Hướng Dẫn Chi Tiết Chơi Sáo Dọc

Mua Sáo Dọc. Bắt đầu bằng sáo nhựa rẻ tiền. Khi thành thạo, nâng cấp lên sáo gỗ cho âm thanh tốt hơn. Tìm ở cửa hàng nhạc cụ hoặc trên mạng.

• Mua sáo nhựa để bắt đầu, sau đó nâng cấp lên sáo gỗ.
• Đảm bảo chọn sáo phù hợp với mục đích và trình độ của bạn.

Lắp Sáo Dọc. Sáo dọc thường gồm ba phần: miệng thổi ở trên, lỗ đặt tay ở giữa và đuôi hình chuông ở dưới. Ghép các phần này một cách nhẹ nhàng và chắc chắn.

• Xoay phần đuôi để lỗ hướng về bên phải khi chơi.
• Một số sáo dọc có cấu trúc liền nhau.

Học Cầm Sáo Dọc. Đặt sáo lên môi và giữ nó ở giữa môi, dùng ngón tay để giữ thăng bằng. Tay trái đặt lên đầu sáo.

• Phần sau của sáo hướng về bạn, phần trước hướng ngược lại.
• Tránh cắn hoặc để sáo chạm vào răng.

Luyện Thổi Sáo. Thổi nhẹ vào sáo để nghe âm thanh. Hãy thổi nhẹ và đều như thổi bong bóng. Điều này quan trọng khi mới bắt đầu chơi.

• Thổi nhẹ để tránh âm thanh rít khó chịu.
• Thở từ cơ hoành và thổi đều để âm thanh đồng đều.

Học Kĩ Thuật Đánh Lưỡi. Tạo và dừng âm thanh bằng lưỡi. Đặt lưỡi ở vòm miệng và phía sau răng.

• Sử dụng từ “doot” hoặc “dud” để tập đánh lưỡi. Đây là kỹ thuật quan trọng để tạo ra âm thanh rõ ràng.
• Chỉ sử dụng từ “doot” hoặc “dud” để luyện tập kỹ thuật.

Chơi Nốt Đầu Tiên. Bắt đầu với nốt B. Bí quyết là bịt lỗ đằng sau bằng ngón cái và lỗ đầu tiên trên cùng bằng ngón trỏ tay trái. Giữ thăng bằng bằng ngón cái tay phải. Thổi nhẹ vào miệng sáo và nói “doot” hoặc “dud”. Đó là nốt B.

• Nếu không nghe được âm thanh hoặc cây sáo rít, hãy đảm bảo bàn tay bạn đặt phẳng và che đủ lỗ.
• Nếu sáo rít, có thể bạn thổi quá mạnh.
• Tiếp tục luyện tập cho đến khi chơi được dễ dàng.

Hiểu Bảng Đặt Ngón. Bảng này biểu diễn các nốt trên sáo. Số từ 0 đến 7 tương ứng với ngón tay từ cái tới út. Ví dụ, nốt B là: 0 1 - - - - -.

• Các số là lỗ bị che, gạch là lỗ không che. Ví dụ, số 0 là ngón cái che lỗ phía sau, số 1 là ngón trỏ che lỗ đầu tiên.

Học Nốt Tay Trái. Bắt đầu với nốt B (đã chơi), A và G. Tiếp đó là C' và D', có dấu phẩy biểu thị nốt cao.

• Nốt A:
  Ngón giữa trên lỗ thứ hai, biểu diễn trên bảng là: 0 12 - - - - -
• Nốt G: Ngón áp út lên lỗ thứ ba, biểu diễn trên bảng là: 0 123 - - - -
• Nốt C’: Ngón giữa lên lỗ thứ hai, biểu diễn trên bảng là: 0 - 2 - - - - -
• Nốt D’: Không che lỗ sau, ngón giữa lên lỗ thứ hai, biểu diễn trên bảng là: - - 2 - - - - -

Học Nốt Tay Phải. Bắt đầu với nốt E, D và F#. Sau đó là F và C. Các nốt này có thể khó khăn vì bạn cần che nhiều lỗ cùng một lúc.

• Nốt E: Che lỗ sau và ba lỗ đầu bằng ngón trỏ, giữa và áp út, sau đó lần lượt đặt ngón trỏ và áp út tay phải lên lỗ thứ 4 và 5. Bảng đặt ngón là: 0 123 45 - -
• Nốt D: Sử dụng cùng vị trí như nốt E, nhưng ngón áp út tay phải lên lỗ thứ 6. Bảng đặt ngón là: 0 123 456 –
• Nốt F#: Sử dụng cùng vị trí như nốt D, nhưng bỏ ngón trỏ tay phải khỏi lỗ thứ 4. Bảng đặt ngón là: 0 123 - 56 –
• Nốt F: Che tất cả 7 lỗ, bảng đặt ngón là: 0 123 4 – 67
• Nốt C: Che tất cả 7 lỗ, bảng đặt ngón là: 0 123 4567

Luyện Tập Bài Hát Đơn Giản. Khi bạn thành thạo các nốt, bạn có thể chơi một số bài hát:

• Mary có một chú cừu nhỏ:
  • B A G A B B B
  • A A A
  • B D' D'
  • B A G A B B B
  • A A B A G
• Những ngôi sao nhỏ lấp lánh:
  • D D A A B B A
  • G G F# F# E E D
• Auld Lang Syne:
  • C F F F A G F G A F F A C' D'

Luyện Tập Chơi Nốt Cao. Chơi những nốt này cần một chút khéo léo. Dùng kĩ thuật “bấu chặt lỗ” để chơi nốt cao hơn D’. Che 2/3 đến 3/4 lỗ với ngón cái và thổi mạnh hơn một chút.

Học Nửa Cung. Đây là âm giữa hai nốt, giống như phím đen trên piano. Đã học F# rồi, tiếp theo là Bb và C#’.

• Bảng đặt ngón cho nốt Bb: 0 1 - 3 4 - - -
• Bảng đặt ngón cho nốt C#’: - 12 - - - - -
• Bài hát để luyện tập: Chú cừu đen Baa Baa:
  • D D A A B C#' D' B A, G G F# F# E E D

Luyện Tập Kĩ Thuật Rung Hơi. Khi đã thành thạo các nốt, hãy luyện tập kĩ thuật này. Có một số cách để làm điều này:

• Dùng cơ hoành để tạo độ rung.
• Sử dụng kĩ thuật vê lưỡi.
• Sử dụng kĩ thuật vỗ ngón tạo rung.

Sử Dụng Kĩ Thuật Vuốt Hơi. Nhanh chóng vuốt ngón tay lên sáo để tạo ra âm thanh vuốt.

Vệ Sinh Sau Mỗi Lần Sử Dụng. Đảm bảo sáo luôn sạch sẽ sau mỗi lần chơi là điều rất quan trọng.

• Rửa sáo nhựa bằng máy rửa chén hoặc trong bồn nước ấm với xà phòng. Hãy tháo rời các bộ phận trước khi rửa và đảm bảo rửa sạch hết xà phòng.
• Chùi miệng sáo bằng bàn chải hoặc dụng cụ lau tẩu.
• Đảm bảo sáo khô hoàn toàn trước khi sử dụng lại.
• Đối với sáo gỗ, tháo rời và lau hơi ẩm bên trong sáo cẩn thận.

Bảo Quản Sáo Trong Bao. Đặt sáo trong bao khi không sử dụng để tránh hỏng lỗ hình còi phía trên.

Bảo Vệ Sáo Tránh Nhiệt Độ Extreme. Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và ánh nắng mặt trời trực tiếp. Đừng để sáo trong xe hoặc gần nguồn nhiệt.

Giải Quyết Vấn Đề Tắc Nghẽn. Hơi nước có thể gây tắc nghẽn. Giảm tắc nghẽn bằng cách làm ấm đầu ống sáo trước khi chơi.

• Thổi mạnh vào ống sáo để loại bỏ độ ẩm dư thừa.
• Rửa sạch ống sáo bằng dung dịch nước rửa chén và đảm bảo sáo khô hoàn toàn trước khi sử dụng lại.

• Nếu sáo của bạn rít nhiều, hãy đảm bảo không thổi quá mạnh và che kín các lỗ. Nếu vẫn rít, điều chỉnh cho đến khi nốt phát ra âm thanh đúng.
• Mím chặt môi ở nốt cao và thả lỏng ở nốt thấp.
• Giữ lưng thẳng để cải thiện âm thanh.
• Ghi nhớ BAG, 3 nốt đầu tiên.
• Nếu không phát ra âm thanh khi thổi, có thể sáo ẩm. Che lỗ lớn nhất, thổi mạnh hoặc lau sạch.
• Không chi tiền cho lớp học nếu không đam mê chơi sáo dọc.
• Chơi sáo dọc chính xác.
• Bôi dầu nhờn lên dải cao su sau 5 lần chơi. Sử dụng Vaseline nếu không có dầu nhờn.
• Lau chùi sáo mỗi ngày.
• Nghe nhạc cổ để cảm nhận âm thanh, vì sáo dọc thường được sử dụng trong âm nhạc cổ.
• Chơi kèn cla-ri-nét để cải thiện kỹ năng, vì nó tương tự với sáo dọc.

• Không cắn sáo, sẽ làm hỏng sáo.

• Một cây sáo dọc
• Bản nhạc
• Một cái giá đỡ bản nhạc (tuỳ chọn)
• Các đĩa nhạc đệm (tuỳ chọn)
• Giẻ lau sáo
• Bao đựng (hộp cứng hoặc bao làm bằng vải. Phần lớn cây sáo dọc dùng trong trường thường đi kèm với một cái bao đựng giống như cặp vải)