Bí Quyết Soạn Thơ Lục Bát Đỉnh Cao - Ngữ Văn Lớp 6, Cánh Diều
Bài Soạn Gọn Lẹ: Tập Làm Thơ Lục Bát Lớp 6, Sách Cánh Diều
I. Hướng Dẫn Bài Tập:
1. Từ các từ: 'màu sắc', 'lần đầu tiên', 'không bao giờ', 'mầm xanh', 'bài hát', 'chúng ta', hãy chọn từ phù hợp để điền vào chỗ trống và giải thích lựa chọn của bạn.
Buổi sáng, bầu trời rộng lớn biết bao
Bầu trời xanh, như thể mới biết màu xanh
Tiếng chim hót vang qua nhánh cây
Tiếng chim réo rắt, khơi dậy bình minh.
(Nguyên tác: Định Hải)
Đáp án:
Bình minh, bao la trời cao
Nét xanh tươi mới, hồn nhiên vô vàn
Lá cây rung rinh, tiếng chim vang
Chim ca, mầm non tỉnh giấc bên sương.
Tôi chọn cụm từ 'lần đầu' và 'chồi non' bởi vì bài thơ này đang vẽ nên một bức tranh về thiên nhiên mùa xuân, nơi sự sống đang bừng nở.
2. Trong mỗi dòng của thể thơ lục bát, cách bố trí các từ với thanh bằng (không dấu hoặc dấu huyền; kí hiệu B) và thanh trắc (dấu hỏi, ngã, sắc, nặng; kí hiệu T) cần tuân theo một quy luật nhất định. Hãy sao chép những dòng thơ vào vở và đánh dấu B hoặc T dưới từng tiếng để khám phá quy luật đó.
Ghé thăm mẹ trong chiều tà đông về
B B B T B B
Khói bếp chưa nổi, mẹ chưa về nhà
Lặng lẽ, đứa trẻ lững thững qua lại
Bầu trời yên bình, bất chợt mưa tuôn trào.
(Tác giả: Đinh Nam Khương)
Hướng dẫn làm thơ lục bát sáng tạo và ngắn gọn cho học sinh lớp 6 - Sách giáo khoa Cánh Diều
Lời giải:
3. Từ kết quả của phần b, hãy vẽ bảng vào vở và điền chữ B, T, BV (thanh bằng, thanh trắc, thanh bằng gieo vần) tại các vị trí 2, 4, 6, 8 trong cấu trúc của câu thơ lục bát (các vị trí 1, 3, 5, 7 không nhất thiết phải theo quy tắc bằng trắc).
Giải đáp:
II. Bài tập thực hành:
1. Viết tiếp dòng thơ bát theo yêu cầu về nội dung, vần, nhịp điệu và quy tắc bằng trắc.
a) Lối mòn bóng mát của hàng cây
b) Phượng vỹ đỏ rực khắp sân trường
c) Tre đã xanh từ bao đời nay
d) Bàn tay mẹ, ấm áp yêu thương
(Học sinh được khuyến khích sáng tạo theo cảm nhận riêng của mình)
Lời khuyên:
a) Lối đi uốn quanh bóng cây xanh mát
Tiếng chim ca vang vọng đầy nao lòng!
b) Phượng vỹ rực lửa khắp sân trường,
Đọng lại bao kỷ niệm xưa trong tôi.
c) Tre xanh mãi từ thuở xa xưa,
Những cành, những lá thon dài mảnh mai.
d) Bàn tay mẹ, nhẹ nhàng biết mấy
Sưởi ấm lòng con suốt bao ngày dài.
2. Sáng tác bài thơ theo thể lục bát
(Học sinh được khích lệ tự viết theo sức sáng tạo của mình)
Lời khuyên:
Tưởng nhớ mẹ
Mười năm xa cách mái nhà xưa
Con không quên món cà pháo ngày nào
Nhớ mãi bao ngày nắng mưa
Nơi phương trời, con thầm gọi 'Mẹ ơi'.