờ. Việc sắp xếp các quân cờ được phân thành 3 hàng, bao gồm hàng Tốt, hàng Pháo và hàng các quân còn lại. Người chơi sẽ chia làm 2 phe và lựa chọn quân Đỏ hoặc Đen khi bắt đầu một ván cờ. Theo quy định, quân Đỏ sẽ nằm ở phía dưới và quân Đen ở phía trên khi nhìn bàn cờ theo cách đối diện. Để chơi cờ tướng một cách chuẩn xác, người chơi cần biết cách sắp xếp bàn cờ để đảm bảo các quân cờ đặt đúng vị trí và nhận dạng đúng tên gọi của từng quân cờ.
Giới thiệu các quân cờ
Mỗi bộ cờ tướng gồm tổng cộng 32 quân, bao gồm 16 quân Đỏ và 16 quân Đen, với các ký hiệu khác nhau trên bề mặt cờ. Có tổng cộng 7 loại quân cờ, bao gồm Tướng, Sỹ, Tượng, Mã, Xe, Pháo và Tốt. Tùy thuộc vào từng bộ cờ, quân màu Đen có thể được thay bằng màu Xanh lam, Xanh lục hoặc Trắng. Ngoài ra, một số quân cờ còn có nhiều tên gọi khác nhau. Mỗi quân cờ có chức năng và cách di chuyển riêng, sẽ được hướng dẫn chi tiết trong phần sau về cách chơi cờ tướng.
Tên quân cờ | Số lượng | Giá trị |
Tướng (Soái) | 1 | |
Sỹ | 2 | 2 |
Tượng (Tịnh, Bồ) | 2 | 2.5 |
Mã | 2 | 10 |
Xe | 2 | 5 |
Pháo |
| 4.5 |
Tốt (Chốt, Binh) | 5 | 1 (chưa qua sông), 2 (đã qua sông) |
Tuy nhiên, vì tên gọi của các quân cờ được sử dụng bằng chữ Hán, nên việc nhận diện có thể gây khó khăn đối với những người chơi mới. Dưới đây là hình ảnh giúp bạn nhận biết được các loại quân cờ, cho dù ở phe Đen hay Đỏ.

Hướng dẫn chi tiết và dễ nhất về cách chơi cờ tướng
Sau khi đã nắm vững các thông tin cơ bản về cờ tướng, bạn có thể bắt đầu tham khảo cách chơi dành cho người mới bắt đầu, từ các luật cơ bản, cách di chuyển quân cờ đến các giai đoạn của một ván cờ. Từ những bước này, bạn có thể tập luyện từ từ để nâng cao kỹ năng và phản xạ với các nước cờ, từ đó học thêm nhiều chiêu thức và cách chơi chuyên nghiệp hơn.
Hướng dẫn chi tiết cách chơi cờ tướng và quy tắc di chuyển quân cờ
Do được đặt tại các giao điểm của bàn cờ và bị chia cắt bởi dòng sông, cách di chuyển các quân cờ trong cờ tướng khá phức tạp hơn so với nhiều loại cờ khác. Mỗi quân cờ có cách di chuyển riêng và theo quy định khác nhau. Để bắt đầu học cách chơi cờ tướng, người chơi cần phải hiểu rõ các quy tắc di chuyển của từng loại quân cờ như sau:
Quân Tướng và cách di chuyển
Quân Tướng là quân cờ quan trọng nhất trong cờ tướng, quyết định sự thành bại của một ván cờ. Tướng chỉ có thể di chuyển ngang dọc theo các đường vạch sẵn và bị hạn chế trong Cung (vùng hình vuông 2×2 chứa đường chéo). Nếu quân Tướng của một phe bị đánh bại, phe đó sẽ thua cuộc.

Quân Tượng và cách di chuyển
Mỗi lần di chuyển, quân Sỹ chỉ được phép đi chéo 1 ô trong phạm vi giới hạn tương tự như quân Tướng. Vai trò của Sỹ là bảo vệ và hỗ trợ cho vua trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, nếu không biết cách điều khiển tốt, các nước đi của Sỹ cũng có thể trở thành nguy cơ và cản trở vua trong việc “thoát khỏi đối thủ”.

Quân Tượng và cách di chuyển
Mỗi lượt đi của Tượng, nó có thể di chuyển chéo 2 ô (ngang 2 và dọc 2). Tuy nhiên, Tượng chủ yếu đóng vai trò phòng thủ nên không được phép băng qua sông. Ngoài ra, Tượng cũng không thể di chuyển nếu có một quân cờ khác đứng giữa nó và điểm đến.

Quân Mã và cách di chuyển
Mỗi lần di chuyển, Quân Mã có thể đi 2 hoặc 1 ô ngang/dọc. Tuy nhiên, nước đi của Mã sẽ không hợp lệ nếu bị cản bởi quân đồng minh.

Quân Xe và cách di chuyển
Quân xe có khả năng di chuyển ngang hoặc dọc trên toàn bàn cờ, miễn là không bị cản bởi quân cờ khác. Quân Xe được coi như quân tấn công quan trọng trong cờ tướng, đóng vai trò then chốt trong mỗi ván chơi.
Quân Pháo và cách di chuyển
Pháo di chuyển tương tự như Xe, nhưng có cách ăn quân khác biệt. Để ăn một quân của đối phương, Pháo phải đứng cách nơi quân đó, nhảy qua một quân cờ khác ở giữa để thực hiện “đánh phủ đầu” quân cờ cần ăn.

Quân Tốt
Tương tự như quân Tốt trong cờ vua, quân Tốt trong cờ tướng chỉ có thể tiến 1 ô mỗi nước đi. Trước khi qua sông, quân Tốt chỉ được di chuyển thẳng. Tuy nhiên, sau khi đã qua sông và đụng đất của đối phương, quân Tốt có thể di chuyển ngang hoặc dọc 1 ô tùy theo chiến thuật của người chơi.

Hướng dẫn cơ bản nhất về cách chơi cờ tướng cho người mới
Luật chơi của cờ tướng khá đơn giản và dễ hiểu, người chơi chỉ cần qua một vài lần tìm hiểu là có thể dễ dàng nắm bắt. Dưới đây là một số quy định cơ bản trong một ván cờ, cũng như hướng dẫn chi tiết về cách chơi cờ tướng từ những bước đầu tiên.

Trước tiên, hai người chơi sẽ lựa chọn màu quân Đen hoặc Đỏ và sắp xếp các quân cờ vào vị trí đúng. Khi bắt đầu ván cờ, quân cờ được đi đầu tiên và người chơi không thể thay đổi phe cờ đã chọn. Theo quy tắc, người chơi phe Đỏ sẽ đi trước, sau đó đến phe Đen. Do đó, hai người chơi sẽ lần lượt thực hiện các nước đi của mình với mục đích là ăn được quân Tướng của đối phương. Tuy nhiên, nhiều người chơi cũng nhắm đến việc ăn hết quân cờ của đối thủ, đẩy đối phương vào thế bị động và không thể không đầu hàng.
Một số quy định cơ bản cần nắm rõ khi học cách chơi cờ tướng
Ăn quân địch: Khi quân cờ di chuyển đến vị trí đang chiếm giữ bởi quân cờ đối phương, quân cờ đối phương đó sẽ bị ăn và loại khỏi bàn cờ và trò chơi.
Chiếu Tướng: Tình huống này xảy ra khi một quân cờ di chuyển đến vị trí có thể ăn quân Tướng của đối phương trong nước đi tiếp theo. Nếu quân Tướng của đối phương không thể di chuyển đến một điểm an toàn hơn hoặc bị chắn bởi quân cờ khác, quân Tướng đó sẽ bị chiếu và kết thúc ván chơi thất bại.

Tướng đối diện Tướng: Một ván cờ không cho phép hai quân Tướng nằm trên cùng một đường thẳng, đối diện nhau mà không bị ngăn cách bởi một quân cờ khác.
Lôi kéo quân: Đây là chiến thuật dùng quân cờ của mình để thúc ép và di chuyển đến vị trí có thể ăn quân cờ của phe địch.
Chiếu bí (Chiếu Tướng đối mặt hết cờ): Xảy ra khi quân Tướng bị phe còn lại dồn vào thế bị chiếu tướng và không thể di chuyển sang một vị trí an toàn hoặc không có quân đồng minh khác bảo vệ được. Khi này, bên chiếu sẽ hoàn toàn chiến thắng.
Một ván cờ Tướng kết thúc khi nào?
Khi học cách chơi cờ Tướng, người chơi cần hiểu rõ thời điểm kết thúc một ván cờ. Có hai trường hợp kết thúc: phân định thắng thua rành mạch và xác định kết quả hòa.
Trường hợp bạn chiến thắng một ván cờ xảy ra khi các quân cờ của bạn dồn quân Tướng của đối phương vào thế chiếu bí; quân Tướng không thể thoát khỏi vòng vây hãm khi bị chiếu và các quân cờ khác không thể di chuyển để bảo vệ Tướng. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ thắng nếu đối phương vi phạm luật chơi nghiêm trọng hoặc tự nguyện xin thua.

Trường hợp ván cờ kết quả hòa xảy ra khi cả hai bên không thể chiếu bí nhau; hoặc cả hai phe đều không còn quân cờ có khả năng tấn công phe đối diện. Bên cạnh đó, ván cờ cũng sẽ kết thúc hòa khi cả hai người chơi đồng ý với kết quả hòa hoặc số nước đi đã đạt tối đa là 300.
Từ những thông tin trên, bạn có thể nắm được các nguyên tắc, luật chơi và cách chơi cờ Tướng cơ bản nhất dành cho người mới bắt đầu. Chỉ cần bạn chăm chỉ luyện tập mỗi ngày, kỹ năng và trình độ chơi cờ của bạn sẽ ngày càng được cải thiện và nâng cao. Nhờ vậy, bạn không chỉ có thể giải trí mà còn có thể rèn luyện và phát triển tư duy, trí tuệ.
Các ứng dụng hỗ trợ người chơi luyện tập cờ Tướng online
Với một chiếc điện thoại thông minh, bạn có thể tự luyện tập cách chơi cờ Tướng mỗi ngày mà không cần sắm bộ cờ mới hay tìm kiếm đối thủ. Chỉ cần tải các ứng dụng Cờ Tướng trên Android hoặc iOS, người dùng có thể luyện tập và chơi cờ với máy hoặc kết nối với người chơi trên toàn quốc. Dưới đây là một số ứng dụng mobile hay và phổ biến nhất dành cho bạn.
Cờ Tướng, Cờ Úp Online – Ziga
Với hơn 73.000 lượt đánh giá và đạt điểm 4.7* trên App Store, “Cờ Tướng, Cờ Úp Online – Ziga” là một tựa game được người dùng yêu thích. Ngoài việc luyện tập cờ Tướng, người chơi có thể thử sức với cờ Úp. Ứng dụng này mang đến những giờ phút giải trí với các ván cờ công bằng, lành mạnh và hữu ích nhất.

“Cờ Tướng, Cờ Úp Online – Ziga” có đồ họa sắc nét và phong cách tối giản, mang lại cảm giác thoải mái. Ứng dụng luôn được cập nhật để cung cấp trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, tiết kiệm pin và không làm nóng máy khi chơi. Bạn có thể dễ dàng tìm và kết nối với các đối thủ ngang sức để bắt đầu một ván cờ. Ngoài ra, bạn cũng có thể kết nối với bạn bè và người thân qua Facebook.
Học cách chơi cờ Tướng giỏi mỗi ngày với Chinese Chess
Chinese Chess là một trong những ứng dụng chơi cờ online bạn nên thử. Ứng dụng cho phép bạn trải nghiệm các ván cờ căng thẳng và hấp dẫn với máy điều khiển không thua kém gì chơi trên bàn cờ thực. Tùy theo trình độ của mình, người chơi có thể chọn từ 6 cấp độ khác nhau để bắt đầu một ván cờ:
- A Lucky Child (Dễ)
- Pretty Girl (Trung Bình)
- Gentleman (Khó)
- Master (Cực Khó)
- Grand Master (Ác Mộng)
- Genius (Huyền Thoại)

Mỗi cấp độ tương ứng với một độ khó khác nhau, từ cấp độ của một đứa trẻ 9 tuổi đến trình độ của một tuyển thủ quốc tế chuyên nghiệp. Bạn có thể học hỏi và rèn luyện kỹ năng bằng cách theo dõi các nước đi của máy, từ đó học được những mẹo chơi cờ tướng để giành chiến thắng chỉ trong vài nước đi. Ngoài ra, với lượt tải về ấn tượng, Chinese Chess còn cho phép người chơi thách đấu với các đối thủ khác ở nhiều địa điểm khác nhau.
Cờ Tướng, Cớ Úp Online - Cờ Tiên (Ứng dụng trên iOS)
Là một ứng dụng chơi cờ có nhiều lượt tải về trên App Store, “Cờ Tướng, Cớ Úp Online – Cờ Tiên” chắc chắn sẽ không làm bạn thất vọng với giao diện thân thiện và sự độc đáo, mới mẻ trong hình ảnh và nội dung.
Người chơi có thể tham gia trực tiếp vào các ván cờ, theo dõi các trận đấu đỉnh cao để học hỏi kinh nghiệm và kỹ năng. Việc thi đấu và luyện tập hàng ngày sẽ giúp kỳ thủ nâng cao trình độ, đồng thời tích luỹ điểm kinh nghiệm trên ứng dụng, khẳng định mình là một trong những người chơi tài năng nhất.

“Cờ Tướng, Cớ Úp Online – Cờ Tiên” cam kết mang đến cho người dùng những phút giây giải trí lành mạnh qua các ván cờ giữa cộng đồng người chơi trên khắp cả nước, tạo nên một cộng đồng tuyệt vời để chia sẻ và học hỏi cùng những người có cùng sở thích chơi cờ.
Đảm bảo
Như vậy, bài viết trên đã mang đến cho bạn những kiến thức tổng quan nhất về bộ môn cờ tướng, một trò chơi trí tuệ mà bạn nên thử ít nhất một lần trong đời. Loại cờ này đã từ lâu trở thành một nét đẹp thường thấy tại các làng quê Việt Nam, được các cụ già và giới trẻ yêu thích. Qua những ván cờ, gia đình lại có cơ hội ngồi lại bên nhau, chia sẻ và phát triển tư duy một cách lành mạnh và bổ ích.
Với hướng dẫn cách chơi cờ tướng cơ bản như trên, cách tốt nhất để bạn nâng cao trình độ là luyện tập hàng ngày và không ngừng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. Đừng quên theo dõi Mytour để đọc thêm nhiều tin tức công nghệ nóng hổi trong ngày và cập nhật các mẹo vặt cuộc sống hữu ích.