Hướng dẫn chi tiết về phân tích và đầu tư vào Trái phiếu hiệu quả

Hướng dẫn đầu tư vào trái phiếu cho người mới

Đối với người mới bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán, bạn có thể làm theo hướng dẫn đơn giản sau đây để bắt đầu:

Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán

Mở tài khoản chứng khoán là bước đầu tiên và bắt buộc cho những ai muốn tham gia thị trường. Tài khoản này là nơi bạn thực hiện các giao dịch, lưu trữ chứng khoán và tiền của bạn. Việc mở tài khoản sẽ giúp bạn có thể nạp tiền, mua bán chứng khoán và khởi đầu một cách chuyên nghiệp.

Thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều công ty chứng khoán cạnh tranh nhau để thu hút người mới mở tài khoản. Vậy bạn nên mở tài khoản chứng khoán ở đâu? Hiện nay có hai phương thức để bạn có thể bắt đầu:

Mở tài khoản tại các sàn giao dịch chứng khoán như HoSE (tại TP. Hồ Chí Minh) và HNX (tại Hà Nội). Người chơi sẽ được mở tài khoản tại những sàn giao dịch này.

Để mở tài khoản chứng khoán tại một sàn giao dịch hoặc công ty chứng khoán, bạn cần lưu ý những tiêu chí sau:

Xem xét thị phần môi giới của công ty, chiếm 50% điểm quyết định cho việc mở tài khoản. Đây là yếu tố quan trọng để lựa chọn công ty có chiến lược và dịch vụ phù hợp.

Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản chứng khoán

Sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký, bạn cần nạp tiền vào tài khoản chứng khoán để thực hiện mua bán và giao dịch. Vậy bạn cần nạp bao nhiêu tiền vào tài khoản chứng khoán?

Các công ty chứng khoán thực tế không quy định số tiền tối thiểu bạn phải nạp vào tài khoản. Bạn có thể nạp từ 10 triệu đồng cho đến vài trăm ngàn đồng để bắt đầu mua bán.

Bước 3: Đặt lệnh mua/bán cổ phiếu

Sau khi đã có tài khoản và đủ tiền để giao dịch, bạn có thể đăng nhập vào phần mềm giao dịch của sàn/ công ty tương ứng.

Hướng dẫn đặt lệnh mua cổ phiếu: Chọn “Giao dịch cổ phiếu”, sau đó click vào “Phiếu lệnh” hoặc trực tiếp vào giao diện mặc định, tiếp tục chọn “Mua”, nhập mã cổ phiếu, số lượng, chọn loại lệnh và xác nhận để thực hiện mua.

Hướng dẫn đặt lệnh bán cổ phiếu: Chọn “Giao dịch cổ phiếu”, click vào “Phiếu lệnh”, chọn số lượng và giá cần bán, nhấp vào “Bán” và xác nhận để thực hiện lệnh bán.

Cách mua trái phiếu ở đâu?

Việc hiểu về trái phiếu có thể phức tạp, nhưng đầu tư vào chúng lại rất đơn giản.

Trái phiếu có thể được mua trực tiếp từ chính phủ, qua các công ty môi giới chiết khấu hoặc tốt nhất là thông qua các quỹ ETF trái phiếu đa dạng hoặc quỹ tương hỗ.

Các nhà đầu tư tiết kiệm nên xem xét giữ một số trái phiếu như một phần trong danh mục đầu tư để bảo vệ khỏi sự dao động của cổ phiếu và các đầu tư rủi ro khác.

Trái phiếu phổ biến nhất trên thị trường là trái phiếu của chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp. Trái phiếu chính phủ có độ an toàn cao nhất, trong khi trái phiếu doanh nghiệp thường có lợi nhuận hấp dẫn hơn nhưng có rủi ro cao hơn và cần lựa chọn cẩn thận.

Chiến lược chọn lựa trái phiếu doanh nghiệp an toàn và giảm thiểu rủi ro

Nhà đầu tư nên đánh giá kỹ các tiêu chí sau để lựa chọn những doanh nghiệp đáng tin cậy:

Doanh nghiệp vay có cung cấp đầy đủ thông tin minh bạch để bạn có thể theo dõi tình hình kinh doanh không?

Nhà đầu tư nên lựa chọn các doanh nghiệp niêm yết vì chúng phải công khai thông tin theo quy định pháp luật. Các thông tin về tài chính, kết quả kinh doanh, thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc/Tổng giám đốc, và các thông tin khác sẽ được công bố minh bạch để nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận.

Doanh nghiệp có vị thế dẫn đầu trong ngành không? Hoạt động kinh doanh có lịch sử rõ ràng không?

Nhà đầu tư nên chọn những doanh nghiệp có lịch sử kinh doanh lâu năm, uy tín và là những nhà đầu ngành.

Doanh nghiệp hoạt động trong ngành có triển vọng và ít rủi ro không? Ngành nghề có tạo ra dòng tiền ổn định và không bị ảnh hưởng nhiều bởi chu kỳ kinh tế không?

Lãi suất trả cho trái phiếu là cố định theo từng kỳ, vì vậy doanh nghiệp cần có nguồn tài chính ổn định để trả lãi đúng hạn. Nhà đầu tư cần xem xét liệu ngành nghề mà doanh nghiệp đang hoạt động có tạo ra dòng tiền ổn định để đảm bảo việc trả lãi và gốc, và liệu dòng tiền này có chịu ảnh hưởng lớn từ biến động thị trường và chu kỳ kinh tế không. Nếu doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực có tăng trưởng ổn định và ít rủi ro từ thị trường thì khả năng trả lãi và gốc đúng hạn cho nhà đầu tư sẽ cao hơn.

Ban lãnh đạo của doanh nghiệp có uy tín không? Cổ đông của doanh nghiệp có uy tín không?

Sự phát triển của doanh nghiệp trong tương lai phụ thuộc rất nhiều vào khả năng thực thi và uy tín của Ban lãnh đạo cũng như cổ đông. Ban lãnh đạo có kinh nghiệm và uy tín tốt sẽ bảo đảm quyền lợi cho các bên liên quan, bao gồm cả các chủ nợ (các bên nắm giữ trái phiếu)

Tình hình tài chính của công ty có bền vững không?

Tài chính vững chắc của doanh nghiệp được phản ánh qua các chỉ số như tỉ lệ nợ, hệ số khả năng thanh toán nợ an toàn, chỉ số tăng trưởng tích cực, dòng tiền ổn định, thông qua các chỉ tiêu như tỷ suất tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu, tỷ lệ nợ/EBITDA, kế hoạch thanh toán nợ dự kiến của doanh nghiệp…

Nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ về khả năng trả nợ của tổ chức phát hành và các điều khoản của trái phiếu trước khi quyết định đầu tư. Nhà đầu tư nên chọn tổ chức phát hành và đơn vị tư vấn có uy tín, đồng thời tìm kiếm nguồn thông tin minh bạch.

Kinh nghiệm đầu tư vào trái phiếu

Để tránh những rủi ro không cần thiết khi đầu tư vào trái phiếu, bạn nên chú ý đến những điều sau đây:

• Lựa chọn trái phiếu của các doanh nghiệp có uy tín trên thị trường.

• Nên đầu tư đa dạng các danh mục để tối đa hóa lợi nhuận; ưu tiên những ngành nghề đang phát triển mạnh mẽ và bền vững trên thị trường như y tế, công nghệ thông tin,…

• Người nắm giữ trái phiếu có quyền: mua – bán, cho – nhận, thừa kế… và các quyền khác theo quy định của pháp luật, đồng thời được cung cấp các thông tin công bố về phát hành và các hồ sơ liên quan.

• Không cần lo lắng về biến động lãi suất ngân hàng, vì lợi suất đầu tư có thể cao hơn nhiều so với lãi suất tiết kiệm thông thường của các ngân hàng và tổ chức tín dụng.

Hướng dẫn quản lý rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu

Nhà đầu tư có thể đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn nào khi đầu tư vào trái phiếu? Cùng Mytour phân tích 5 rủi ro thường gặp trên thị trường tài chính:

Rủi ro về tín dụng 

Rủi ro về tín dụng là khi người vay không thể chi trả nợ đối với người cho vay khi đến hạn thanh toán

Nếu các doanh nghiệp phát hành trái phiếu phá sản hoặc không có khả năng thanh toán, nhà đầu tư có thể không nhận được thanh toán đầy đủ và đúng hạn về gốc và lãi trái phiếu; hoặc không thực hiện được cam kết mua lại trái phiếu trước hạn. Đối với những trái phiếu không có tài sản đảm bảo và không có tổ chức bảo lãnh, nhà đầu tư có thể đối mặt với rủi ro thua lỗ. Do đó, việc chọn lựa các doanh nghiệp an toàn là rất quan trọng khi đầu tư vào trái phiếu.

Rủi ro về thanh khoản 

Rủi ro về thanh khoản là khi nhà đầu tư không thể bán trái phiếu ngay lập tức khi cần tiền mặt, hoặc không bán được trái phiếu với giá kỳ vọng, hoặc phải chịu nhiều chi phí để có thể bán được trái phiếu.

Trái phiếu thường có thời hạn dài. Tuy nhiên, thị trường phụ thuộc (mua bán) của trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam chưa phát triển, làm tăng rủi ro cho người nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp. Có thể nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn trong việc tìm người mua hoặc phải bán trái phiếu với giá thấp để thu hồi vốn. Nếu đầu tư vào trái phiếu có thời hạn dài nhưng có nhu cầu rút tiền sớm, nhà đầu tư nên xem xét khả năng rút tiền sớm, các vấn đề pháp lý và chi phí liên quan.

Rủi ro về lãi suất

Lãi suất và giá trị của trái phiếu có mối quan hệ nghịch. Khi lãi suất giảm, nhà đầu tư thường tìm kiếm các trái phiếu có lãi suất cao hơn so với lãi suất thị trường hiện tại, dẫn đến tăng giá trị của trái phiếu. Ngược lại, khi lãi suất bắt đầu tăng, các nhà đầu tư có thể bán các trái phiếu có lãi suất thấp hơn của các nhà phát hành. Điều này có thể làm giảm giá trị của trái phiếu.

Sau khi đầu tư, nếu lãi suất tăng cao, nhà đầu tư có thể mất cơ hội đầu tư với mức lãi suất tốt hơn. Hầu hết các trái phiếu doanh nghiệp hiện tại thường có lãi suất biến động, được điều chỉnh theo thị trường nên rủi ro này không lớn.

Rủi ro pháp lý

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang phát triển, nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin để có thể lựa chọn các trái phiếu an toàn. Không phải tất cả các đơn vị phân phối trái phiếu đều cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết để giúp nhà đầu tư hiểu và đánh giá rủi ro trước khi đầu tư. Do đó, nhà đầu tư nên lựa chọn các đơn vị tư vấn và phân phối trái phiếu uy tín để đảm bảo các trái phiếu được phát hành theo đúng quy định và có thể tiếp cận thông tin một cách minh bạch.

Làm thế nào để tránh tình trạng “lời giả, lỗ thật”?

Năm 2021 tiếp tục là một năm thăng hoa của thị trường Trái phiếu Doanh nghiệp, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng đối với nền kinh tế. Theo FiinGroup, trong năm 2021, thị trường trái phiếu đã trở thành một lựa chọn đầu tư phổ biến với quy mô phát hành lên đến 659 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 55,4% mỗi năm trong 5 năm qua. Tuy nhiên, quy mô của thị trường trái phiếu hiện chiếm khoảng 15% GDP, thấp hơn nhiều so với một số nước trong khu vực như Malaysia (hơn 50%) và Singapore (gần 40%).

Tuy nhiên, gần đây, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đã cảnh báo về những rủi ro phát sinh khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là khi các doanh nghiệp hấp dẫn với mức lãi suất cao.

Theo Tổng giám đốc một tổ chức tài chính tại TP.HCM, người mua trái phiếu cần quan tâm đến thương hiệu của doanh nghiệp phát hành trái phiếu, năng lực và mục đích sử dụng vốn. Đồng thời, những đơn vị tài chính phát hành cũng cần được xem xét kỹ lưỡng trên thị trường, vì không chỉ có lãi suất cao và sự hấp dẫn từ các ngân hàng mà còn phải xem xét rủi ro tiềm ẩn của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư nên ưu tiên mua trái phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu

Theo bà Bùi Thị Thu Hà, Giám đốc Cao cấp Tư vấn và Kinh doanh của Techcom Securities (TCBS), nhà đầu tư nên chỉ chọn mua trái phiếu của những doanh nghiệp lớn, thông qua các tổ chức tài chính hàng đầu. Điều này giúp đảm bảo khoản đầu tư trái phiếu an toàn, linh hoạt và tiện lợi.

Theo lời khuyên của bà Thu Hà, thương hiệu của doanh nghiệp phát hành trái phiếu là một tiêu chí dễ nhận biết với hầu hết các nhà đầu tư cá nhân. Khi đầu tư vào trái phiếu, việc đầu tiên cần quan tâm là uy tín của tổ chức phát hành.

Lãi suất của trái phiếu do các tổ chức hàng đầu như TCBS thường cao hơn 1-2% so với lãi suất tiết kiệm. Đây là lựa chọn an toàn cho nhà đầu tư mới và ít kinh nghiệm. Ngược lại, khi đầu tư vào các doanh nghiệp ít danh tiếng, nhà đầu tư cần cẩn trọng để tránh rủi ro cao do cam kết lãi suất quá cao so với khả năng tài chính của doanh nghiệp.