Buzz
Chọn một trong hai đề dưới đây để viết bài phân tích, đánh giá về bài thơ hoặc đoạn thơ:
Đề 1
Hãy phân tích, đánh giá bài thơ Mùa hoa mận của tác giả Chu Thùy Liên.
Phương pháp thực hiện:
- Đọc kỹ tác phẩm, xác định nội dung và hình thức nổi bật, đánh giá các yếu tố đó trong việc thể hiện chủ đề, nội dung
- Xác định các luận điểm chính trong bài viết
- So sánh và liên hệ với tác phẩm, tác giả khác cùng chủ đề
Hướng dẫn chi tiết:
1. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm và chủ đề của bài thơ
2. Thân bài:
- Phân tích theo các đoạn thơ
- Đoạn thơ đầu: Phân tích nội dung và hình thức, hoa mận trắng và kỷ niệm tuổi thơ
- Đoạn thơ thứ hai: Mùa hoa mận trong cuộc sống hàng ngày của dân làng
- Đoạn thơ thứ ba: Mùa hoa mận như vòng lặp của ký ức và cuộc sống
3. Kết bài:
- Kết luận về mùa hoa mận, cuộc sống của dân làng và nhận định cá nhân.
Bài làm:
Mùa hoa mận là một tác phẩm nổi bật của Chu Thùy Liên, thể hiện nỗi nhớ quê hương.
- Khổ đầu: Mùa hoa mận đánh dấu sự khởi đầu của mùa xuân, mang đến niềm vui và ký ức tuổi thơ
- Khổ thứ hai: Cuộc sống làng quê sôi động trong mùa hoa mận
- Khổ thứ ba: Mùa hoa mận kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai của dân làng
Kết thúc bài thơ, người đọc được hòa mình vào bức tranh mùa xuân Tây Bắc với vẻ đẹp bình dị, ấm áp
Đề 2
Chia sẻ cảm nhận về vẻ đẹp của đoạn thơ sau:
“Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy”
(Đất nước - Nguyễn Đình Thi)
Phương pháp giải:
- Nghiên cứu kĩ tác phẩm thơ, xác định nội dung nổi bật và những yếu tố đặc sắc trong thể hiện nội dung, chủ đề
- Tìm ra các luận điểm chính trong bài viết
- Liên hệ với tác phẩm, tác giả có cùng chủ đề, so sánh
Lời giải chi tiết:
Dàn ý
1. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Đình Thi.
- Dẫn dắt vào bài thơ Đất nước.
2. Thân bài
a. Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm (từ đầu đến… lá rơi đầy):
- Dấu hiệu mùa thu Hà Nội: sáng mát trong và gió thổi hương cốm mới, là những nét đặc trưng của mùa thu Hà Nội.
- Mùa thu Hà Nội trong hồi tưởng:
+ Bức tranh mùa thu đầy chất thơ, với hương cốm mới, gió mát, làn sương sớm và lá vàng rơi, thể hiện tâm trạng của người ra đi “Người ra đi... lá rơi đầy”.
+ Hình ảnh người ra đi buồn bã, đầy quyết tâm: Người ra đi đầu không ngoảnh lại, sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.
→ Mùa thu Hà Nội đẹp nhưng buồn vì nhân vật trữ tình phải rời xa Hà Nội để tìm con đường thoát vòng nô lệ.
b. Mùa thu cách mạng, mùa thu của độc lập và hạnh phúc.
- Tiếng reo vui trước mùa thu độc lập và tự do.
- Mùa thu cách mạng tràn đầy sức sống, vui tươi: không gian nghệ thuật chuyển từ phố dài xao xác sang không gian núi rừng tràn đầy sức sống (rừng tre phấp phới, trời thu thay áo mới), với âm thanh ngân nga; trạng thái nhân vật trữ tình vui vẻ hòa cùng niềm phấn chấn của tự nhiên (phấp phới, thiết tha).
- Mùa thu độc lập và tự chủ: Trời xanh đây là của chúng ta...
- Tâm tư về hồn thiêng đất nước: Nước chúng ta… vọng nói về.
→ Niềm tự hào về đất nước.
- Nghệ thuật đặc sắc trong đoạn thơ: hình ảnh giàu gợi, nhịp thơ mượt mà, sử dụng phép điệp, cảm xúc mãnh liệt.
→ Đoạn thơ thể hiện tình yêu quê hương và niềm tự hào về đất nước đã độc lập, có truyền thống anh hùng và bất khuất.
3. Kết bài
- Tổng hợp lại vẻ đẹp nội dung và hình thức của đoạn thơ
- Chia sẻ suy nghĩ, đánh giá khái quát và cảm xúc cá nhân về đoạn thơ.
Bài làm
Nguyễn Đình Thi là một nhà thơ tài ba, sáng tác từ những năm đầu kháng chiến chống Pháp. Thơ ông mang phong cách độc đáo, tự do và sâu lắng. Đặc biệt, ông có những tác phẩm hay về quê hương đất nước Việt Nam chịu nhiều gian truân nhưng đầy quyết tâm chiến đấu và chiến thắng. Đất nước là một trong những thi phẩm xuất sắc nhất của ông, gợi lên vẻ đẹp của mùa thu Hà Nội ngày xưa, trầm lặng nhưng ấm áp.
Tác giả mở ra một không gian bình yên, gợi nhiều cảm xúc:
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Tín hiệu về mùa thu Hà Nội: sáng mát trong và gió thổi hương cốm mới, là nét đặc trưng của mùa thu Bắc Bộ, Hà Nội. Những hình ảnh trong thực tại gợi nhớ về những ngày rời Hà Nội cổ kính, thơ mộng. Mùa thu Hà Nội ngày xưa hiện về trong hồi tưởng:
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Các từ láy tạo nên bức tranh mùa thu với nét quen thuộc: có nắng, lá vàng rơi và gió heo may – mùa thu nhẹ nhàng, thơ mộng mang nét buồn xao xuyến của người ra đi. Bức tranh mùa thu với hình khối, màu sắc và đường nét, phản ánh tâm trạng của người ra đi “Người ra đi… lá rơi đầy”. Cảnh sắc mùa thu chân thực và đầy thi vị, mang đậm đặc trưng mùa thu Hà Nội, nhưng ẩn chứa nỗi buồn: sáng mát trong, gió thổi, hương cốm, chớm lạnh, hơi may xao xác, nắng và phố phường Hà Nội. Người ra đi với dáng đi quyết đoán, nhưng tâm hồn vẫn lưu luyến với mùa thu Hà Nội.
Trong hồi tưởng của tác giả, mùa thu Hà Nội với cảnh vật và con người hiện ra rõ nét, đậm chất thơ. Tâm trạng tác giả phảng phất nỗi buồn: mùa thu đẹp nhưng chứa đầy thổn thức vì nhân vật trữ tình phải rời xa Hà Nội để tìm con đường thoát vòng nô lệ.
