Dù cúng thôi nôi không còn lạ lẫm với nhiều người, nhưng không phải ai cũng biết cách thực hiện một cách chính xác. Liệu có sự khác biệt giữa các vùng miền và giữa bé trai và bé gái khi cúng không? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Tục cúng thôi nôi vẫn được nhiều gia đình thực hiện bởi nó là một phần không thể thiếu của văn hóa Việt Nam. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách tổ chức lễ thôi nôi cho bé trai và bé gái một cách chính xác và chi tiết nhất.
Thôi nôi là một trong những tục lệ quan trọng trong văn hóa dân gianÝ nghĩa của lễ thôi nôi là gì?
Theo truyền thống, việc cúng thôi nôi là để kỷ niệm sự phát triển của đứa trẻ, thường được gọi là 'ngày bé có tuổi'. Những hoạt động như bày mâm cúng và thực hiện lễ khấn là những phần không thể thiếu trong lễ thôi nôi.
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa cúng thôi nôi và cúng đầy tháng, nhưng thực ra hai nghi lễ này có mục đích khác nhau. Cúng đầy tháng thường được tổ chức để thông báo về sự ra đời của em bé mới trong gia đình và để thể hiện lòng biết ơn và nguyện vọng của gia đình đối với các bậc cha mẹ và ông bà.
Lễ cúng thôi nôi là cách để ghi nhận sự phát triển của em béCách tính ngày cúng thôi nôi
Nôi là một loại giường nhỏ thường dành cho các bé sử dụng trong 12 tháng đầu đời. Vì vậy, theo cái tên 'thôi nôi', bé sẽ ngừng sử dụng nôi sau ngày này. Theo câu ngạn ngữ 'Gái lùi 2 trai lùi 1', nghĩa là với bé gái, ngày cúng thôi nôi sẽ trước ngày sinh 2 ngày, còn với bé trai là 1 ngày.
Cúng thôi nôi theo lịch âm hay lịch dương?
Đây là một câu hỏi mà nhiều người thắc mắc khi tổ chức lễ cúng thôi nôi cho con. Khác với ngày sinh nhật, theo truyền thống, ngày cúng thôi nôi thường được tính theo lịch âm.
Cúng thôi nôi theo lịch âm hay lịch dương?Hướng dẫn cách bày mâm cúng chi tiết cho bé trai và bé gái
Ở mỗi vùng miền khác nhau, các nghi thức cúng lễ có thể có sự biến đổi tùy theo văn hoá địa phương. Tuy nhiên, về cơ bản, việc bày mâm cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái cũng khá giống nhau.
Đối với mâm cúng thôi nôi, bạn cần chuẩn bị 2 mâm cúng, gồm mâm cúng Ông Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo và mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông. Ngoài ra, trong ngày này, các phụ huynh thường sắp xếp một mâm đồ chơi để đoán vận may của bé thông qua việc bé chọn một món đồ chơi. Dưới đây là danh sách các món cần chuẩn bị cho mâm cúng.
Danh sách các món cần cho mâm cúng Ông Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo
- 1 đĩa trái cây ngũ quả đa màu sắc.
- 1 chén chè đậu xanh.
- 1 đĩa xôi đậu xanh hoặc xôi gấc.
- 1 bộ tam sên gồm thịt, trứng, tôm (hoặc cua, chú ý không chọn con sứt mẻ, gãy càng).
- 3 ly nước, hoa, hương để thắp.
- 1 con gà luộc, đầy đủ các phần, đặt đầu ngẩng cao.
- Trầu têm cánh phượng.
-
Heo quay, bánh hỏi.
- 1 đĩa trái cây.
- 1 bình hoa.
- 12 đĩa xôi nhỏ kèm 1 đĩa xôi lớn.
- 12 chén chè (con gái chọn chè xôi nước, con trai chọn chè đậu trắng) kèm 1 tô chè lớn.
- 12 chén cháo kèm 1 tô cháo lớn.
- 12 chén nước hoặc rượu trắng.
- 12 cây nến và hương để thắp.
- Bộ giấy tiền cúng thôi nôi; cần chuẩn bị thêm chén, đũa, muỗng, đặc biệt nên có 1 đôi đũa hoa bởi theo quan niệm dân gian, Mụ Bà thích dùng đũa này.
Các nghi thức khi cúng thôi nôi
Trong quá trình thực hiện nghi thức cúng thôi nôi, hãy chú ý đến việc lựa chọn hoa cúng, cách vái lạy và đọc văn khấn.
Lựa chọn hoa cúng
Một điều bạn nên nhớ khi chọn hoa cúng là lựa chọn những loại hoa có màu sắc tươi sáng, rực rỡ thay vì những loại hoa quá trang nghiêm. Ngoài ra, mỗi loại hoa cũng mang ý nghĩa riêng, vì vậy bạn cần tìm hiểu kỹ về chúng để truyền tải những ước mong của cha mẹ vào bé con của mình.
Khi cắm hoa vào bình, hãy chú ý không cắt cành quá thấp và sử dụng bình cao. Cành hoa cần được cắm thẳng, không nghiêng ngả, vẫn tươi và hoa không nên quá nở.
Chọn những loại hoa có màu sắc tươi sángCách vái lạy và đọc văn khấn
Sau khi chuẩn bị các mâm cúng, hãy tập trung vào việc đọc văn khấn. Dưới đây là nội dung của bài văn khấn mà bạn nên ghi lại để thực hiện trong lúc cúng.
Cách thực hiện và đọc bài văn khấnVăn khấn cần thiết cho lễ cúng thôi nôi
Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát
– Con kính lạy Thiên tỷ đại tiên chúa
– Con kính lạy Thiên đế đại tiên chúa
– Con kính lạy Thiên Mụ đại tiên chúa
– Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……
Vợ chồng con là ……………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………
Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)
Khi kết thúc việc đọc văn khân thì bạn sẽ cần phải chắp tay của bé yêu, lại vái trước án 3 vái sau 3 tuần nhang thì lễ tạ nhé!
Nghi thức cho bé bắt miếng (bốc đồ dự đoán tương lai)
Bé bắt miếng trong ngày thôi nôiBạn hãy chuẩn bị nhiều món đồ chơi biểu hiện cho những ngành nghề như: Máy bay, máy tính, cây kéo, bút, micro,... Xong thì bạn để chúng lên mâm (nếu muốn) và đặt trước mặt của bé. Và lúc này, bé sẽ tự động bốc món đồ mà bé thích nhất.
Nghi lễ mừng tuổi cho bé
Người thân chúc phúc cho bé trong ngày thôi nôiCuối lễ thôi nôi, gia đình, người thân và bạn bè sẽ chúc phúc và gửi lì xì cho bé. Đây sẽ toàn là điều chúc tốt đẹp mà mọi người gửi gắm (mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh, ngoan ngoãn,...) để bé trưởng thành trong bình an, hạnh phúc.
Còn phong bao lì xì được xem như gửi cho bé sự may mắn, mong cuộc đời thuận lợi và thành công.
Ý nghĩa của việc cho bé bốc đồ trong thôi nôi
Việc cho bé bốc đồ sẽ giúp gia đình dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé từ món đồ đầu tiên mà bé bốc được. Cụ thể, ý nghĩa tượng trưng thông qua các món đồ như sau:
Những vật dụng thường xuất hiện trong mâm bốc đồ ngày thôi nôiMáy tính cầm tay: Bé có thể trở thành chuyên gia tài chính, nhân viên kế toán, nhân viên ngân hàng, thương nhân, nhà toán học, nhà nghiên cứu,…
Ống nghe: Với ống nghe, bé có thể thích làm những việc liên quan đến ngành y như bác sĩ, y tá, điều dưỡng, chuyên viên chăm sóc sức khỏe, chuyên viên tư vấn tâm lý,…
Sách: Bé được cho là người yêu thích sự học hỏi, ham tìm tòi, nghiên cứu. Vì thế, bé có thể trở thành nhà giáo, nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu,…
Bút: Bút chính là món đồ gắn liền với các công việc liên quan đến viết lách, ví dụ như nhà báo, nhà văn, nhà thơ, phóng viên,…
Micro: Đây là vật dụng thường được dùng rất nhiều cho việc nói, giao tiếp, xuất hiện trước công chúng. Vì thế, bé có thể trở thành nhà hùng biện, chính trị gia, diễn thuyết gia, phát thanh viên, biên tập viên, MC,…
Bé bốc món đồ mình thích trong ngày thôi nôi
Máy bay, ô tô: Thông thường, các bé trai sẽ yêu thích món đồ này. Đây là món tượng trưng cho các ngành nghề như kỹ sư chế tạo ô tô, máy bay, phi công, vận động viên đua xe chuyên nghiệp,...
Búp bê: Còn đây là món đồ được nhiều bé gái yêu thích. Khi bé chọn món này, tương lại có thể làm giáo viên dạy trẻ, nhà thiết kế thời trang, chuyên viên làm đẹp,…
Gương, lược, độ cột tóc - kẹp tóc: Nếu bé chọn các món đồ này thì bé sẽ có xu hướng quan tâm đến làm đẹp, sự chỉn chu, xinh đẹp từ ngoại hình. Và các ngành nghề có thể liên quan như: Chuyên viên thẩm mỹ, chuyên gia trang điểm, nhà tạo mẫu tóc,...
Bộ đồ chơi nhà bếp: Đây hẳn là những bé tương lai có thể trở thành đầu bếp nổi tiếng.
Lưu ý: Việc bốc đồ chỉ mang tính chất tham khảo, chưa phải là yếu tố quyết định nghề nghiệp cho bé trong tương lai. Bởi nghề nghiệp còn phụ thuộc, tác động từ rất nhiều yếu tố nên gia đình không cần quá đặt nặng việc bốc đồ này nhé.
Trên đây là những thông tin hướng dẫn bạn cách để cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái chi tiết nhất. Hy vọng với những kinh nghiệm phía trên thì bạn đã có thể tổ chức được một buổi thôi nôi cho bé một cách hoàn mỹ.