Hướng dẫn cách tránh mắc phải tin giả trên mạng xã hội

Trong thời đại số hiện tại, tin giả có thể lan tràn trên nhiều mạng xã hội như Facebook, TikTok và Youtube. Nhưng tin giả là gì? Nguyên nhân xuất hiện tin giả là gì và làm thế nào để nhận biết, cũng như cách tránh bẫy tin giả trên mạng xã hội? Mời bạn tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Thế nào là tin giả?

Tin giả trên mạng xã hội là thông tin không chính xác, được tạo ra và lan truyền với mục đích không lành mạnh. Thường tạo ra sự hiểu lầm cho người đọc. Những thông tin này có thể chứa một phần sự thật nhưng không được kiểm chứng, hoặc bị biến đổi, làm mất đi bản chất thực sự của vấn đề. Trên mạng xã hội hiện nay, có nhiều thông tin giả mạo như vậy, đòi hỏi bạn phải thực sự hiểu thế nào là tin giả, cách nhận biết và cách tránh bẫy tin giả.

Hiện nay, việc nhận biết và tránh bẫy tin giả trên mạng xã hội đang nhận được sự quan tâm lớn. Bởi các thủ đoạn xấu đã tận dụng sức mạnh lan tỏa của mạng xã hội để sử dụng tin giả như một công cụ vụ lợi, dễ dàng tác động đến đại chúng. Một số tin giả được tạo ra để xúc phạm uy tín, danh tiếng của cá nhân hoặc tổ chức, thậm chí làm biến t distort thông tin về một sự kiện, tạo ra phản ứng tiêu cực trong cộng đồng.

Những tin tức sai lệch như vậy không chỉ gây thiệt hại cho nạn nhân. Mà còn tạo ra bầu không khí hoang mang trong dư luận. Từ đó, có thể ảnh hưởng đến sự ổn định xã hội. Vì vậy, người xem cần hiểu và biết cách tránh bẫy tin giả để tiếp nhận thông tin chính xác nhất.

Nguyên nhân xuất hiện tin giả

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của tin giả (fake news) trong thời đại ngày nay. Với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội thì bên cạnh những lợi ích, cũng có không ít hệ lụy - nguyên nhân hàng đầu của việc xuất hiện tin giả. Sau đây là các nguyên nhân chính bạn cần biết để thực hiện cách tránh bẫy tin giả:

Tư lợi: Một số người tạo ra tin giả để tăng lượng truy cập cho trang web của mình. Từ đó tăng thu nhập từ quảng cáo. Vì tin giả thường có tiêu đề thu hút, gây chú ý cũng như kích thích tò mò, thu hút độc giả.

Gây rối: Một số cá nhân hoặc tổ chức tạo ra tin giả nhằm gây rối loạn, tạo ra sự hoang mang, lo sợ trong cộng đồng. Hoặc làm mất lòng tin vào cơ quan chính phủ hoặc các tổ chức nhất định. Đây là hành vi nguy hiểm, đòi hỏi bạn biết cách tránh bẫy tin giả để bảo vệ bản thân mình.

Thiếu ý thức về trách nhiệm: Một số người không nhận ra hậu quả của việc phổ biến tin giả. Xem việc chia sẻ thông tin trên mạng xã hội như một hành động thiếu trách nhiệm.

Thái độ của người dùng mạng xã hội: Trong thời đại số hóa, thông tin lan truyền rất nhanh chóng. Không ít người chia sẻ thông tin mà không kiểm tra nguồn gốc, độ tin cậy. Vì vậy, người xem cũng cần biết cách tránh bẫy tin giả và nhận biết chúng trên mạng xã hội để ngăn chặn sự phổ biến của tin giả đến nhiều người hơn.

Cách phân biệt tin giả trên mạng xã hội

Hiện nay, tin giả xuất hiện đa dạng về hình thức, nguyên nhân và nội dung. Vì vậy, để nhận biết và tránh bị lừa bởi tin giả trên mạng xã hội, bạn cần biết những dấu hiệu của tin giả. Cụ thể:

Tiêu đề sốc: Nếu bạn gặp các tiêu đề gây sốc, thu hút sự chú ý và liên quan đến chủ đề nóng. Thì đây có thể là dấu hiệu của tin giả. Hãy kiểm tra thông tin thật kỹ càng để đưa ra cách tránh bẫy tin giả hiệu quả.

Nguồn gốc không đáng tin cậy: Tin giả thường xuất hiện trên trang web, tài khoản ít người biết đến nhưng thường xuyên chia sẻ tin không đáng tin cậy. Hoặc từ các trang không thuộc các tổ chức báo chí uy tín, cơ quan nhà nước.

Thiếu chứng cứ: Nếu một bài viết không đề cập đến nguồn gốc hoặc nguồn gốc mơ hồ, có thể coi đó là không đáng tin cậy. Đây là dấu hiệu của tin giả và để tránh bẫy tin giả, bạn cần biết cách nhận biết chúng.

Phương pháp tránh tin giả trên mạng xã hội

Sau khi hiểu về tin giả, các nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết, bạn cần biết những cách kiểm chứng nguồn tin và cách tránh bẫy tin giả trên mạng xã hội.

Kiểm tra tin giả

Đầu tiên, hãy xác định nguồn cung cấp thông tin, bao gồm tác giả của bài viết và đánh giá về hình ảnh sử dụng trong bài. Kiểm tra cả đường link kèm theo để đảm bảo rằng đó là nguồn tin đáng tin cậy.

Ngoài ra, để tránh bẫy tin giả, hãy đọc toàn bộ nội dung bài viết và chú ý đến các điểm quan trọng. Tìm kiếm sự mâu thuẫn hoặc thiếu chính xác trong bài viết. Để đảm bảo hơn, so sánh nó với các nguồn tin báo chí uy tín hoặc tìm ý kiến từ chuyên gia đáng tin cậy.

Thận trọng với thông tin

Một trong những cách hiệu quả để tránh bẫy tin giả là phải thận trọng với mọi nguồn tin. Không nên tin tưởng ngay vào mọi thông tin xuất hiện trước mắt trên mạng xã hội. Thay vào đó, hãy kiểm tra nguồn tin và xem xét một cách kỹ lưỡng trước khi quyết định đăng tải hoặc chia sẻ nội dung.

Nếu bạn cảm thấy thông tin có vẻ đáng ngờ, hãy thảo luận và đưa ra ý kiến từ người thân, bạn bè. Hoặc đợi xác nhận từ nguồn tin báo chí uy tín hoặc từ cơ quan có thẩm quyền.

Xử lý khi phát hiện tin giả

Khi phát hiện tin giả trên mạng xã hội, hãy chụp màn hình, lưu đường link hoặc video liên quan trên thiết bị của bạn để làm chứng cứ sau này nếu cần thiết. Đồng thời, đảm bảo rằng bạn không chia sẻ thông tin đó với người thân hoặc bạn bè.

Đồng thời, để ngăn chặn sự lan truyền của tin giả, bạn cũng có thể thông báo tới cơ quan chức năng địa phương như Văn phòng UBND các tỉnh/thành phố hoặc Sở Thông tin và Truyền thông.

Hoặc, bạn có thể liên hệ với Trung tâm Xử lý tin giả Việt Nam (VAFC) qua trang web, email hoặc số hotline.

• Email: [email protected]
• Trang web: https://tingia.gov.vn
• Hotline: 18008108

Hi vọng với thông tin trên đây, bạn đã có cái nhìn rõ về tin giả, nguyên nhân xuất hiện và cách nhận biết, cũng như cách tránh bị lừa bẫy tin giả trên mạng xã hội. Hãy duy trì sự cảnh báo với tin giả và thực hiện các biện pháp phù hợp để tránh bị ảnh hưởng từ tin giả nhé.

• Khám phá thêm trong bài viết chuyên mục: Mẹo vặt