Buzz
Sử dụng trích dẫn trực tiếp để chép lại nguyên văn từ một tác phẩm khác. APA (viết tắt của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ) cung cấp định dạng riêng biệt cho trích dẫn trong văn bản và danh sách tham khảo. Hệ thống này tạo sự dễ đọc và đảm bảo tính nhất quán trong trình bày. Bài viết sau sẽ hướng dẫn cách trích dẫn tài liệu theo định dạng APA.
1. Cơ Bản về Trích Dẫn APA: Danh Sách Tham Khảo
Danh sách tham khảo là tổng hợp đầy đủ các tài liệu được sử dụng trong văn bản, bao gồm tên tác giả, năm xuất bản, tiêu đề, và nhiều thông tin khác. Danh sách tham khảo APA cần tuân thủ những điều sau:
- Xuất hiện trên trang cuối cùng của tài liệu.
- Đặt ở giữa trang.
- Sắp xếp theo thứ tự abc theo họ của tác giả (hoặc theo tiêu đề nếu không biết tác giả).
Nếu có nhiều tác phẩm của cùng một tác giả, sắp xếp theo năm. Trong cùng một năm, sắp xếp theo thứ tự abc theo tiêu đề và gán một chữ cái (a, b, c, …) sau năm.
- Bao gồm tất cả tham chiếu đầy đủ từ văn bản.
2. Cơ bản về trích dẫn APA: Trích dẫn trong văn bản
Sau khi sử dụng đoạn trích hoặc diễn giải từ một tác phẩm khác, tài liệu tham khảo phải được thêm vào.
Nếu bạn diễn giải từ một tác phẩm khác mà không sử dụng đoạn trích hoặc tham chiếu toàn bộ tác phẩm, chỉ cần tham khảo tác giả và năm xuất bản mà không cần chỉ định số trang.
Ngược lại, khi bạn trích dẫn trực tiếp từ tác phẩm khác, hãy đặt số trang trong ngoặc dấu gạch ngang.
Ví dụ:
| - Theo Jones (1998), kiểu APA là một định dạng trích dẫn khó khăn cho những người học lần đầu. - "Kiểu APA là một định dạng trích dẫn khó khăn cho những người học lần đầu" (Jones, 1998, tr.199). |
Dù được tham chiếu như thế nào, tất cả nguồn trích dẫn trong văn bản phải xuất hiện trong danh sách tham khảo ở cuối tài liệu.
Hai tác giả
Ghi tên của cả hai tác giả, phân tách bằng từ 'và' hoặc dấu '&' ở giữa. Ví dụ:
| - Mitchell và Smith (2017) cho biết… - … (Mitchell & Smith, 2017). |
Ba, bốn hoặc năm tác giả
Đối với trích dẫn đầu tiên, liệt kê đầy đủ tất cả các tên:
| - Mitchell, Smith, và Thomson (2017) cho biết… - … (Mitchell, Smith, & Thomson, 2017). |
Các trích dẫn sau có thể được rút gọn, chỉ cần ghi tên tác giả đầu tiên, theo sau bởi 'và những người khác':
| - Mitchell và những người khác (2017) cho biết… - … (Mitchell và những người khác, 2017). |
Sáu tác giả hoặc nhiều hơn
Chỉ ghi họ của tác giả đầu tiên, tiếp theo là 'và những người khác' (xem ví dụ trên).
Không có tác giả
Nếu không rõ tác giả, sử dụng tiêu đề của tài liệu tham khảo.
Nếu đây là tiêu đề của một cuốn sách, tờ báo, ấn phẩm hoặc báo cáo, nên được in nghiêng. Ví dụ:
| (Cách để trích dẫn tài liệu, 2017). |
Nếu đây là tiêu đề của một bài viết, một chương trong cuốn sách hoặc một trang web, thì nó phải ở trong dấu ngoặc kép. Ví dụ:
('Trích dẫn APA', 2017).
Trích dẫn tác giả với nhiều tác phẩm từ cùng một năm
Các tác phẩm nên được trích dẫn với các chữ cái a, b, c, … ở sau năm. Những chữ cái này được gán trong danh sách tham khảo – sắp xếp theo thứ tự abc bởi họ của tác giả đầu tiên. Ví dụ:
- Đoạn trích trong văn bản:
| …in his work on rock art (Bednarik, 2001, 2003a). He also has interest in the watercraft during the Pleistocene (Bednarik, 2003c) and the figurines of Africa (Bednarik, 2003b). |
- Danh sách tham khảo:
| Bednarik, R. G. (2001). Rock art science: The scientific study of palaeoart. Turnhout, Belgium: Brepols Publishers. Bednarik, R. G. (2003a). Concerns in rock art science. Aura Newsletter, 1-4. Bednarik, R. G. (2003b). A figurine from the African Acheulian. Current Anthropology, 405-413. Bednarik, R. G. (2003c). Seafaring in the Pleistocene. Cambridge Archaeological Journal, 41-66. |
Trích dẫn nhiều tác phẩm trong một cặp dấu ngoặc đơn
Nếu các tác phẩm này của cùng một tác giả, chúng được nêu một lần, theo sau là năm theo thứ tự thời gian. Ví dụ:
| - Mitchell (2007, 2013, 2017) … - … (Mitchell, 2007, 2013, 2017). |
Nếu các tác phẩm này thuộc nhiều tác giả, thì các tài liệu tham khảo được sắp xếp theo thứ tự abc bởi họ của tác giả đầu tiên và được phân tách bằng dấu chấm phẩy, ví dụ như sau:
| (Mitchell & Smith, 2017; Thomson, Coyne, & Davis, 2015). |
Trích dẫn một nhóm hoặc tổ chức
Đối với trích dẫn đầu tiên, phải sử dụng tên đầy đủ của nhóm, những lần sau có thể được rút ngắn. Ví dụ:
- Trích dẫn đầu tiên: (Hiệp hội Trích dẫn Quốc tế, 2015)
- Các trích dẫn sau: (Hiệp hội Trích dẫn, 2015)
3. Cách trích dẫn các loại nguồn khác nhau
Trích dẫn trong văn bản không thay đổi tùy thuộc vào loại nguồn, trừ khi không rõ tác giả. Trong khi đó, các trích dẫn trong danh sách tham khảo lại rất khác nhau tùy thuộc vào nguồn.
Cách trích dẫn một cuốn sách (tiêu đề, không phải chương)
Tham chiếu sách là kiểu tham chiếu cơ bản nhất; nó phù hợp với mẫu ở trên, trừ phần URL. Vì vậy, định dạng cơ bản của một tài liệu tham khảo như sau:
| Họ tác giả, Tên viết tắt. (Năm xuất bản). Tiêu đề (lần tái bản). Vị trí nhà xuất bản: Tên nhà xuất bản. |
* Lưu ý cách viết tiêu đề:
- Viết nghiêng.
- Chữ cái đầu tiên của từ đầu tiên, chữ cái đầu tiên của từ đầu tiên sau dấu ':' hoặc '-' và chữ cái đầu tiên của danh từ riêng phải viết hoa.
Ví dụ tham chiếu sách:
| - Mitchell, J.A., Thomson, M., & Coyne, R.P. (2017). A guide to citation. London, England: My Publisher - Jones, A.F & Wang, L. (2011). Spectacular creatures: The Amazon rainforest (tái bản lần 2). San Jose, Costa Rica: My Publisher |
Cách trích dẫn một cuốn sách đã biên soạn
Định dạng tham chiếu này khá giống với định dạng sách ở trên, chỉ có một điểm bổ sung là Ed(s). Định dạng cơ bản như sau:
| Họ tác giả, Tên viết tắt. (Ed(s).). (Năm). Tiêu đề (lần tái bản). Vị trí nhà xuất bản: Tên nhà xuất bản. |
Trong đó Ed(s) là viết tắt của biên soạn. Sử dụng Ed nếu chỉ có một người, Eds nếu có nhiều người.
Ví dụ:
| Williams, S.T. (Ed.). (2015). Referencing: A guide to citation rules (tái bản lần 3). New York, NY: My Publisher |
Cách trích dẫn một chương trong một cuốn sách đã biên soạn
Sách biên soạn là tập hợp các chương được viết bởi nhiều tác giả khác nhau. Để tham khảo một chương cụ thể, cần sử dụng một định dạng khác biệt. Cấu trúc cơ bản như sau:
| Họ của tác giả chương, Tên viết tắt. (Năm). Tiêu đề chương. Trong + Tên viết tắt của người biên soạn Trong + Tên viết tắt của người biên soạn, Họ của người biên soạn (Ed.). Tiêu đề sách (lần tái bản, phạm vi trang của chương). Vị trí nhà xuất bản: Tên nhà xuất bản. |
Trong đó:
- Tiêu đề chương không viết nghiêng nhưng vẫn viết hoa theo quy tắc tương tự như tiêu đề sách.
- Tên viết tắt của người biên soạn được đặt sau họ.
Ví dụ: (trong trường hợp này, B.N. Troy là tác giả của chương và S.T. Williams là người biên soạn)
| Troy, B.N. (2015). APA citation rules. Trong S.T, Williams (Ed.). A guide to citation rules (tái bản lần 2, tr.50-95). New York, NY: Publishers. |
Cách trích dẫn sách điện tử
Tham chiếu sách điện tử tương tự như sách in, chỉ khác nhà xuất bản được thay thế bằng URL. Cấu trúc cơ bản như sau:
| Họ của tác giả, Tên viết tắt (Ed(s).*). (Năm). Tiêu đề (lần tái bản*). Truy xuất từ URL |
(* không bắt buộc)
Ví dụ về tham khảo sách điện tử:
| Mitchell, J.A., Thomson, M., & Coyne, R.P. (2017). A guide to citation. Truy xuất từ https://www.mendeley.com/reference-manloyment/reference-manager |
Cách trích dẫn một chương sách điện tử
Giống như khi trích dẫn chương sách, chỉ thay nhà xuất bản bằng URL. Cấu trúc như sau:
| Họ của tác giả chương, Tên viết tắt. (Năm). Tiêu đề chương. Trong + Tên viết tắt của người biên soạn, Họ của người biên soạn (Ed.). Tiêu đề (lần tái bản, phạm vi trang của chương). Truy xuất từ URL |
Ví dụ:
| Troy, B.N. (2015). APA citation rules. Trong S.T, Williams (Ed.). A guide to citation rules(tái bản lần 2, tr. 50-95). Truy xuất từ https://www.mendeley.com/reference-manloyment/reference-manager |
Cách trích dẫn một bài đăng trong tạp chí in hoặc trực tuyến
Trích dẫn bài đăng tạp chí khác với trích dẫn sách ở chỗ không bao gồm nhà xuất bản và vị trí nhà xuất bản. Đối với các bài đăng tạp chí, chúng được thay thế bằng tiêu đề tạp chí, số tập, số phát hành và số trang. Cấu trúc cơ bản là:
| Họ của tác giả, Tên viết tắt. (Năm). Tiêu đề bài viết. Tiêu đề tạp chí, Số tập (Kỳ hay Số phát hành), số trang. DOI hoặc Truy xuất từ URL |
Trong đó:
- Tiêu đề bài viết không viết nghiêng, chỉ viết nghiêng tiêu đề tạp chí và số tập.
- Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các từ trong tiêu đề tạp chí.
- Chỉ thêm DOI hoặc Truy xuất từ URL nếu bài viết trực tuyến.
Ví dụ:
| - Mitchell, J.A. (2017). Citation: Why is it so important. Tạp chí Mendeley, 67(2), 81-95 - Mitchell, J.A. (2017). Citation: Why is it so important. Tạp chí Mendeley, 67(2), 81-95. Truy xuất từ https://www.mendeley.com/reference-manloyment/reference-manager |
Cách trích dẫn một bài đăng trong báo in hoặc trực tuyến
Cấu trúc cơ bản:
| Họ của tác giả, Tên viết tắt. (Năm). Tiêu đề bài viết. Tiêu đề tờ báo, cột / phần, số trang. DOI hoặc Truy xuất từ URL |
Trong đó:
- Quy tắc viết tiêu đề bài viết và tiêu đề tờ báo tương tự như đối với tạp chí.
- Thêm DOI hoặc Truy xuất từ URL chỉ khi bài viết xuất hiện trên mạng.
Ví dụ:
| Mitchell, J.A. (2017). Changes to citation formats shake the research world. The Mendeley Telegraph, Research News, tr.9. Truy xuất từ https://www.mendeley.com/reference-management/reference-manager |
Cách trích dẫn tài liệu không phải ấn phẩm in
Hình ảnh
Cấu trúc cơ bản:
| Họ của tác giả, Tên viết tắt. (Năm). Tiêu đề ảnh [Loại ảnh]. Truy xuất từ URL |
Trong đó, thể loại hình ảnh có thể bao gồm ảnh chụp, tranh vẽ, ảnh đồ hoạ thông tin, …
Ví dụ:
| Millais, J.E. (1851-1852). Ophelia [tranh]. Truy xuất từ https://www.mendeley.com/reference-management/reference-manager |
Phim
Cấu trúc cơ bản:
| Họ của nhà sản xuất, Tên viết tắt của nhà sản xuất (Nhà sản xuất), & Họ của đạo diễn, Tên viết tắt của đạo diễn (Đạo diễn). (Năm). Tiêu đề phim [Phim]. Quốc gia xuất xứ: Tên studio |
Ví dụ:
| Hitchcock, A. (Nhà sản xuất), & Hitchcock, A. (Đạo diễn). (1954). Rear window [Phim]. Hoa Kỳ: Paramount Pictures |
Chương trình truyền hình
Cấu trúc cơ bản:
| Họ của tác giả kịch bản, Tên viết tắt của tác giả kịch bản (Kịch bản), & Họ của đạo diễn, Tên viết tắt của đạo diễn (Đạo diễn). (Năm phát hành). Tiêu đề tập [Tập chương trình truyền hình]. Trong + Họ của giám đốc sản xuất, Tên viết tắt của giám đốc sản xuất (Giám đốc sản xuất), Tên chương trình truyền hình. Nơi sản xuất: Tên studio hoặc hãng truyền hình. |
Ví dụ:
| Catlin, M., và Walley-Beckett, Moire (Kịch bản), & Johnson, R (Đạo diễn). (2010). Fly [Tập chương trình truyền hình]. Trong Schnauz, T. (Giám đốc sản xuất). Breaking bad. Thành phố Culver, CA: Sony Pictures Television |
Bản nhạc
Cấu trúc cơ bản:
| Họ của tác giả, Tên viết tắt của tác giả. (Năm bản quyền). Tiêu đề bài hát [Ghi âm bởi + Tên ca sĩ]. Trong + Tiêu đề album [phương tiện ghi âm]. Nơi thu âm: Hãng thu âm. (Ngày thu âm) |
Trong đó, phương tiện ghi âm có thể là CD, MP3, visual album, …
Ví dụ:
| Beyonce, Diplo, MNEK, Koenig, E., Haynie, E., Tillman, J., và Rhoden, S.M. (2016). Hold up [Ghi âm bởi Beyonce]. Trong Lemonade [visual album]. New York, NY: Parkwood Records. (16 tháng Tám) |
Trang mạng
Cấu trúc cơ bản:
| Họ của tác giả, Tên viết tắt của tác giả. (Ngày). Tiêu đề. Truy xuất từ URL |
Ví dụ:
| Mitchell, J.A. (2017, 21 tháng Năm). How and when to reference. Truy xuất từ https://www.howandwhentoreference.com |
Trong bài viết trước đó, mình đã hướng dẫn các bạn cách trích dẫn tài liệu theo định dạng APA, bao gồm gần như mọi tình huống để bạn tham khảo. Mặc dù có vẻ khó khăn với những người mới làm quen, nhưng khi sử dụng thường xuyên, bạn sẽ trở nên thành thạo. Mong rằng những thông tin chia sẻ ở đây sẽ giúp ích cho bạn!
