Hướng dẫn cách tính bảo hiểm xã hội một lần năm 2022
- 1. Bảo hiểm xã hội một lần là gì?
- 2. Điều kiện nhận bảo hiểm xã hội một lần
- 3. Cách tính bảo hiểm xã hội một lần
- 4. Ví dụ về cách tính bảo hiểm xã hội một lần
- 5. Hồ sơ nhận BHXH một lần
- 6. Thời gian xử lý hồ sơ BHXH một lần
1. Bảo hiểm xã hội một lần là gì?
Dựa theo Điều 3 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, bảo hiểm xã hội được hiểu là sự hỗ trợ một phần thu nhập cho người lao động trong trường hợp họ gặp phải bệnh tật, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, đạt tuổi nghỉ hưu hoặc qua đời.
Dựa vào điều này, trong một số trường hợp, những người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội sẽ phải xử lý bảo hiểm xã hội một lần.
2. Điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Dựa vào quy định tại khoản 1 của Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, đã được sửa đổi bởi khoản 1 của Điều 219 của Bộ luật Lao động năm 2019 và khoản 1 của Điều 1 của Nghị quyết số 93/2015/QH13, người lao động có thể rút bảo hiểm xã hội một lần trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định nhưng chưa đủ 20 năm đóng Bảo hiểm xã hội;
- Phụ nữ là cán bộ, công chức ở cấp xã hoặc không chuyên trách tại cấp xã từ 55 tuổi 08 tháng (năm 2022) mà chưa đủ 15 năm đóng Bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện;
- Định cư ở nước ngoài;
- Mắc phải các bệnh nguy hiểm như ung thư, bại liệt, xơ gan, phong, lao, nhiễm HIV/AIDS và các bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, học viên quân đội, công an,… khi kết thúc dịch vụ quân sự, xuất ngũ, hoặc thôi việc mà không đủ điều kiện để nhận lương hưu;
- Tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc sau ít nhất 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện sau ít nhất 01 năm không đóng tiền mà chưa đủ 20 năm đóng Bảo hiểm xã hội.
3. Công thức tính bảo hiểm xã hội một lần
Dựa theo quy định tại khoản 2 của Điều 8 của Nghị định 115/2015/NĐ-CP về cách tính bảo hiểm xã hội một lần dựa trên số năm đã đóng BHXH, mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân lương tháng đóng BHXH cho các năm đóng trước năm 2014;
- 02 tháng mức bình quân lương tháng đóng BHXH cho các năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Cụ thể, theo Điều 19 của Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền bảo hiểm xã hội một lần được tính theo công thức:
Trong đó:
- Khi đóng BHXH, mỗi tháng được tính là 1/2 năm nếu thời gian từ 01 đến 06 tháng, và là 1 năm nếu từ 07 đến 11 tháng.
Nếu trước ngày 01/01/2014 có thời gian đóng BHXH dư tháng, các tháng đó sẽ được tính vào kỳ đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
- Mbqtl là viết tắt của mức bình quân tiền lương hàng tháng đóng BHXH.
Theo Điều 2 của Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh tiền lương để đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2022 đến hết 31/12/2022 có thể xem tại bảng bên dưới.
4. Hướng dẫn tính toán bảo hiểm xã hội một lần
Ví dụ 1: Trường hợp của Anh Tuấn khi tham gia BHXH từ tháng 10/2017 đến tháng 04/2019 được mô tả như sau:
- Từ tháng 10/2017 - 12/2017: Mức lương 4.500.000 đồng/tháng.
- Từ tháng 01/2018 - 03/2019: Mức lương 5.000.000 đồng/tháng.
- Tháng 04/2019: Mức lương 5.500.000 đồng/tháng.
Tổng thời gian tham gia BHXH của Anh Tuấn là 01 năm 07 tháng (làm tròn thành 02 năm). Thời điểm đủ điều kiện nộp hồ sơ hưởng BHXH 01 lần từ tháng 05/2020. Nếu vào năm 2022, Anh Tuấn thực hiện thủ tục hưởng BHXH 01 lần, anh sẽ được hưởng như sau:
Mức lương trung bình = {(3 x 4.500.000 x 1,12) + (12 x 5.000.000 x 1,08) + (3 x 5.000.000 x 1,05) + (1 x 5.500.000 x 1,05)} : 19 = 5.339.211 đồng
Mức tiền BHXH nhận được 1 lần = 2 x 5.339.211 x 2 = 21.356.844 đồng.
Example 2:
Trong sổ ghi, Ông A làm từ tháng 06 đến tháng 12/2015: lương đóng bảo hiểm là 4.000.000 đồng. Từ tháng 01 đến tháng 10/2016: lương đóng bảo hiểm là 4.900.000 đồng. Vậy tổng số tiền Ông A nhận được là bao nhiêu.
*Cách tính trợ cấp BHXH 1 lần được tính theo số năm tham gia BHXH.
Lưu ý quan trọng:
- Thời gian tham gia BHXH lẻ: từ 1-6 tháng tính ½ năm; từ 7-11 tháng tính 1 năm.
Mức lợi ích BHXH một lần không bao gồm số tiền hỗ trợ từ Nhà nước cho việc đóng BHXH tự nguyện (Trừ khi gặp phải tình huống bệnh hiểm nghèo)
Do đó, mức bảo hiểm một lần mà bạn có thể rút là:
- Từ tháng 06/2015 đến tháng 12/2015: 07 tháng
- Từ tháng 01/2016 đến tháng 10/2016: 10 tháng
- Tổng thời gian bạn đã đóng BHXH = 17 tháng = 1.5 (vì thời gian từ tháng 01 đến tháng 06 được tính là 1/2 năm)
Hệ số điều chỉnh tiền lương thực hiện theo Bảng 1 của Thông tư 32/2017/TT-BLĐTBXH về quy định về mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành: Năm 2015 có hệ số là 1,06. Năm 2016 có hệ số là 1,04.
- Tổng lương đóng là: 4.000.000 x 7 x 1,06 + 4.900.000 x 10 x 1,04 = 80.640.000 đồng
- Lương trung bình = 80.640.000 : 17 = 4.743.529 đồng
- Mức bảo hiểm xã hội một lần = 4.743.529 x 1.5 x 2 = 14.230.587 đồng.
Do đó, ông A sẽ được hưởng tiền trợ cấp Bảo hiểm Xã hội một lần với số tiền là 14.230.587 đồng.
5. Thủ tục đăng ký hưởng BHXH một lần
Theo quy định tại Điều 109, Luật Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, hồ sơ hưởng BHXH một lần bao gồm:
- Sổ Bảo hiểm Xã hội.
- Đơn đăng ký hưởng Bảo hiểm Xã hội một lần của người lao động.
Đối với những người ra nước ngoài định cư, cần phải nộp thêm bản sao của giấy xác nhận từ cơ quan có thẩm quyền về việc hủy quốc tịch Việt Nam, hoặc bản dịch tiếng Việt được công chứng hoặc chứng thực một trong những giấy tờ sau đây:
a) Hộ chiếu do cơ quan nước ngoài cấp.
b) Thị thực từ cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp, xác nhận cho phép nhập cảnh với mục đích định cư ở nước ngoài.
c) Giấy tờ xác nhận đang tiến hành thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài, hoặc giấy tờ xác nhận/thẻ cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên từ cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
6. Thời gian xử lý hồ sơ BHXH một lần
Theo quy định tại Điều 110, Luật Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, trong vòng 10 ngày kể từ ngày đủ điều kiện hưởng, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ xử lý và chi trả bảo hiểm cho người lao động.