Hướng dẫn cách sạc bình ắc quy đúng tiêu chuẩn, đảm bảo an toàn hiện nay

Chắc hẳn ai cũng từng gặp phải tình huống khó khăn khi xe hết bình ắc quy, không thể khởi động được. Trong trường hợp này, nhiều người thường chọn cách thay bình ắc quy để nhanh chóng tiếp tục hành trình. Tuy nhiên, cách này có thể không an toàn nếu mua phải hàng kém chất lượng. Vì vậy, Mytour sẽ chia sẻ cho mọi người phương pháp sạc bình ắc quy đúng chuẩn và an toàn.

Những điều cần lưu ý khi chọn bộ sạc cho bình ắc quy

Trước khi hướng dẫn cách sạc bình ắc quy, mọi người cần nắm rõ cách chọn dòng sạc phù hợp với loại bình đang dùng. Theo các chuyên gia và tiêu chuẩn IEEE, khi chọn dòng sạc cho bình ắc quy cần tuân theo các tiêu chuẩn sau:

• Với bình ắc quy hở / kín Axit – Chì, dòng sạc nên là I (sạc) = 0.1c10 (A). Ví dụ, để sạc bình ắc quy dung lượng 100 Ah, chọn dòng sạc 0.1 x 100 = 10 A.
• Với bình ắc quy hở / kín Ni – Cd kiềm, dòng sạc nên là I (sạc) = 0.2c5 (A). Ví dụ, để sạc bình ắc quy dung lượng 100 Ah, chọn dòng sạc 0.2 x 100 = 20 A.

Lưu ý: Công thức tính dòng sạc cho các loại bình ắc quy trên chỉ mang tính tham khảo. Trong thực tế, có thể chọn dòng sạc cao hoặc thấp hơn tùy nhu cầu.

• Dùng dòng sạc thấp hơn sẽ đảm bảo an toàn nhưng thời gian sạc sẽ lâu hơn.
• Dùng dòng sạc cao hơn tiêu chuẩn sẽ giúp sạc nhanh hơn, nhưng dễ sinh nhiệt cao, gây phồng rộp ắc quy.

Vì vậy, chọn dòng sạc thấp hơn tính toán sẽ giúp sạc an toàn hơn. Dù thời gian sạc lâu hơn, nhưng sẽ duy trì được tuổi thọ của bình ắc quy.

Hướng dẫn sạc bình ắc quy chuẩn xác, dễ thực hiện và hiệu quả cao

Sau khi đã chọn dòng sạc phù hợp, bạn có thể thực hiện cách sạc bình ắc quy an toàn và hiệu quả theo hướng dẫn sau:

Phương pháp sạc tự động cho bình ắc quy

Quy trình sạc bình ắc quy tự động bao gồm 6 bước cơ bản. Dù các bước đơn giản nhưng cần tuân thủ chính xác:

• Bước 1: Điều chỉnh núm xoay dòng sạc về "Min" – mức thấp nhất.
• Bước 2: Đặt điện áp về mức mong muốn cho quá trình sạc.
• Bước 3: Kiểm tra kết nối điện cực đúng, đầu dương của sạc với cực dương của ắc quy, đầu âm của sạc với cực âm. Nếu không rõ, có thể dùng đồng hồ đo VOM để xác định. Tránh kết nối khi chưa rõ đầu cực.
• Bước 4: Bật công tắc nguồn của thiết bị sạc sau khi đảm bảo kết nối đúng.
• Bước 5: Điều chỉnh dòng sạc phù hợp (theo hướng dẫn), bình axit-chì 0.1C10 (A), Ni-cd kiềm 0.2C5.
• Bước 6: Chờ ắc quy sạc đầy trong 8-12 tiếng; khi đầy, bộ sạc tự ngắt nguồn.

Phương pháp sạc bình ắc quy thủ công

Với những bình ắc quy không có chế độ tự động, cần thực hiện theo hướng dẫn sau đây:

• Bước 1: Xoay núm vặn để giảm dòng sạc về "Min" – mức thấp nhất.
• Bước 2: Đảm bảo kết nối đúng cực dương và cực âm của bình ắc quy và bộ sạc.
• Bước 3: Bật nguồn và cầu dao cấp điện cho thiết bị sạc.
• Bước 4: Kiểm tra điện áp tăng cường và điện áp thả nổi của bình ắc quy.
• Bước 5: Thực hiện quy trình sạc bình ắc quy theo 2 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Đặt dòng sạc phù hợp, ví dụ: ắc quy axit chì hở/kín là 0.1C10 (A), ắc quy Ni-cd kiềm là 0.2C5. Chú ý: Tăng dòng từ từ, tránh tăng nhanh để tránh hư hại bình. Duy trì điện áp ổn định ở mức 10A cho đến khi điện áp Vôn kế đạt mức tăng cường, sau đó chuyển sang giai đoạn 2.

Giai đoạn 2:

• Ngắt kết nối bộ sạc khỏi bình ắc quy.
• Sau đó, điều chỉnh dòng sạc để điện áp thả nổi khớp với điện áp trên Vôn kế.
• Theo dõi và giữ ổn định dòng sạc.
• Kiểm tra và kết nối lại bộ sạc với bình ắc quy đúng cực.
• Khi kết nối lại, dòng điện sẽ lớn hơn 0A và điện áp trên Vôn kế sẽ giảm.
• Tiếp tục sạc đến khi điện áp Vôn kế bằng với điện áp thả nổi, và dòng trên Ampe kế giảm dần về 0A.
• Quá trình hoàn tất sau khoảng 1 đến 4 giờ.

Hướng dẫn sạc ắc quy theo từng loại

Nếu bạn hoặc chủ xe đã thiết lập chế độ nạp tự động hay nạp nối, hãy chú ý chọn thông số sạc phù hợp. Mỗi loại bình ắc quy sẽ có mức nạp tối ưu riêng biệt. Các loại bình thông dụng như Axit và Ni-Cd kiềm thường có mức sạc tối đa là 13,9 Vôn.

• Nếu đã thiết lập thông số phổ biến mà vẫn không thể sạc, bạn có thể dùng Aptomat để ngắt dòng điện, giúp quá trình kích điện diễn ra hiệu quả hơn.
• Khi nạp bình ắc quy hở ở dòng điện cao, hãy mở nắp các ngăn bình trong quá trình sạc. Điều này gây chút bất tiện, nên nhiều người hạn chế sử dụng bình hở khi kích điện.

Hướng dẫn đấu nối bình ắc quy song song

Khi gặp trường hợp ắc quy đấu song song, có hai phương pháp sạc: sạc riêng lẻ từng bình hoặc sạc đồng bộ tất cả các bình cùng lúc.

• Nếu chọn sạc riêng lẻ, cần tách các bình ắc quy ra khỏi hệ thống và tiến hành sạc từng bình. Sau khi sạc đầy, để các bình nghỉ một lúc cho ổn định trước khi đấu lại như ban đầu.
• Khi sạc đồng bộ, cần đo đạc và tính toán cẩn thận dòng sạc cho từng bình, đảm bảo không vượt quá 1/10 dung lượng bình.

Hướng dẫn sạc ắc quy mắc nối tiếp

Khi sử dụng điện áp từ 24V trở lên, Mytour khuyên bạn nên áp dụng phương pháp sạc nối tiếp. Phương pháp này thường thấy ở các nhà máy điện và trạm phân phối dùng để điều chỉnh dòng điện. Khi áp dụng sạc nối tiếp, cần lưu ý một số điểm sau:

• Cách thực hiện nạp/sạc vẫn tương tự như khi sử dụng điện áp 12V, nhưng thông số nạp sẽ gấp đôi so với bình thường.
• Điện nạp cho cả hệ thống được tính giống như một ắc quy. Ví dụ, một ắc quy 12V 100A nối tiếp sẽ tương đương với ắc quy 24V 100A. Dòng nạp sẽ là 1/10A, tức là 10A.
• Trong suốt quá trình nạp, bạn nên kiểm tra điện áp của mỗi ắc quy để phát hiện sự chênh lệch. Nếu có sự chênh lệch, hãy chuyển sang phương pháp sạc riêng lẻ từng ắc quy với dòng điện 12V.

Lưu ý khi sạc bình ắc quy

Khi sạc bình ắc quy, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng dưới đây để đảm bảo quá trình sạc diễn ra an toàn và hiệu quả:

Tháo ắc quy khỏi xe trước khi sạc

Trước khi bắt đầu sạc, tốt nhất là tháo bình ắc quy ra khỏi xe để tránh những rủi ro không mong muốn và bảo vệ các thiết bị khác. Dưới đây là một số lý do tại sao bạn nên tháo bình ra:

• Sạc bình khi để nguyên trong xe có thể làm tăng nhiệt độ của ắc quy, gây hại cho tuổi thọ và không đảm bảo an toàn.
• Nhiệt độ sinh ra trong quá trình sạc có thể làm ảnh hưởng đến các thiết bị khác, thậm chí gây quá tải nhiệt, dẫn đến hư hỏng không chỉ ắc quy mà còn các bộ phận khác của xe.

Chú ý không đấu sai cực ắc quy

Trước khi tiến hành sạc, bạn cần kiểm tra xem các đầu dây của bộ sạc có được kết nối chính xác với các cực của bình ắc quy không. Nếu đấu nhầm đầu dương và âm, có thể gây ra cháy nổ, đe dọa an toàn và làm hỏng cả bình ắc quy lẫn các thiết bị xung quanh. Điều này cũng có thể gây nguy hiểm cho người thực hiện việc nạp.

Vệ sinh các cực của bình ắc quy

Để quá trình sạc bình ắc quy đạt hiệu quả cao, nhanh chóng và chính xác, bạn cần phải làm sạch các đầu cực bình ắc quy thường xuyên. Bụi bẩn và mảng bám có thể cản trở dòng điện, khiến việc nạp trở nên chậm chạp và kém hiệu quả.

Kiểm tra nhiệt độ của bình ắc quy mỗi giờ

Mặc dù bình ắc quy có thể có chế độ sạc tự động, nhưng bạn vẫn nên kiểm tra ít nhất một lần mỗi giờ. Việc này giúp bạn theo dõi tình trạng của bình, tránh được những sự cố không mong muốn. Đặc biệt, nếu nhiệt độ vượt quá 40 độ C, cần giảm ngay dòng điện để hạ nhiệt cho bình, từ đó bảo vệ tuổi thọ của ắc quy và ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ, phồng rộp.

Chăm sóc và bảo trì bình ắc quy

Ngoài việc sạc đúng cách, bạn cũng cần biết cách bảo quản và bảo dưỡng bình ắc quy một cách hợp lý để duy trì tuổi thọ lâu dài. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết từ Mytour để bạn tham khảo:

Bảo dưỡng với phương pháp nạp phụ

Thực hiện nạp bổ sung cho ắc quy theo định kỳ

Mặc dù bình ắc quy chưa cạn kiệt năng lượng, nhưng bạn vẫn nên thực hiện việc nạp bổ sung theo chu kỳ. Mỗi loại bình ắc quy có một chu kỳ nạp khác nhau. Dưới đây là các thông tin chi tiết:

• Ắc quy nước: Mỗi 3 tháng một lần.
• Ắc quy khô: Mỗi 9 tháng một lần.

Tuy nhiên, Mytour khuyên bạn nên thực hiện bảo dưỡng và nạp bổ sung cho ắc quy ít nhất mỗi tháng một lần. Điều này không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ mà còn hỗ trợ trong việc kích điện hiệu quả với nguồn 220V.

Thực hiện nạp bổ sung thường xuyên cho kích điện

Ngoài việc bảo dưỡng định kỳ, bạn cũng cần nạp bổ sung cho kích điện để tránh việc quên bảo dưỡng xe. Điều này cũng giúp duy trì sự cân bằng của dòng điện tự phóng trong ắc quy khi không sử dụng.

Để kiểm tra mức nạp bổ sung có phù hợp hay không, bạn nên thực hiện thử nghiệm vài lần. Sau khi sử dụng xe một tháng mà không nạp lại, bạn có thể kiểm tra mức nạp bằng cách sử dụng bộ nạp tiêu chuẩn và đo thời gian nạp. Nếu quá trình nạp chỉ mất 1-2 phút thì mức nạp là hợp lý.

Chăm sóc ắc quy hở

Với ắc quy hở, bạn cần bổ sung nước cho ắc quy định kỳ. Tuy nhiên, nắp của bình ắc quy thường có lỗ thoát khí do quá trình điện phân, điều này có thể tạo điều kiện cho bụi bẩn xâm nhập và gây hại cho ắc quy. Vì vậy, chỉ thực hiện bảo dưỡng trong không gian sạch, không có bụi.

Có nên thực hiện nạp xả định kỳ để kéo dài tuổi thọ ắc quy?

Có nhiều tài xế chia sẻ với nhau về việc xả năng lượng ắc quy định kỳ để kéo dài tuổi thọ của nó. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu chính thức nào chứng minh việc này có hiệu quả hay không. Nếu bạn gặp phải tình trạng mất điện liên tục sau khi sử dụng ắc quy thường xuyên, việc xả năng lượng có thể giúp giảm bớt hiện tượng này, giảm PbSO4 trên bản cực, từ đó hạn chế việc ngắt điện liên tục.

Những câu hỏi phổ biến

Nên dùng dòng sạc lớn hay nhỏ?

Việc sử dụng dòng điện lớn hay nhỏ phụ thuộc vào tần suất và thời gian sử dụng của ắc quy. Nếu ắc quy được dùng thường xuyên và trong thời gian dài, dòng điện lớn sẽ hiệu quả hơn. Điều này giúp giảm thời gian sạc và phù hợp với ắc quy hơn.

• Với ắc quy sử dụng thường xuyên, bạn nên chọn dòng sạc lớn để giảm thời gian nạp và phù hợp với dung lượng của bình.
• Ngược lại, nếu ắc quy ít sử dụng và chỉ cần nạp trong thời gian ngắn, dòng điện nhỏ sẽ là lựa chọn hợp lý. Việc này vừa đảm bảo hiệu quả, lại không gây nóng hay giảm tuổi thọ ắc quy.

Thời gian sạc đầy bình ắc quy là bao lâu?

Thông thường, bạn sẽ cần từ 8 đến 10 tiếng để hoàn thành việc sạc một bình ắc quy. Tuy nhiên, đây chỉ là thời gian cho giai đoạn đầu. Nếu sạc đúng chuẩn với đủ 2 giai đoạn, thời gian sẽ kéo dài từ 9 đến 13 tiếng.

Tổng kết

Để bảo vệ tuổi thọ cho bình ắc quy và tránh những sự cố không đáng có, bạn cần thực hiện cách sạc bình ắc quy theo đúng quy trình. Ban đầu, bạn có thể cần vài lần thực hành để thành thạo kỹ thuật này. Tuy nhiên, với sự kiên trì, bạn sẽ tự tin bảo vệ chiếc xe của mình. Đừng quên theo dõi Mytour để cập nhật thêm các mẹo hay và kiến thức bổ ích khác.