Hướng dẫn chi tiết giao dịch với chỉ số CCI

CCI (Chỉ số cung cấp hàng hóa) được phát triển vào năm 1980 bởi Donald Lambert. Chỉ số này là một công cụ dao động để xác định các khoảng thời gian thị trường mua quá mức hoặc bán quá mức. Giống như hầu hết các chỉ báo dao động khác, CCI là một công cụ dao động tuyến tính nhưng có những đặc điểm và ưu điểm riêng. Những điều gì là đặc biệt về chỉ số CCI và cách sử dụng chỉ số này hiệu quả nhất trong giao dịch đầu tư? Tìm hiểu thêm trong bài viết dưới đây

Chỉ số CCI là gì

CCI là gì? Chiến lược giao dịch hiệu quả với chỉ số CCI

Chỉ số CCI hay Chỉ số kênh hàng hóa CCI là một công cụ phân tích kỹ thuật, một chỉ báo dao động được phát triển bởi Donald Lambert vào những năm 1980. Bất chấp tên gọi của nó, chỉ báo này khá hiệu quả, không chỉ trong thị trường hàng hóa mà còn trong giao dịch cổ phiếu, tiền tệ và các công cụ tài chính khác.

Mặc dù hiện nay thị trường chứng khoán và tiền tệ phổ biến hơn, nhưng chỉ số CCI vẫn được gọi là chỉ số kênh hàng hoá vì giao dịch ban đầu tập trung vào thị trường hàng hoá như ngũ cốc, bông, cà phê, đậu, v.v. Sau đó, hợp đồng tương lai đầu tiên cho những mặt hàng này xuất hiện. Các nhà sản xuất nông sản cần có hợp đồng tương lai để phòng ngừa rủi ro như mất mùa và thiên tai, và người mua cần chắc chắn rằng họ sẽ nhận được sản phẩm với giá đã thỏa thuận trong tương lai.

Trong suốt thời gian tồn tại, thị trường hàng hoá đã tạo ra nhiều chỉ số toán học phổ biến, được biết đến với tên gọi chỉ số kỹ thuật cổ điển.

Chỉ số kênh hàng hoá CCI được giới thiệu trong số tháng 10 năm 1980 của tạp chí Hàng hóa (hiện nay là tạp chí Futures) bởi nhà toán học Donald Lambert. Chỉ báo chỉ số kênh hàng hoá được thiết kế để phân tích giá của hàng hoá tương lai trên biểu đồ hàng ngày.

Ý tưởng chính của chỉ số CCI là Donald Lambert đã sử dụng ý tưởng về chu kỳ thị trường. Biến động giá thấp xen kẽ với sự dao động giá mạnh; giá cao kéo theo giá thấp hơn và ngược lại. Các biến động này trong thị trường lặp lại theo thời gian, mặc dù có thể không chính xác.

Nếu một nhà đầu tư nhận diện chính xác các chu kỳ thị trường, họ có thể xác định chính xác thời điểm tối ưu để kết thúc xu hướng giảm và bắt đầu xu hướng tăng bằng cách sử dụng chỉ số CCI.

Trong các nghiên cứu của mình, Lambert đã sử dụng các khoảng thời gian 20 và 60 ngày. Khoảng thời gian đầu tiên được sử dụng cho giao dịch ngắn hạn tương đối. Giai đoạn thứ hai có thể áp dụng trong giao dịch trung và dài hạn. Hiện nay, các nhà đầu tư cũng áp dụng các khoảng thời gian CCI ngắn hơn để giao dịch các tài sản dễ dàng hơn so với hàng hoá.

Mô tả về chỉ số CCI

Chỉ số CCI sử dụng trung bình của mức giá hiện tại và quá khứ để đo lường biến động giá trên thị trường. Từ đó, xác định các vùng quá bán, quá mua và xu hướng đang diễn ra trên thị trường.

Chỉ số CCI là một đường trung bình động luôn dao động quanh đường 0 và có giá trị từ -100 đến +100. Dựa vào chỉ số này, nhà đầu tư có thể xác định xu hướng tăng/giảm như sau:

• CCI di chuyển từ 0 đến +100: thị trường đang trong xu hướng tăng.
• CCI di chuyển từ 0 đến -100: thị trường đang trong xu hướng giảm.
• Khi CCI > +100: thị trường tăng mạnh và tạo ra vùng quá mua => Giá có thể điều chỉnh giảm trong tương lai.
• Khi CCI < -100: thị trường giảm mạnh và tạo ra vùng quá bán => Giá có thể điều chỉnh tăng trong tương lai.
• Khi CCI dao động xung quanh đường 0, thị trường di chuyển ngang, biến động ít.

CCI khác với RSI hoặc Chỉ số Stochastic, không bị ràng buộc bởi các mức +100 và -100. Tuy nhiên, theo thống kê, 75% chỉ báo CCI dao động trong khoảng từ -100 đến +100 và 25% nằm ngoài phạm vi này. Chỉ số Kênh Hàng hóa có thể giảm xuống mức -200 và -300, chỉ ra rằng xu hướng giảm rất mạnh và thị trường đang ở trạng thái quá bán.

Công thức tính chỉ báo CCI

Giống như hầu hết các chỉ báo dao động khác, chỉ số CCI được phát triển để xác định mức mua quá mức và bán quá mức. CCI được tính bằng cách đo tỷ lệ giữa giá hiện tại và đường trung bình động (MA), biểu thị độ lệch bình thường của giá hiện tại so với giá trung bình.

Công thức tính chỉ số CCI như sau:

CCI = (AP – MA)/MD x 1/0,015

Trong đó:

• AP (Average Price) là trung bình của 3 mức giá trong phiên

AP = (Giá đóng cửa + Giá cao nhất + Giá thấp nhất)/3

• MA (Moving Average) là đường trung bình động, tính bằng cách lấy trung bình của giá đóng cửa trong n phiên giao dịch. Sử dụng MA để loại bỏ các sai lệch ngẫu nhiên và nhận được một xu hướng rõ ràng hơn.

MA = (Giá đóng cửa của các phiên giao dịch được tính bằng cách lấy tổng giá đóng cửa của các phiên và chia cho số phiên đó

• MD (Moving Deviation) là độ lệch chuẩn của đường MA

MD = {( MA – AP1) + (MA – AP2) +…+ (MA – APn)} / n

• 0,015 được gọi là “hằng số Lambert” để điều chỉnh các giá trị của chỉ báo và nằm trong khoảng từ -100 đến +100.

Ý nghĩa của chỉ báo CCI

CCI đo lường sự khác biệt giữa sự thay đổi giá của một tài sản so với giá trung bình. Ý nghĩa của chỉ báo CCI được thể hiện qua: phân kỳ, xu hướng và mức mua quá mức và bán quá mức. Các nhà đầu tư có kinh nghiệm có thể áp dụng CCI để hiểu sâu hơn về sức mạnh của xu hướng, cũng như xác suất đảo chiều của xu hướng chính.

Tín hiệu quá mua/quá bán

Quá mua và quá bán là các tín hiệu dao động cơ bản của chỉ báo CCI. 

• Khi đường chỉ số CCI vượt qua mức +100 từ dưới lên, thị trường tăng mạnh tạo ra vùng quá mua => Giá sẽ điều chỉnh giảm trong thời gian tới.
• Khi đường chỉ số CCI giảm xuống dưới mức -100, cho thấy thị trường đã giảm giá mạnh tạo ra vùng quá bán => Giá sẽ điều chỉnh tăng trong thời gian tới.

Các chỉ số hội tụ/phân kỳ

Phân kỳ được coi là một trong những tín hiệu dao động mạnh mẽ nhất. Sự phân kỳ và hội tụ (phân kỳ âm) rõ ràng không thường xuyên hình thành như tín hiệu chỉ báo đi vào vùng quá mua và quá bán, do đó sự phân kỳ tạo ra tín hiệu đáng tin cậy hơn. Sự hội tụ và phân kỳ có thể được xác định bằng cách vẽ các đường thẳng đi qua hai hoặc nhiều cực trị cục bộ trên biểu đồ giá và chỉ báo tương ứng. Khi đường xu hướng trên biểu đồ giá và đường xu hướng trên chỉ báo di chuyển ngược chiều nhau, khả năng cao là xu hướng sẽ thay đổi.

Các đường phân kỳ chỉ ra tín hiệu:

• Phân kỳ xuất hiện khi giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước nhưng CCI lại tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước => Tín hiệu thị trường sắp đảo chiều từ tăng sang giảm.
• Hội tụ xuất hiện khi giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước, nhưng CCI lại tạo đáy sau cao hơn đáy trước => Tín hiệu thị trường sắp đảo chiều từ giảm sang tăng. 

Chỉ báo xu hướng CCI 

Chỉ báo xu hướng CCI có thể được sử dụng để báo hiệu sức mạnh của xu hướng. Khi một xu hướng thể hiện động lực mạnh mẽ, có khả năng cao là giá sẽ tiếp tục tăng hoặc giảm.

• CCI chạy từ 0 đến +100: Thị trường đang trong xu hướng tăng và càng xa mức 0 thì đà tăng càng mạnh.
• CCI chạy từ 0 đến -100: Thị trường đang trong xu hướng giảm và càng xa mức 0 đà giảm càng sâu.

Giao dịch với chỉ báo CCI

• Giao dịch theo xu hướng

Dựa vào tín hiệu quá mua/quá bán.

• Khi đường chỉ báo CCI vượt qua mức +100 từ dưới lên, sau đó đảo chiều và cắt qua mức +100 theo hướng ngược lại, tín hiệu >> Bán.
• Khi đường chỉ báo giảm xuống dưới mức -100 và sau đó vượt qua mức -100 theo hướng ngược lại, tín hiệu >> Mua.

Điều cần lưu ý là những tín hiệu này thường xuất hiện khá thường xuyên và tỷ lệ tín hiệu sai khá cao. Người giao dịch nên sử dụng thêm các chỉ báo bổ sung hoặc mở rộng phạm vi dao động bình thường để loại bỏ các tín hiệu không chính xác. Các mức mua quá mức/bán quá mức có thể được điều chỉnh lên +150/-150 hoặc +200/-200.

Dựa vào tín hiệu phân kỳ

• Trong một xu hướng giảm, khi xuất hiện tín hiệu hội tụ giữa CCI và giá, cho thấy thị trường có thể đảo chiều từ giảm sang tăng, tín hiệu >> Mua.
• Trong một xu hướng tăng, khi xuất hiện tín hiệu phân kỳ giữa CCI và giá, cho thấy thị trường có thể đảo chiều từ tăng sang giảm, tín hiệu >> Bán.

Giao dịch kết hợp với các chỉ báo khác

Như với hầu hết các chỉ báo kỹ thuật, CCI nên được áp dụng cùng với các phương pháp phân tích kỹ thuật khác như MACD và RSI

• Tín hiệu mua

Đường MACD đã cắt lên trên đường tín hiệu, cho thấy xu hướng đang tăng.

Chỉ số RSI đã vượt lên trên mức quá bán (dưới 30), báo hiệu khả năng đảo chiều tăng giá.

CCI đã vượt lên trên mức quá bán (dưới -100), cho thấy khả năng đảo chiều tăng giá.

• Tín hiệu bán

Đường MACD cắt xuống dưới đường tín hiệu, cho thấy xu hướng đang giảm.

Chỉ số RSI di chuyển xuống dưới mức mua quá mức (trên 70), báo hiệu sự đảo chiều giảm giá.

CCI di chuyển xuống dưới mức mua quá mức (trên 100), báo hiệu sự đảo chiều giảm giá.

So sánh chỉ báo CCI với RSI

Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI) và chỉ số kênh hàng hóa (CCI) đều là các chỉ báo động lượng dao động để xác định các mức quá bán/quá mua và thể hiện sự phân kỳ. Chỉ báo CCI có các mức mua quá mức và bán quá mức mạnh và yếu, trong khi chỉ báo RSI có các vùng thị trường được gọi là mua quá mức và bán quá mức.

RSI tính toán mức tăng và giảm giá trung bình trong một khoảng thời gian nhất định. Thông thường, khoảng thời gian mặc định được đặt thành 14 kỳ. Các giá trị RSI được vẽ trên thang điểm từ 0 đến 100. Không giống như RSI, CCI thường tính toán trên khoảng thời gian 20 kỳ và không có giới hạn phạm vi cụ thể.

CCI hiển thị các vùng quá mua/quá bán thường xuyên hơn RSI. Do CCI nhạy cảm hơn với những thay đổi về giá và có thể được sử dụng để xác định các điều kiện mua quá mức hoặc bán quá mức sớm hơn chỉ số RSI. 

Mặt khác, RSI được sử dụng phổ biến hơn để xác nhận các tín hiệu do CCI tạo ra. Khi chỉ báo RSI vượt lên trên hoặc xuống dưới đường trung bình động của nó, RSI có thể được sử dụng làm tín hiệu xác nhận cho giao dịch mua hoặc bán.

CCI và RSI đều là hai chỉ báo dao động với vai trò chính là cung cấp thông tin về động lượng của giá. Tuy nhiên NĐT thường sử dụng chỉ báo RSI nhiều hơn nhưng không có nghĩa là CCI không hiệu quả, CCI tuy ít NĐT sử dụng nhưng thực tế các tín hiệu quá mua quá bán do CCI cung cấp vẫn rất hiệu quả. Nếu các tín hiệu của cả hai chỉ báo cùng đồng thuận thì tín hiệu sẽ càng được xác nhận, tăng khả năng thành công hơn cho chiến lược của NĐT.

Trên đây là những hướng dẫn cách sử dụng chỉ báo CCI, các nhà đầu tư hãy tham khảo kỹ càng và luyện tập kỹ theo chỉ báo để hiểu sâu hơn về thị trường và cách chúng phản ứng với giá, từ đó có nhận định về độ tin cậy của từng tín hiệu và giao dịch hiệu quả hơn nhé. Chúc bạn may mắn và thành công!