Hướng dẫn chi tiết cách làm bài ngữ âm để đạt điểm cao trong kỳ thi THPT Quốc gia

1. Loại bài ngữ âm trong kỳ thi tiếng Anh là gì?

Nếu bạn học tiếng Anh một cách cẩn thận và theo trình tự đúng, phần ngữ âm là bước đầu tiên để làm quen với ngôn ngữ mới. Vì vậy, trong kỳ thi THPT tiếng Anh, phần ngữ âm thường là phần mở đầu và không bị đảo lộn trong đề thi. Hiện nay, bài thi ngữ âm được chia thành hai phần quan trọng như sau:

• Dạng bài phát âm thi THPT Quốc gia
• Dạng bài trọng âm thi THPT Quốc gia

2. Chiến lược thành công cho dạng bài phát âm thi THPT Quốc gia

Phương pháp làm bài thi ngữ âm THPT Quốc gia được chia thành 2 phần, mỗi phần cũng chiếm một nửa số điểm. Điều này có nghĩa là, phần bài thi phát âm đóng vai trò quan trọng chiếm 50% tổng số điểm của phần thi ngữ âm. Do đó, bạn cần phải cẩn thận từng bước để tránh mất điểm không đáng có.

Trong phần bài thi phát âm, các loại bài chính bao gồm: phát âm nguyên âm, phát âm phụ âm, phát âm với đuôi “s” và phát âm với đuôi “ed”. Mỗi loại phát âm này đều có những chiến lược riêng để làm bài. Bạn có thể tham khảo chi tiết dưới đây.

2.1. Chiến lược cho bài phát âm nguyên âm thi THPT Quốc gia

Theo bảng chữ cái tiếng Anh, chúng ta có 5 nguyên âm là u, e, o, a, i. Dựa trên bảng phiên âm tiếng Anh IPA, tổng cộng có 20 nguyên âm bao gồm cả nguyên âm đơn và nguyên âm đôi. Các bạn có thể sắp xếp các nguyên âm này theo những cặp đối nghịch để dễ nhớ và học nhất.

Nguyên âm đơn: bao gồm nguyên âm dài và ngắn. Dưới đây là bảng mẫu:

Nguyên âm đôi: hình thành từ việc kết hợp 2 nguyên âm đơn

2.2. Chiến thuật làm bài ngữ âm thi THPT Quốc gia với dạng bài phát âm phụ âm

Trong tiếng Anh, có tổng cộng 21 phụ âm. Những phụ âm này được phân chia thành 2 nhóm chính là hữu thanh và vô thanh. Ngoài ra, còn có một nhóm phụ âm nằm ngoài 2 nhóm này.

Phụ âm hữu thanh: một chiêu thức để nhận ra là khi bạn phát âm, dây thanh của bạn sẽ rung lên.

Phụ âm vô thanh: như tên gọi của nó, chúng ta chỉ cảm nhận nó như những cái bật ra hoặc như tiếng gió.

Nhóm các phụ âm còn lại không nằm trong 2 nguyên tắc trên.

2.3. Phương pháp làm bài phát âm đuôi “s”

Khi nhắc đến các từ có phát âm đuôi “s”, đa số mọi người thường phát âm một cách chủ quan, dẫn đến sai lầm trong việc lựa chọn đáp án thi. Vì vậy, bạn cần nhớ kỹ 3 nguyên tắc sau để tránh sai lầm khi phát âm “s”.

• Nguyên tắc 1: khi tận cùng kết thúc bằng: /f/, /gh/, /t/, /k/, /p/ và /th/  thì sẽ được phát âm là /s/. Bạn có thể niệm thần chú sau nếu không thể nhớ được những âm trên: Prep – p => ghê -gh => thật -t => phải -f => không -k => thế -th.
• Nguyên tắc 2: khi từ có kết thúc tận cùng là các âm: /s/, /ss/, /z/, /x/, /ge/, /ce/, /ch/, /s/h thì sẽ được phát âm là /iz/. Bạn có thần chú sau: Sẵn sàng -s và -ss => chung -ch => shức -sh =>xin -x => zô -z => giúp -ge => các em -ce.
• Nguyên tắc 3: với những từ còn lại không nằm trong hai nguyên tắc trên thì phát âm là /z/

2.4. Hướng dẫn làm bài phát âm đuôi “ed”

Với dạng bài phát âm đuôi “ed”, không phải lúc nào cũng phát âm là “id”, mà chúng ta cũng có 3 nguyên tắc sau:

• Nguyên tắc 1: nếu từ có tận cùng là /t/ hoặc /d/ thì chắc chắn sẽ phát âm là /id/. 
• Nguyên tắc 2: từ có tận cùng bằng /s/, /f/, /p/, /ʃ/, /tʃ/, /k/ thì sẽ được phát âm là /t/. Bạn có thể nệm thần chú sau nếu không thể nhớ nổi nhóm này: prep -p=> sẵn sàng -s => chiến -tʃ => không -k => fai -f => shợ -ʃ
• Nguyên tắc 3: những từ không thuộc hai trường hợp trên sẽ được phát âm là /d/.

Nguyên tắc phát âm /ed/ dễ nhớ

3. Kinh nghiệm làm bài tập trọng âm thi THPT Quốc gia

50% số điểm còn lại trong cách làm bài ngữ âm thi THPT Quốc gia phải kể đến là phần thi trọng âm. Dạng bài trọng âm thi THPT Quốc gia sẽ chủ yếu là hai dạng sau đây.

3.1. Cách làm bài trọng âm 2 âm tiết

Từ hai âm tiết rất phổ biến trong tiếng Anh và có nhiều cách nhấn âm khác nhau. Bạn có thể tham khảo các nguyên tắc nhấn âm cho trường hợp này như sau:

• Nguyên tắc 1: đa phần các từ sẽ được nhấn trọng âm ở âm tiết thứ 2. Ví dụ: attract, become.
• Nguyên tắc 2: tính từ và danh từ thì luôn ưu tiên trọng âm nhấn vào âm tiết thứ nhất.
• Nguyên tắc 3: những từ có thể vừa mang được nghĩa của danh từ lại có thể làm động từ thì có hai cách nhấn. Trọng âm nhấn sẽ ở âm tiết thứ nhất với trường hợp là danh từ. Trong trường hợp là động từ thì trọng âm sẽ nhấn vào âm tiết thứ 2.
• Nguyên tắc 4: nếu trong từ của bạn có hai âm là  /ɪ/ hoặc /ə/ thì trọng âm sẽ không bao giờ rơi vào 2 âm này. 

3.2. Chiến lược làm bài trọng âm từ 3 âm tiết trở lên

Các từ có 3 âm tiết không hiếm trong tiếng Anh, đặc biệt là trong các đề thi, chúng thường được sử dụng để gây khó khăn cho thí sinh. Vì vậy, cần phải cẩn thận khi làm bài và tuân thủ 5 nguyên tắc sau đây khi đánh trọng âm từ 3 âm tiết trở lên:

• Nguyên tắc 1: trọng âm sẽ rơi vào âm liền kề phía trước của những từ có đuôi là/ic/, /ics/, /ian/, /tion/, /sion/.
• Nguyên tắc 2: trọng âm sẽ được nhấn vào các từ có âm sau ở đuôi: /ade/, /ee/, /ese/, /eer/, /oo/, /ique/.
• Nguyên tắc 3: các từ có âm cuối là /al/, /ful/, /y/ thì trọng âm sẽ được nhắn theo nguyên tắc là âm thứ 3 từ cuối của từ đếm lên. 
• Nguyên tắc 4: tiền tố không làm thay đổi trọng âm của từ. 
• Nguyên tắc 5: trọng âm sẽ nhấn đúng vào /ever/ nếu từ có kết thúc bằng đuôi này. 

4. Lưu ý chung khi làm bài thi ngữ âm THPT Quốc gia

Để thành công trong phần thi ngữ âm, các thí sinh không nên dựa vào cảm tính. Nếu bạn không chắc chắn về từ nào, hãy bỏ qua và quay lại sau. Tránh đánh đại một đáp án một cách vội vàng.

Để hiểu sâu sắc về ngữ âm, bạn cần nắm rõ nghĩa của từng từ và loại từ. Hãy luyện tập sử dụng và phát âm chuẩn Anh-Anh hoặc Anh-Mỹ. Tránh sử dụng phát âm theo kiểu Việt-Anh vì điều này có thể dẫn đến sai lầm không chỉ về phát âm mà còn về trọng âm. Trong khi làm bài, bạn nên phát âm từng từ một để đảm bảo tính chính xác nhất.