1. Chăm sóc em bé trong 7 ngày đầu sau khi sinh
Trong 7 ngày đầu tiên sau khi sinh, việc chăm sóc em bé là cực kỳ quan trọng. Đây là thời gian mà em bé đang rất yếu đuối và dễ bị tổn thương. Nếu không được chăm sóc đúng cách, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh trong giai đoạn này có thể rất cao, lên đến khoảng 50%.
Chăm sóc em bé sơ sinh đòi hỏi sự cẩn thận tuyệt đối
1.1. Đảm bảo giữ ấm cho em bé
Trong thời gian này, hệ thần kinh của em bé vẫn đang phát triển và yếu đuối, do đó em bé sẽ ngủ nhiều và chỉ thức dậy khi đói hoặc ướt tã. Đặc biệt, việc giữ cho em bé ấm là rất quan trọng. Nếu em bé bị lạnh, có thể dễ dàng bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh.
Nếu không có vấn đề gì, hãy để em bé nằm cùng với mẹ. Điều này sẽ giữ cho em bé luôn ấm áp nhờ hơi ấm từ người mẹ, đồng thời giúp mẹ quan sát và xử lý kịp thời mọi sự cố nếu có.
1.2. Cho em bé bú thường xuyên khi em bé đói
Khi bé ra khỏi môi trường ấm áp, được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng từ bụng mẹ, bé có thể cảm thấy đói và lạnh vì cần nhiều năng lượng để chống chọi với môi trường bên ngoài. Cha mẹ cần nhớ rằng, trẻ sơ sinh cần ăn nhiều, nên cung cấp thức ăn cho bé ngay sau khi sinh ra.
Sau đó, cần đáp ứng nhu cầu ăn uống của bé mỗi khi bé đói, không cần theo lịch trình cố định.
Trẻ sơ sinh thường ngủ nhiều
1.3. Ý nghĩa của sữa mẹ đối với sự phát triển của bé
Trong 7 ngày đầu sau khi sinh, lượng kháng thể IgA trong sữa mẹ cao gấp hàng nghìn lần so với sữa thông thường. Mỗi 1cm3 sữa non chứa tới 4.000 bạch cầu, giúp trẻ có hệ miễn dịch mạnh mẽ để đối phó với các vi khuẩn gây hại trong ruột.
Những em bé được tiếp xúc với sữa non ngay sau khi sinh thường ít bị viêm phổi và tiêu chảy hơn nhiều so với những trẻ không được tiếp xúc với sữa mẹ. Do đó, các bà mẹ không nên vứt bỏ sữa non mà cần tận dụng hết lượng sữa này cho bé.
1.4. Các dấu hiệu bình thường của trẻ sơ sinh
Với những bé chưa đầy tháng tuổi, thường gặp những dấu hiệu như đi phân nhiều, phân màu xanh thẫm, không mùi hoặc đặc quánh,... Tuy nhiên, nếu bé không đi phân suốt hơn 2 ngày hoặc có dấu hiệu bất thường như giảm cân, da vàng, khó thở, khóc nhiều, cứng hàm hoặc ngủ nhiều, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Trong trường hợp đầu bé có bướu huyết thanh, cha mẹ không nên tự ý chọc hút vì có thể gây nhiễm trùng. Hãy để cho bác sĩ hướng dẫn và theo dõi kỹ lưỡng.
Cha mẹ không cần lo lắng quá nếu con bị nhẹ cân
Một số trẻ sơ sinh có thể bị nhẹ cân, thiếu tháng nhưng nếu không có dấu hiệu bất thường nào thì có thể xuất viện sau vài ngày. Khi mang trẻ về nhà, cần chăm sóc và theo dõi kỹ lưỡng, và đưa trẻ đến bác sĩ ngay khi có dấu hiệu lạ.
2. Chăm sóc trẻ dưới 1 tháng tuổi
Trong 28 ngày đầu, trẻ đang ở trong giai đoạn chu sinh, các nguy cơ cho trẻ sẽ giảm dần nếu cha mẹ chăm sóc đúng cách. Hãy tham khảo cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi dưới đây để chăm sóc trẻ một cách đúng đắn.
2.1. Chăm sóc trẻ khi bú sữa
Phản xạ của trẻ sơ sinh còn rất non nớt, nếu không có sự giúp đỡ từ mẹ, bé rất dễ bị ọc sữa hoặc nôn trớ, điều này rất nguy hiểm. Khi cho trẻ bú, mẹ cần thực hiện đúng thao tác, bế đứng và vỗ nhẹ phía sau lưng sau khi ăn để trẻ không bị sặc.
Khi ngủ, nên để phần đầu của trẻ cao hơn một chút hoặc cho trẻ nằm nghiêng để tránh trường hợp bị sặc. Tuyệt đối không để trẻ nằm sấp vì có thể gây nguy hiểm cho hô hấp của bé.
2.2. Chăm sóc trẻ khi tắm
Trước khi tắm, hãy chuẩn bị đầy đủ các vật dụng như khăn, tã, quần áo, nước tắm, thuốc nhỏ mắt, mũi,... để đảm bảo trẻ được giữ ấm ngay sau khi tắm xong. Nơi tắm cũng phải kín gió và không nên dùng lá để tắm cho trẻ. Nếu trời lạnh, không cần tắm cho trẻ hàng ngày.
Rốn là bộ phận dễ nhiễm trùng với trẻ sơ sinh, vì vậy cha mẹ cần chăm sóc rốn cho bé hàng ngày. Sau khi tắm, chỉ cần vệ sinh rốn bằng nước muối sinh lý và lau khô. Tránh sử dụng hóa chất để rửa rốn cho trẻ.
2.3. Quấn tã và đội mũ cho trẻ
Không nên quấn tã quá chặt vì điều này sẽ khiến trẻ bị nóng và không thoải mái. Việc quấn tã chặt cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của chân của bé.
Cha mẹ không nên đội mũ cho bé suốt ngày và đêm, kể cả khi trời lạnh. Trẻ sơ sinh thường thoát nhiệt qua đầu, việc đội mũ thường xuyên có thể khiến bé cảm thấy nóng và không thoải mái.
2.4. Chăm sóc da, mắt, mũi, lưỡi
Các giác quan của trẻ sơ sinh còn rất nhạy cảm, vì vậy chúng cần được bảo vệ và chăm sóc kỹ lưỡng. Cần lưu ý:
- Tránh để trẻ sơ sinh tiếp xúc với mỹ phẩm, xà phòng cứng.
- Thay tã ngay khi trẻ làm ướt.
- Sử dụng các sản phẩm nhẹ nhàng dành cho trẻ sơ sinh để tránh kích ứng da do phân, nước tiểu.
- Đảm bảo da của bé luôn được giữ ẩm đúng mức.
- Tránh để mắt trẻ tiếp xúc với hóa chất, nếu trẻ bị chảy nước mắt, xuất hiện ghèn thì chỉ cần vệ sinh bằng nước muối sinh lý.
- Sử dụng khăn mặt riêng và sạch sẽ để lau mặt cho bé.
- Vệ sinh các bộ phận như mũi, lưỡi hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
Sữa mẹ là thực phẩm tốt nhất cho trẻ sơ sinh
Việc chăm sóc trẻ sơ sinh có thể gặp nhiều khó khăn, mơ hồ với nhiều gia đình lần đầu sinh con. Việc chăm sóc ban đầu sẽ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ sau này. Tuy nhiên, Mytour tin rằng các bậc cha mẹ cùng với người thân sẽ học được cách chăm sóc trẻ rất tốt.